Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Nâs ve İnsan Kelimelerinin Anlam ve Mâhiyeti

Nâs ve İnsan Kelimelerinin Anlam ve Mâhiyeti

Nâs ve
İnsan Kelimelerinin Anlam ve Mâhiyeti

"Nâs" insan kelimesinin çoğuludur,
insanlar, halk demektir. Kur'an-ı Kerim'de 240 yerde geçer. "İnsan" ve aynı
anlamdaki ins ve ünâs sözcükleri de 88 ayette geçer. İnsan kelimesinin sözlük
anlamına gelince; İnsan kelimesinin, kendinden türediği kök olarak iki
sözcükden bahsedilir; bunlardan biri üns kelimesidir. Üns,
ünsiyet, yakınlık demektir. Bu ?yakınlık, yaklaşma duygusu? bir yandan
hemcinsleriyle bir arada yaşama durumunda olan insanın başka insanlara karşı
yakınlığını, bir yandan da Allah'a bütün varlıkların üstünde olan yakınlığını
ifade eder. İnsan kelimesinin, bir de nesy = unutmak fiilinden
geldiği söylenir. Bu durumda insan, unutkan demektir. Kur'an'da insandan
(Adem) söz edilirken, ?Andolsun, önceden Adem'e ahid verdik de unuttu ve onu
azim sahibi bulmadık.? (20/Tâhâ, 115) buyrulur.

İnsan kimdir? Nasıl bir varlıktır?
Yeryüzüne nereden gelmiştir? İnsan nereye doğru gidiyor? İnsanın bu dünyada
görev ve sorumlulukları var mıdır, varsa nelerdir? gibi sorular insan aklını
meşgul eden sorulardır. Felsefî akımlar, izmler, dünya görüşleri bu sorulara
cevap vermek zorunda kalmışlar, her biri filin tümünü değil; bir tarafını
görebilmişlerdir.

Geçmişten günümüze kadar insan üç
şekilde tarif edilmiştir. Bunlardan ilk ikisi insanı sadece tek yönüyle ele
alırken üçüncüsü insanı tüm yönleriyle ele alır. Bir kısmı insanı baş, göz,
kulak, burun, ağız, el, kol, bacak, karaciğer, akciğer, mide gibi maddi
organlardan oluşmuş bir varlık olarak kabul ederken, bir kısmı ise insanın tüm
organlarını görmezden gelircesine maddi yönünü göz ardı edip, sadece ruhtan
meydana geldiğini iddia etmişlerdir.

Ayrıca bazıları insanı şu şekilde
tarif ederler. ?İnsan alet kullanan hayvandır, akıllı hayvandır, konuşan
hayvandır, gülen hayvandır, hayvan olmak istemeyen tek hayvandır vs.?

Şüphesiz insan kendisinin nasıl bir
varlık olduğunun cevabını verdiğinde aynı zamanda inancını da seçmiş olmaktadır.

Her şeyde dengeyi esas alan İslam dini
insanı tarif ederken de dengeyi esas almıştır. İslam inancına göre insan; beden
ve ruhtan oluşan, düşünen, şuurlu, iman ve ilim sahibi bir varlıktır. İnsan,
Allah'ın yeryüzüne lutfettiği, üstün yapıcı yeteneklere sahip, fakat organik ve
biyolojik yapı bakımından zayıf olan bir varlıktır.

Bu tanımın bir sonucu olarak islam;
insanı sadece maddî bir varlık olarak gören maddeye tapanları ve insanı sadece
ruhtan oluşmuş olarak kabul eden ruha tapanları reddeder.[1]




[1]
Ahmed Kalkan, İslam Akaidi: 182; Ahmed Kalkan, Kur'an Kavram Tefsiri.