Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
Kulun Allah'ın Gözetiminde Olduğunu Bilmesi (Murakabe)
Kulun Allah
Kulun Allah'ın Gözetiminde Olduğunu Bilmesi (Murakabe)
İbn Kayyim der ki: ?Murakabe, kulun gizli ve açık bütün durumlarını Yüce
Allah'ın gözetlediğini kesin olarak bilmesi ve bunu devamlı aklında tutmasıdır.
Kulun bu kesin bilgi ile kendisini daima kontrol altında tutması murakabenin
kendisidir. Murakabe, Allah'ın sürekli gözetleyici olduğunu, kendisini
gördüğünü ve sözlerini işittiğini bilmenin bir sonucudur. Allah, her an ve her
zaman bütün canlıları gözetlediği gibi insanların yaptıklarını da
gözetlemektedir. Bundan gafil olmak, Allah'a ulaşma yoluna yeni başlayanların
hâllerinden uzak olmak demektir. Bu yolda mesafe alan mürîdlerin veya âriflerin
murakabeden gafil olmaları durumunda acaba hâlleri nice olur??
el-Cerîrî der ki: ?Kendisiyle Allah arasındaki ilişkiyi takva ve murakabe ile
güçlendirmeyenler, keşif ve müşahedeye ulaşamazlar.?
Bazı ârifler şöyle
söylemişlerdir: ?Allah, aklına gelen şeylerde bile Allah'ı murakabe edenlerin
azalarını, yanlış hareketlerden korur.?
Bazı âriflere:
?Çobanlar, ne zaman asası ile koyunları tehlikeli meralardan korurlar?? diye
sorulunca: ?Orada bir bekçi (gözetleyici) olduğunu bildikleri zaman.? diye
cevap vermişlerdir.
Cüneyd-i Bağdâdî
der ki: ?Kendi nefislerinde murakabeyi gerçekleştirenler, bir ânı bile
Rablerinden gafil geçirmekten korkarlar.?
Zün'nûn-i Mısrî de
şöyle söyler: ?Murakabenin âlameti, her durumda Allah'ın indirdiklerini tercih
etmek, O'nun yücelttiklerini yüceltmek, küçük gördüklerini küçük görmektir.?
Başka arifler de
murakabeyi şöyle tanımlamışlardır: ?Murakabe, kalbin her an ve her adımda
Allah'ın gözetiminde olduğunu bilmesidir.?
el-Cerirî der ki.
?Bu işimiz (tasavvuf) iki kural üzerine bina edilmiştir: Nefsini daima Allah'ın
gözetimi (murakabe) altında tutmak, dışını da İslâm'a uygun hâle getirmektir.?
İbrahim el-Havâs da
şöyle söyler: ?Murakabe, açık ve gizli bütün hallerini Allah için
arındırmaktır.?
Bazı ârifler şöyle
demişlerdir: ?Bu yolda insanın nefsine zorunlu kılacağı en önemli şey, muhasebe,
murakabe ve bildikleriyle amel etmektir.?
Ebû Hafs, Ebû Osman
en-Nisabûrî'ye şöyle tavsiyede bulunur: ?Öğüt vermek için insanların arasına
oturduğunda, öncelikle kendi kalbine ve nefsine öğüt ver. İnsanların seni
dinlemek için toplandıklarına aldanma. Bil ki, onlar senin sadece dışını
gözetlemekte, Yüce Allah ise hem dışını hem de içini gözetlemektedir.?
Murakabe, Yüce
Allah'a Rakîb (gözetleyen), Hafîz (koruyan), Alîm (bilen), Semî' (işiten) ve
Basîr (gören) adlarıyla ibadet etmektir. Bu isimleri bilen ve anlamlarını iyi
düşünüp onlarla ibadet eden kimse murakabe sahibi olmuş olur. Yine de en
doğrusunu Allah Teâlâ bilir.[1]
[1]
İbn Kayyim, ?Medâricu's-sâlikîn?,
2/62-63.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.