Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
Helâl Ölçüsü Koyma Yetkisi
Helâl Ölçüsü Koyma Yetkisi
Helâl Ölçüsü Koyma Yetkisi:
İslâm'a göre bir şeyin ?helâl'
veya ?haram' olmasının hükmü insan aklına veya insanlar tarafından meydana
getirilmiş otoritelere bağlı değildir. Hiç kimse kendi kafasından ?şu helâldır,
bu haramdır' deme hakkına sahip olamaz. Hiç bir beşerî otorite sahibi de kendi
anlayışına göre helâl ve haramlar tesbit edip insanlara dayatamaz.
Haram kesin bir yasaktır.
?Helâl' ise sonuna kadar bir serbestliği ve sakıncasızlığı anlatır. İnsanlar
için faydalı ve zararlı nice şeyler vardır. İnsanlar ne tek başlarına, ne de
toplu olarak kendi haklarındaki mutlak faydalıyı ve mutlak zararlıyı bilemezler.
Zararlı olan şeyleri bilip insanlara yasaklayan, ya da onları belli konularda
serbest bırakan; ancak her şeyi insanlardan daha iyi bilen, insanlardan daha
yüce olan bir makam olmalıdır.
Bir başkası için yasak hükmü
koymak, onlara bazı emirler vermek; ya da bazı konularda onları serbest
bırakmak; bir gücü, bir otoriteyi, bir üstünlüğü ifade eder. Yasak koyan veya
emir veren, diğerlerine nisbeten daha üstün bir konumdadır. İnsanlar kul
olmaları açısından birbirlerine temelden bir üstünlükleri yoktur. Öyleyse
onların bir kısmının diğerleri için -İslâm'ın belirlediği şekilde- haram ve
helâl koyması doğru değildir. Bu hak, yalnızca insanın asıl sahibi ve onun
üzerinde sonsuz, sınırsız ve mutlak otoritesi olan Allah'a aittir.
?Dillerinizin yalan yere
nitelendirmesi dolaysıyla; ?Şu helâldir, bu haramdır' demeyin. Çünkü Allah'a
karşı yalan uydurmuş olursunuz. Şüphesiz Allah'a karşı yalan uyduranlar
kurtuluşa eremezler.? (16/Nahl, 116)
İnsana yakışan, kafasına estiği
gibi, işine geldiği gibi ?helâl' ve ?haram' ölçüsü uydurmak değil; Rabbin
ölçülerine teslim olup, ?helâl' olan şeylerle yetinmek, haramlardan uzak
kalmaktır. Çünkü güzel olan bir hayat, ancak ?helâl' olan şeyleri yapmakla
sağlanır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.