Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

MEVLA-VELİ

Yeni Sayfa 1

﴿

اَلْمَوْلَى - اَلْوَلِيُّ ﴾
MEVLÂ
- VELÎ

Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: ?Allah'a sarılın, sizin Mevlâ'nız O'dur. O,
ne güzel Mevlâ ve ne güzel yardımcıdır.?[1]

el-Berâ anlatıyor. Hz. Peygamber Uhud günü, elli kişiden oluşan okçula­rın
başına Abdullah b. Cübeyir'i koymuş ve onlara şöyle söylemişti: ?Kuşların bizi
kapıp kaçırdıklarını görseniz bile, sakın yerlerinizden ayrılmayınız.?

el-Berâ şöyle anlatmaya devam ediyor: ?Allah'a yemin olsun ki, inkarcı­lar
yenilmiş, kadınların ziynetlerini ve örtülerini bırakarak çıplak bir şekilde
dağlara tırmandıklarını görüyordum. Bu durumu gören okçular, yerlerini terk edip
gitmeye başlayınca emirleri olan Abdullah b. Cübeyir kendilerine Hz.
Peygamber'in sözünü hatırlattı. Ancak onlar, emirlerini dinlemediler ve çekip
gittiler. İşte bundan sonra olan oldu.

Gece
olunca Ebû Süfyan: ?aranızda Muhammed var mı?? diye seslendi. Kimse ona cevap
vermedi. Bu sözünü üç kez tekrarladı ve hiç kimse ona cevap vermedi. Ardından:
?aranızda Ebû Bekir var mı?? diye seslendi. Buna da kimse cevap vermedi. Bu
sözünü de üç kez tekrarladı, fakat her üçü defasında da kimse cevap vermedi.
Sonra: ?Ara­nızda Hattaboğlu (Ömer) var mı?? diye seslendi. Bu soruya da kimse
cevap vermedi. Ebû Süfyan bu sözünü de üç kez tekrarladı. Ama hiç kimse
kendi­sine cevap vermedi. Bunun üzerine Ebû Süfyan: ?İşte onlardan kurtuldunuz?
dedi. Kendisini tutamayan Hz. Ömer: ?Yalan söyledin ey Allah düşmanı! İşte Allah
Resûlü de, Ebû Bekir de, ben de buradayız ve hayattayız. Bu kötü bir günümüz?
dedi. Ebû Süfyan: ?Savaş bir rekabettir. Bu günümüz Bedir günü­dür? dedi ve
ekledi: ?Hübel en yücedir!? Hz. Peygamber: ?O'na cevap veri­niz? buyurunca, ?Ne
cevap verelim?? diye sordular. Hz. Peygamber: ?Allah en yüce ve en üstündür?
deyin dedi. Ebû Süfyan: ?Bizim Uzza'mız (Taptıkları putlardan biri) var, sizin
Uzza'nız yoktur? dedi. Hz. Peygamber: ?O'na cevap verin? dedi. Oradakiler: ?Ey
Allah'ın Resûlü! Ne cevap verelim?? diye sordu­lar. Hz. Peygamber: Deyiniz ki:
?Allah bizim Mevlâ'mızdır, sizin Mevlâ'nız yoktur.? Bunun üzerine Ebû Süfyan:
?Sizler bu yenilginin benzerini görecek­siniz. O sözü söylemeyeceğim? dedi ve
ekledi: ?Bana bir kötülük yapamadı­nız?.[2]

el-Halîmî der ki: ?Mevlâ, kendisinden yardım ve destek beklenendir. Allah gerçek
mülk sahibi olduğu için kulun, O'na sığınmaktan başka çaresi yoktur. Zira köle,
ancak sahibinden yardım bekler.?[3]

Velî ismi Kur'an'da şöyle geçer: ?O, Velî'dir, Hamîd'dir.?[4]

el-Halîmî bu ismi şöyle açıklar: ?Velî, işleri düzenleyen, yöneten ve idare
edendir. Bu yüzden şehrin yöneticisine vali, yetimin haklarını üslenene de
?Yetimin velisi? denilmiştir.?

el-Hattabi ise bu ismi, ?yardım eden, destek veren? şeklinde açıklamış ve
Allah'ın, mü'min kullarına yardım ettiğini, düşmanlara karşı onları
destekle­diğini söylemiştir. Şu âyetler bu anlamı pekiştirmektedir[5]:

?Allah, iman edenlerin Velî'si (dostu ve destekçisi)'dir. Onları
karanlıklar­dan nura çıkarır??[6]

?Allah, iman edenlerin Velî'si'dir; kâfirlerin ise, velisi yoktur.?[7]
Yani onla­rın yardımcısı ve destekçisi yoktur.


[1]
Hac,

78.



[2]
Buhârî,

3039.



[3]
Beyhakî, a.g.e., s.

68.



[4]
Şûrâ,

28.



[5]
Beyhakî, a.g.e., s.

67.



[6]
Bakara,

257.



[7]
Muhammed,

11.

Esmau'l-Husna
İçindekiler
Önsöz
Kitap Hakkında
ALLAH
"Allah" Adının Bütün İsim ve Sıfatları Kapsaması
"Allah" Kelimesinin Kökeni
?Allah? Adı Türememiştir; Türediğini İddia Etmenin Amacı Nedir?
?Allahümme? Kelimesinin Anlamı
Basralı Dilbilimcilerin Cevabı
EKREM-KERİM
Ekrem'in Anlamı
Kerîm'in Anlamı
Ekrem Kerîm Arasındaki Fark
Yüce Allah'ın Kerem Sahibi Oluşunun Göstergeleri
EVVEL-AHİR-ZAHİR-BATIN
Evvel ve'l-Âhir'in Anlamı
Fahrüddin Râzî'nin Görüşü
İbn Kayyim'in görüşü
Bu İsimleri Bilmenin Sağladığı Yararlar
BARİ
Bu İsmi Bilmenin Faydası
BASİT-KABIZ
Bu İki İsmi Bilmenin Faydaları
BAİS
Bâ'is İsmini Bilmenin Faydası
BAKİ
Bâkî İsminin Anlamları
BEDİ'
BER
Ber İsminin Çeşitli Anlamları
Allah'ın İnsanlara Verdiği Özel Nimet Türleri
Ber İsmini Bilmenin Faydaları
BASİR
Basar (Gözle Görmek) İle Basîret (Kalple Görmek) Arasındaki Fark
Basîretin Dereceleri
1- İsim ve sıfatlarda basîret
2- Emir ve yasaklarda basîret
3- Sevap ve cezada basîret
Allah'ın Basîr Adını Bilmenin Faydaları
TEVVAB
Tevvâb İsmini Bilmenin Faydaları
Tevbeye Teşvik
CAMİ'
Bu İsmin Varlık Âlemindeki Delilleri
Câmi' Adını Bilmenin Faydaları
CEBBAR
Kulun Ceberutlukla Nitelendirilmemesi
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
CEMİL
Yüce Allah'ı En Güzel Bilmek
Allah Güzeldir, Güzelliği Sever
HAFIZ
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HASİB
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAFİ
Bu İsmi Bilmenin Faydası
HAFİZ
Hafîz İsminin Varlıklardaki Bazı Görünümleri
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAK
Allah'ın Kudretinin Görüntüleri Ve Hak İsmini Bilmenin Faydaları
HAKEM
Bu İsmin Birçok Yüce Anlama Gelmesi
Hükmün Türleri
1- Dinî hükümler
2- Varlık âlemiyle ilgili hükümler
3- Kaderî-kevnî hükümler
Hakem İsmini Bilmenin Faydaları
HAKİM
Kitap ve Sünnette Hikmet ve Bu Sıfatı Kabul Etmeyenlere Cevap
İnsanların Başına Gelen Belalar ve Bunlardaki Hikmetler
Bu İsmi Bilmenin Faydası
HALİM
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAMİD
Allah'ın Kendi Zatını Övmesi ve Kulların O'na Hamd Etmesi
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAYY-KAYYUM
Kulun, Allah'ın Kayyûm Oluşunu Bilmesinin Etkileri
HAYİ-SİTTİR
İbn Kayyim'in Allah'ın Hayâ Sıfatını Kabul Etmeyenlere Cevabı
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAFID-RAFİ'
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HALİK-HALLAK
Allah'ın Tek Yaratıcı ve Tek İlah Olduğunun İspatı
HABİR-ALİM
Alîm, Habîr ve Hakîm İsimlerinin Varlıklardaki Görünümleri
Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
ZÜ'L-CELALİ VE'L-İKRAM-CELİL
Bu İsmi Bilmenin Faydası
ZU'T-TAVL
ZÜ'L-İNTİKAM-MUNTAKİM
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
RAZİK-REZZAK
Allah'ın Kullara Verdiği Rızık
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
RAŞİD-REŞİD-MÜRŞİD