Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

İslâm'a Göre Hâkimiyet

İslâm

İslâm'a Göre
Hâkimiyet:

İslâm'a göre hâkimiyet ve
sınırlandırılamaz egemenlik yalnızca Allah'ındır. Bu konuda bütün gerçek
müslümanlar arasında tam bir fikir birliği vardır. Hüküm koymak Allah'a has bir
yetkidir. Başkalarının bu konuda herhangi bir ortaklığı yoktur. Hiçbir kimsenin
Allah ile birlikte hüküm koyması sözkonusu değildir. O, hükmüne hiçbir kimseyi
asla ortak etmez (18/Kehf, 26). İslâm'da gerçeğin ölçüsü ve yegâne
hak, Allah'ın Kitabı ve Rasûlü'nün sünneti olduğundan, herkesin bu hükümleri
kabul etmesi gerekir. Kim kendiliğinden birtakım sözler ortaya koyar ve kendi
anlayışına göre bazı kurallar ortaya atarsa ve bunu kendi anlayışı, hatta dini
yorumlayışı sonucunda ileri sürerse, bu söylenenler Rasûlün getirdiklerine arz
olununcaya kadar ümmetin ona uyması ve anlaşmazlıklarında onun hükmüne
başvurması gerekmez. Eğer Rasûlün getirdikleri ile çatışmaz ve uygun düşerse,
doğrulukları belgelenirse ancak o zaman kabul edilir; fakat Rasûl'ün
getirdiklerine aykırı olursa o zaman bunların reddedilmesi gerekir (İbn Kayyım
el-Cevziyye, Zâdu'l-Meâd, 1/38). Çünkü Yüce Rabbimiz mü'minlerin geçerli bir
imana sahip olmaları için aralarındaki anlaşmazlıklarda Rasûl'ün hükmüne
başvurmayı şart koşmakla kalmamış; içlerinde herhangi bir sıkıntı duymaksızın ve
tam bir teslimiyetle, verdiği hükme teslim olmayı öngörmüş bulunuyor (4/Nisâ,
65).
Kısacası, Allah ve Rasûlü
herhangi bir konuda hüküm vermiş ise, hiçbir mü'minin o konuda istediklerini
tercih etme yetkisi yoktur (33/Ahzâb, 36). ?Allah'ın, Rasûlü Muhammed'e
indirdiğinden başkası ile hüküm vermek helâl değildir; çünkü hak yalnız odur.
Onun dışında kalan bütün hükümler ise zulüm ve haksızlıktır. Bu zulüm ve
haksızlıkla hükmetmek helâl değildir. Herhangi bir hâkim (yönetici veya kadı),
bu helâl olmayan hükümle hükmedecek olursa verdiği bu hüküm ebediyyen geçersiz
kılınır, onunla amel edilmez? diyen İbn Hazm (el-Muhallâ, 9/362), buna delil
olarak da Kur'ân-ı Kerim'deki: ?Ve onlar arasında Allah'ın indirdiğiyle
hükmet...? (5/Mâide, 49) âyetini göstermiştir.
Yüce Rabbimizin hâkimiyetinin
boyutlarını ya da İslâm'ın hâkimiyet yorumunu daha iyi anlayabilmek; diğer
taraftan Allah'ın beşer üzerindeki hâkimiyetinin gerekçelerini kavrayabilmek
için ?Allah'ın hâkimiyeti?nin çeşitli yönlerine dikkat çekmek gerekir.