Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
Sahabelerde Ölçü
Sahabelerde Ölçü
Sahabelerde Ölçü:
Burada belirtilmesi gereken bir diğer mühim
nokta da, amme meselelerinde zıt içtihad ve görüşleri sebebiyle birbirlerine
muhalif düşen ve hatta aralarında savaş cereyan eden Ashabın, savaş dışı
meselelerde birbirlerine karşı olan münasebetlerindeki ölçü ve hakkaniyettir.
Onlar birbirlerini hataya düşmekle itham etmişler, ancak rencide edici, şahsî
faziletlerini inkar edici sözler sarfetmemişler, hele asla tekfir cihetine
gitmemişlerdir. Buna en iyi örnek, Hz. Aişe ile ona muhalefet edip Hz. Ali
tarafında yer almış olan Ammar İbnu Yasir arasında geçen bazı tarizler,
konuşmalardır. Hülasa edelim:
Söylediğimiz üzere Ammar İbnu Yasir, Hz.
Ali ile Hz. Aişe arasındaki ihtilafta, Hz. Ali'nin haklı Hz. Aişe'nin haksız
olduğuna inanıyordu. Bu meselede halkı ikna etmek maksadıyla mescitte yaptığı
konuşma tam bir insaf örneğidir. Der ki: "Aişe Basra'ya yürüdü. Allah'a kasem
olsun, o dünyada da ahirette de Peygamberimizin (aleyhisselam) zevcesidir, bunda
şüphemiz yok. Ancak, Allah sizi imtihan ediyor; Kendisine mi (celle celaluhu),
yoksa O'na mı (radıyallahu anhâ) itaat edeceksiniz?"
Burada, ahirette de Resulullah (aleyhissalâtu
vesselâm)'ın zevcesi olduğunun kasemle te'yidi, Hz. Aişe'nin asla tekfir
edilmediğini gösterir. Fakat görüşlerinde yanıldığı kesinlikle ifade
edilmektedir.
Kendisine yöneltilen bu çeşitten şiddetli
tenkitler karşısında Hz. Aişe (radıyallahu anhâ)'nin aksülameli de burada zikre
değer. İbnu Hacer'in Taberânî'den naklen kaydettiğine göre, yine aynı Ammar,
Cemel Vakası'nın akabinde Hz. Aişe'ye gelerek: "Sizin bu askerî şerefiniz
Allah'ın sizinle yaptığı ahde (anlaşmaya) ne kadar aykırı" der ve bu sözleriyle
Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın zevceleriyle alâkalı olarak gelmiş
bulunan "(vekar ile) evlerinizde oturun. Evvelki cahiliyet yürüyüşü gibi
yürümeyin" (Ahzâb 33) ayetine işaret eder.
Hz. Aişe (radıyallahu anhâ)'nin cevabı şu
olur: "Allah'a kasem olsun sen hakkı söyledin." Ammar da "Senin lisanınla
hakkında bu hükmü veren Allah'a hamd olsun" der.
İbnu Hübeyre bu konuşmayı şöyle
değerlendirir: "Bu rivayetten anlıyoruz ki, Ammar doğru sözlüdür. Kezâ husumet
onu, hasmının faziletlerini inkâra da sevketmemiştir. Zîra aralarında cereyan
eden harbe rağmen Hz. Aişe'nin tam bir fazilete mazhar olduğuna şehadette
bulunmaktadır.[1]
[1]
İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 13/531.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.