Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

SIFATLARI VE NA'TLARI TANIMA Sıfat ve Na't Arasında Üç Yönden Fark Olması

SIFATLARI VE NA

SIFATLARI VE NA'TLARI TANIMA


Sıfat ve Na't Arasında Üç Yönden Fark Olması:

Birincisi:
Na't,[1]
durmadan yenilenen fiillerle olur. Yüce Allah bu konuda şöyle buyurmaktadır:

?Şüphesiz ki Rabb'iniz, gökleri ve yeri altı günde yaratan, sonra Arş'a istivâ
eden, geceyi, durmadan kendisini kovalayan gündüze bürüyüp örten; güneşi, ayı ve
yıldızları emrine boyun eğmiş durumda yaratan Allah'tır. Bilesiniz ki, yaratmak
da emretmek de O'na mahsustur. Alemlerin Rabb'i Allah ne yücedir!?[2]

Yine yüce Allah konu ile ilgili olarak şöyle buyurmaktadır:

?O, size yeri beşik kılmış ve doğru gidesiniz diye yeryüzünde size yollar
yaratmıştır. Biz o suyla (kupkuru), ölü memlekete hayat veririz. İşte siz de
böylece (mezarlarınızdan) çıkarılacaksınız. Bütün çiftleri O yaratmıştır. Ve
size bineceğiniz gemiler ve hayvanlar vâr etmiştir.?[3]

Sıfat ise zattan ayrılmayan sabit şeylerdir. Yüce Allah bu konuda şöyle
buyurmaktadır:

?O, öyle Allah'tır ki, O'ndan başka ilâh yoktur. Görülmeyeni ve görüleni
bilendir. O, Rahmân (esirgeyen)dir, Rahîm (bağışlayan)dır. O, öyle Allah'tır ki,
kendisinden başka hiçbir ilâh yoktur. O, Melik (mülkün sahibi)dir, Kuddûs
(eksiklikten münezzeh)tir, Selâm (selâmet veren)dir, Mü'min (emniyete
kavuşturan)dır, Müheymin (gözetip koruyan)dır, Azîz (üstün)dür, Cebbâr
(istediğini zorla yaptıran), Mütekebbir (büyüklükte eşi olmayan)dır. Allah,
müşriklerin ortak koştukları şeylerden münezzehtir. O, Hâlık (yaratan), Bâriu
(var eden), Musavvir (şekil veren) Allah'tır. En güzel isimler O'nundur.
Göklerde ve yerde olanlar O'nun şânını yüceltmektedirler. O, Azîz (üstün)dür,
Hâkim (hüküm ve hikmet sahibi)dir.?

İkincisi:
?Zâtî Sıfatlara?, na't denilmez. Yüz, eller, ayak ve parmaklar gibi. Bunlara,
sıfat denir. Çünkü Selef, bunlara, ?sıfat? demiştir. Yine Ehl-i İspat
kelamcıları da, bunlara, ?sıfat? demişlerdir.

Burada anlatılmak husus şudur: Bunlara, ister ?sıfat? denilsin ve ister ?sıfat?
denilmesin, bu izafelerin Allah için kullanılması, O'na nispet edilmesi ve
bunlarla Allah'tan haber verilmesi, Allah'ın bir şeye benzetilmesinden veya
sıfatların iptalinden uzak olarak yapılmalıdır.

Üçüncüsü:
?Na'tlar?, sıfatlardan meydana gelen ve bilinen şeylerdir. Bunları, havas
(=seçkin kimseler) ile avam (=sıradan kişiler) bilir.

Sıfatlar ise, daha geniştir. ?Na't? ile ?sıfat?ın farkı, ?havas? ile ?avam?
arasındaki fark gibidir. ?Na't?ın, sıfatlardan meydana gelen bir şey olmasından
dolayı Arapça'da bir şeyi tatlandırma hususunda

كَذَا
نَعْتُهُ كَذَا

?Onu şöyle şöyle niteledim? denilir. Çünkü o şeyin sıfatlarından bazı
özellikleri, bu tatlandırılan nesne içerisinde ortaya çıkmaktadır.

Bazıları, ?na't? ile ?sıfat?ın, iki kelime olduğu ve aralarında hiçbir farkın
olmadığını söylemişlerdir.[4]
Bundan dolayı Basralı dilbilimciler, Nahvin (Arapça Dilbilgisinin) Sıfat
Bölümünün başına ?Sıfat Bölümü? derken, Kufeli dilbilimciler ise ?Na't Bölümü?
diye başlık atarlar.

İki ekolün de maksadı birdir. Bunlar birbirine yakındır.[5]


[1]
?Na't?

نَعْتٌ
kelimesi, sözlük anlamı itibariyle; nitelik, vasıf, sıfat gibi anlamlara
gelmektedir. Kelime olarak ?sıfat?

صِِفَات
kelimesiyle aynı anlamdadır. İbn Kayyim, burada, ?na't? kelimesi ile ?sıfat?
kelimesinin terim olarak farklı anlama geldiğini anlatmaya çalışmaktadır.
(ç)

[2]
A'râf:

7/54

[3]
Zuhruf:

43/10-12

[4]
Cevherî, Feyyûmî ve daha bir çokları, sıfat ile na'tın eş anlamlı
olduğunu belirtmişlerdir.

İbnü'l-Esîr
der ki: ?Na't, içerisinde güzel olan bir şeyi vasfeder. Sıfat ise, direkt
olarak güzeli ve çirkini niteler.?

Sa'leb
de der ki: ?Na't, bütün olan bir şeyin parçasını ifade eder. Sıfat ise,
bütünü ifade eder. Azîm (=çok yüce), Kerîm (=çok cömert) gibi. Buna göre
yüce Allah, vasıflanır. Fakat na't olamaz.?

[5]
Medâricu's-Sâlikîn,

3/345-346

ESMAULLAHİ'L-HUSNA
ÇEVİRENİN ÖNSÖZÜ
KİTABI DERLEYENLERİN ÖNSÖZÜ
ALLAH'IN İSİMLERİNİN MANALARI HAKKINDA YAZILMIŞ ESERLER
İBN KAYYİM'İN ESMÂU'L-HÜSNÂ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARI
İBN KAYYİM'İN BU KİTAPTAKİ METODU
KİTABIN İÇERİĞİ
BU KİTABIN ASLI
BU KİTAPTA YAPTIĞIMIZ UYGULAMA
YÜCE ALLAH'IN İSİMLERİNİ VE SIFATLARINI TANIMAK
Sıfatların Delillerinin, Kur'ân'dan ve Sünnet'ten Olması  
Allah'ın İsimlerini ve Sıfatlarını Bilmenin, İlimlerin En Yücesi Olması  
Yüce Sıfatlara İmanın, İslâm'ın Esaslarından Olması  
YÜCE ALLAH'IN EN GÜZEL İSİMLERİNİN ASILLARI
Bütün Peygamberlerin, Akidenin Esasları Üzerinde İttifak Etmesi
İsimlere ve Sıfatlara Bakış Açısı  
ESMÂU'L-HÜSNÂ'NIN GEREKTİRDİKLERİ
Güzel Teklifde, Emirde ve Nehiydeki İki Yol
Yüce Allah'ın İsimlerinin, İfade Ettiği Manayı ve Bağlantı Kurduğu Şeyleri Gerektirmesi
Esmâu'l-Hüsnâ ile Yüce Allah'ı Övmenin Üslubu
ESMÂU'L-HÜSNÂ İLE TEVESSÜL
5. ESMÂU'L-HÜSNÂ'YI KORUMADA EDEB  
ESMÂU'L-HÜSNÂ'YI KÖTÜLÜKTEN TENZİH ETMEK  
Rasulullah (s.a.v.)'in ?Kötülük Sana ulaşamaz? Sözünün Manası
YÜCE ALLAH'IN, EN GÜZEL İSİMLERİYLE VE YÜCE SIFATLARIYLA TECELLÎ ETMESİ
ESMÂU'L-HÜSNÂ'NIN, YÜCE ALLAH'IN ZATINA VE BİRLİĞİNE DELALET ETMESİ
Esmâu'l-Hüsnâ'nın, Yüce Allah'ın Hikmetine ve Kudretine Delalet Etmesi         
AHKÂM ÂYETLERİ VE YÜCE ALLAH'IN SIFATLARIYLA İLGİLİ ÂYETLER
YÜCE ALLAH'IN SIFATLARI HAKKINDAKİ ÂYETLERDE TE'VİLİN OLMAMASI
YÜCE ALLAH'IN ZATI, SIFATLARI VE İSİMLERİ HAKKINDA BAHİS
ESMÂU'L-HÜSNÂ VE  ESMÂU'L-HÜSNÂ'DAN SELBİN NEFYEDİLMESİ
ALLAH
er-RAHMÂN - er-RAHÎM
el-MELİK - el-HAKK
el-KUDDÛS
es-SELÂM
el-CEBBÂR - el-MÜTEKEBBİR
el-BASÎR
el-AZÎZ
el-HÂKİM - el-ALÎM - el-ALLÂM
es-SEMÎ'  -  el-BASÎR 
el-ADL
el-LATÎF
el-HALÎM - el-AFUVV
eş-ŞÂKİR - eş-ŞEKÛR
el-ALİYY
el-KEBÎR - el-MÜTEKEBBİR
el-HAFÎZ
er-RAKÎB - eş-ŞEHÎD
el-HAMÎD - el-MECÎD
el-VEDÛD - eş-ŞEKÛR
el-HAYY  -  el-KAYYÛM
el-VÂHİD ?  el-AHAD
es-SAMED
el-GANİYY - el-KERÎM
es-SABÛR
el-CEMÎL
er-REFÎK
el-MUĞÎS
İSİM VE MÜSEMMÂ (=İSMİN İFADE ETTİĞİ MANA) İsimlerin, İfade Ettiği Manalar (=Müsemmâ) İçin Çeşitli Kalıplar İçermesi
İsmin, İfade Ettiği Manayı (=Müsemmayı) Gerektirmesi  
Yüce Allah'ın Sıfatlarının, İsminin (İhtiva Ettiği) Mananın İçinde Olması
Yüce Allah'ın Kelamının, İsminin (İhtiva Ettiği) Mananın İçinde Olması
Allah'ın Güzel İsimleri Hakkındaki Eşanlamlılık ve Farklılıklar
En Üstün Sıfatları Tanıma
SIFATLARI VE NA'TLARI TANIMA Sıfat ve Na't Arasında Üç Yönden Fark Olması
?Allah? İsminin Kökeni
?Allah? İsminin Etimolojisi
?Subhâneke Allahümme? Kelimesinin Anlamı
Duanın Kısımları
?Tebâreke? (=Yüceler Yücesi) Kelimesinin Anlamı
Allah'ın, Kemâl Sıfatları ile Celal Na'tlarının Çok Olması
Yüce Allah'ın, ?Şüphesiz ki, Rabb'im dosdoğru bir yol üzerindedir? (Hûd 11/56) Sözünün Anlamı
Bazı Âyetlerde Geçen (=yakın) Kelimesinin Anlamının Açıklanması
Yüce Allah'ın ?O, her an yaratma halindedir? Sözünün Anlamı
Yüce Allah'ın  ?De ki Göklerde ve yerde Allah'tan başka kimse gaybı bilmez. Onlar, ne zaman yeniden diriltileceklerini bilmezler? Sözünün Anlamı
İBN KAYYİM'İN, KİTABI HAZIRLAYANLARIN VE TERCÜME EDENLERİN BAŞVURDUĞU KAYNAKLAR