Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Gaybın Çeşitleri

Gaybın Çeşitleri

Gaybın Çeşitleri:

İki türlü gayb vardır: Bir kısmı, hiçbir delili
bulunmayan gaiblerdir ki bunları ancak "Allâmu'l-ğuyûb" (gaybları bilen) Allah
bilir. "Gaybın anahtarları O'nun katındadır, onları O'ndan başkası bilemez."
(En'âm: 6/59) âyetindeki gaybdan maksat bunlardır. Diğer kısmı da delili bulunan
gâiblerdir ki, "onlar gayba inanırlar." (Bakara: 2/3) âyetindeki gaybdan
kastedilen de bu kısımdır. Âyette geçen "el-ğayb" kelimesinin elif lâmı ahd
içindir. Yani, Allah'tan hakkıyla korkan müttakîlerin inandıkları, tanıdıkları
gayb, delili bulunan hak gaybdır ki, bu da Allah ve sıfatı, ahiret ve halleri,
melekler, peygamberlerin nübüvveti, kitapları indirme... gibi imana ait temel
unsurlardır. Gayba imanın önemi büyüktür. Çünkü korunmak, takvâ ona bağlıdır.
Peygamber'i görüp iman eden sahabilerin de en büyük meziyetleri, O'nu gayba ait
verdiği haberlerde tasdik edişlerindedir. Nitekim, İbn Mes'ud; "Kendisinden
başka ilah olmayan (Allah)a yemin ederim ki, hiçbir kimse, gayba imandan daha
faziletli bir şeye inanmamıştır." buyurmuş ve bu âyeti (Bakara: 2/3) okumuştur.[1]

Gayb'ın mutlaka gelecekle ilgili olduğu
sanılmıştır. Oysa, sözgelimi önümüzdeki bir engelin ötesi bizim için gaybdır;
çünkü engelin ötesinde ne olduğunu göremiyoruz, duyularımızla algılayamıyoruz.
Ayrıca, geçmiş/tarih de gaybdır. Allah onun bilgilerini Kur'an'da belli
oranlarda aktarmıştır. Nitekim bu bilgilendirmelerde "bu gayb
haberlerindendir; sana vahyediyoruz" denmektedir (Âl-i İmran: 3/44; Hûd:
11/49). Demek oluyor ki, Allah vahyle gayb haberlerini de bildirmektedir ve
peygamber bir bakıma gaybın haberini getirendir.

[2]



[1] Hak
Dini Kur'an Dili I, 167-168.


[2] Ahmed
Kalkan, Kur'an-ı Kerim Kavram Tefsiri.