Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

2) Akrabaya İhsân

2

2)
Akrabaya İhsân:


Sağlam akîde üzerine bina edilen bir
toplumda yaşayan bireylerin karşılıklı hak ve hukuklarına riâyet edilmesi
doğaldır. Akrabaya ihsân da böyledir. Akraba, insanın içinde doğup büyüdüğü
ailenin biraz daha genişletilmiş yelpazesidir. Bu yakınlık hem ana, hem baba
tarafından olabilir. Akrabaya ihsân demek, akrabalık bağı olan herkese sıla-yı
rahim yapmak (zaman zaman onları ziyaret ederek, onlarla akrabalık ilişkilerini
kesmemek) ve başka meşrû yollarla ikramda bulunmaktır.

Akrabalık bağlarını kesmek, şu âyette
ifade edildiği gibi yeryüzünde bozgunculuk çıkaranlarla birlikte zikredilmiştir.
"(İslâm'dan yüz çevirip) geri dönerseniz, yeryüzünde bozgunculuk yapmaya ve
akrabalık bağlarını kesmeye dönmüş olmaz mısınız?" (47/Muhammed, 22). Bu
âyette akrabalık bağlarının kesilmesi, bir çeşit İslâm dışı âdet olarak ifade
edilmiştir. Akrabalara iyilik ve ihsânda bulunmak, İslâm'ın bir emridir.
"Muhakkak ki Allah adâleti, ihsânı ve akrabaya yardım etmeyi emreder..."
(16/Nahl, 90)

Yakınları ile akrabalık bağlarını
korumaya itina göstererek, onlara gücü nisbetinde ihsânda/iyilikte bulunmak, her
kâmil mü'minin aslî görevlerindendir. İslâm'ın temelinde iyilik yapma işi,
ailenin özünden başlayıp dışa doğru genişleyerek devam eder.

Son âyette geçen adâlet ve ihsân
kavramlarının içinde akrabaya iyilik etmek ihtiva ettiği halde, önemine binaen
ayrıca zikredilmiştir. ?Sana (Allah yolunda) ne infak
edeceklerini/harcayacaklarını soruyorlar. De ki: ?Hayırdan harcadığınız şey,
ebeveyn, akrabalar/yakınlar, yetimler, fakirler ve yolcular içindir. Hayır
olarak ne yaparsanız, şüphesiz Allah onu bilir.? (2/Bakara, 215)

Ebeveyne bakmak ilk görevimizdir.
Diğer akrabalarımız onları takip eder ve bu şekilde ?yakın olanlar,
başkalarından daha yakındır? kuralınca infak ve ihsan vacip olur. Muhsin bir
mü'mine yakışan; akraba ile güzel ilgiyi meşrû ölçüler içinde devam ettirmek,
onlarla ilişkiyi kesmemektir. ?Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten yaratan ve
ondan da eşini yaratan ve ikisinden birçok erkek ve kadınlar üretip yayan
Rabbinizden korkun. Adını kullanarak birbirinizden dilekte bulunduğunuz
Allah'tan ve akrabalık haklarına riâyetsizlikten de sakının. Şüphesiz Allah
sizin üzerinizde gözetleyicidir.? (4/Nisâ, 1)