Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
MUSAVVİR
Yeni Sayfa 1
﴿
اَلْمُصَوِّرُ ﴾
MUSAVVİR
Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: ?O Allah ki, yaratandır, kusursuzca var
edendir, ?şekil ve sûret' verendir.?[1]
el-Halîmî der ki: ?Musavvir, eşyaların görünümlerini dilediği şekil ve biçimde
düzenleyendir. Allah'ın mükemmel ve örneksiz yarattığını kabul etmek, bu
yaratılışın ardından gelecek şeyleri kabul etmeyi gerektirir.?
el-Hattâbî ise Musavvir ismini şöyle açıklar: ?Musavvir, birbirleri ile
tanışmaları için varlıkları değişik sûretlerde yaratandır. Tasvir, planlamak ve
şekil vermek demektir. Allah, insanı annesinin karnında üç evreden geçirmiştir.
Bu evrelerin her biri birbirinden farklıdır. İnsan, annesinin karnında önce bir
kan pıhtısıdır. Sonra bir et parçasına dönüşür. Ardından bir şekil alır. İşte
insan, bu evrede şekil ve sûretini kazanır. ?Yaratıcıların en güzeli olan
Allah, ne yücedir.?[2]
Kasım b. Muhammed anlatıyor. Hz. Aişe bana şöyle haber verdi: ?Üzerinde çeşitli
resimler bulunan bir çarşafla örtünmüştüm. Hz. Peygamber yanıma girince
çarşafın üzerindeki resimleri gördü. Bunun üzerine yüzü kızardı ve çarşafı alıp
elleriyle yırttı. Ardından şöyle söyledi: ?İnsanlara arasında kıyamet günü
azabı en şiddetli olanlar, Allah'ın yarattıklarına benzer şeyler yapanlardır.?[3]
Buhârî, Ebû Zür'a'dan rivayet ediyor. Ebû Hüreyre'nin yanına girdim. Ebû Hüreyre
ellerini koltuk altlarına kadar, ayaklarını da dizlerine kadar yıkadığını
görünce: ?Bu nedir ey Ebû Hüreyre?? dedim. Ebû Hüreyre: ?Bu, bir süs ve
ziynettir? dedi. Sonra duvarı süsleyen bir resmi görünce dedi ki: Hz. Peygamber
şöyle buyurdu: ?Allah şöyle buyuruyor: ?Benim yarattıklarıma benzer şeyler
yapanlardan daha zalim kim olabilir? Böyle yapanlar bir tane ve zerre
yaratsınlar bakalım!?[4]
Kurtubî der ki: ?Musavvir, resim çizen ve onlara çeşitli şekiller verendir.
Musavvir, daha çok insan, hayvan ve benzeri şeylerin resimlerini çizenler için
kullanılır. Fakat tasvirin asıl manası, planlamak ve şekil vermektir. Allah,
insanı annesinin karnında üç aşamadan geçirerek yaratmıştır. Öncelikle insanı
bir kan pıhtısına sonra da bir et parçasına dönüştürmüş, ardından ona bir şekil
ve biçim vermiştir. İşte tasvir bu aşamada ortaya çıkmaktadır. Allah, insanın
tanınacağı ve başkasından farklı olacağı şekil ve biçimi bu evrede vermektedir.
Yaratıcıların en güzeli olan Allah, ne yücedir.
İbn Kesir ise şunları söyler: ?Musavvir, bir şeyi dilediği zaman ona sadece:
?ol? der, o da istediği şekil ve biçimde oluverir. Yüce Allah şöyle
buyurmaktadır: ?Dilediği bir sûrette seni tertip etti.?[5]
Bu yüzden Musavvir, yaratmak istediğini istediği şekil ve biçim üzere
yaratandır.?[6]
Musavvir, organları birbiriyle uyumlu halde yaratan ve onlara dilediği biçimi
veren anlamına da gelir. Allah, insanı en güzel şekilde yarattığını bize şöyle
haber verir: ?Doğrusu, biz insanı en güzel bir biçimde yarattık.?[7]
Musavvir'in, ?Genel olarak insanların dış görünümlerini (zâhirini) süsleyen ve
sırlarını aydınlatan? anlamına geldiği de söylenmiştir.[8]
[1]
Haşr,
24.
[2]
Mü'minûn,
14.
[3]
Müslim,
2107.
[4]
Buhârî,
2953;
Müslim,
2111;
Beyhakî, a.g.e., s.
27.
[5]
İnfitar,
8.
[6]
Kurtubî, a.g.e.,
1/
677;
İbn Kesir,
8/63.
[7]
Tin,
4.
[8]
Râzî, a.g.e., s.
205.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.