Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Rızıktaki Farklılığın Hikmetleri

Rızıktaki Farklılığın Hikmetleri

Rızıktaki Farklılığın Hikmetleri

Allah, bazan kulunun rızkını geniş tutar, bazan
da kısar. Kulunu zengin veya fakir kılmak O'na aittir. Bu durum, rızık verilen
kişinin, sâlih bir kul olduğuna, rızkı kısılan kişinin ise sâlih olmadığına
delil olmaz. Zira zenginliğin elde edilmesi, kazanılmış bir hak olmadığı gibi;
sahibi de Allah'ın hoşnutluğunu kazandığı için zengin kılınmış değildir. Çünkü
Allah, çoğu kez âsî, günahkâr ve kâfirlerin rızkını geniş tutar. Bunu, ya
dilediğini yaptığı ve istediği tarzda hüküm verdiği için yapar, yahut da bir
maslahat ve bir hikmetten dolayı yapar. Allah, bazan sâdık kullarına kendisinin
bildiği bir hikmetten dolayı veya sünnetullahı (genel yasaları) gereği rızkı dar
tutar. Kulun, bunu bir mükâfat veya Rabbına yakınlık veya ceza ve Rabbına
uzaklık derecesi tarzında telakki etmemesi gerekir.

?Fakat insan böyledir; Rabbı ne zaman kendisini
imtihan edip ona ikramda bulunur, ona nimet verirse; ?Rabbım bana ikram etti'
der. Ama Rabbı onu imtihan edip rızkını daraltırsa; ?Rabbım bana ihanet etti,
beni küçük düşürdü' der. Hayır, doğrusu siz, yetime ikram etmiyorsunuz. Yoksula
yemek vermeye teşvik etmiyorsunuz. Mirası, helal haram demeden yiyorsunuz. Malı
da pek çok seviyorsunuz.? (89/Fecr,
15-20) İbn Kesir, bu âyetin tefsirinde şöyle der: İmtihan maksadıyla rızkını
geniş tuttuğunda, kulunun bunun kendisi için Allah'tan bir ikram olduğu
kanaatını taşımasını Allah hoş karşılamıyor.

Zaten durum, böyle değildir. Bu bir imtihandır,
bir sınamadır. Aynı şekilde, rızkını daraltarak imtihana tâbi tuttuğunda ise
zanneder ki bu, kendisi için bir ihanettir. Allah, ?kellâ = hayır? diyor.
Yani, durum zannedildiği gibi değil. Ne bunda, ne onda. Çünkü Allah, malı,
sevdiğine de verir; sevmediğine de. Burada gaye, her iki durumda da Allah'a
itaata teşviktir. Zengin olunca, bununla Allah'a şükretmesi, fakir olunca da
sabretmesi. İşte bu sabır ve şükür ile kulun Rabbına yakınlık derecesi söz
konusu olur. (İbn Kesir, Fecr Sûresi tefsirinden)

?Rabbının rahmetini onlar mı bölüştürüyorlar?
Dünya hayatında onların geçimliklerini aralarında biz taksim ettik ve onlardan
kimini ötekine derecelerle üstün kıldık ki, biri diğerine iş gördürebilsin.
Rabbının rahmeti, onların toplayıp yığdıklarından daha hayırlıdır.?
(43/Zuhruf, 32) ?Allah, kullarına rızkı bollaştırsaydı, yeryüzünde azarlardı.
Fakat dilediği ölçüde indiriyor. Çünkü O, kullarından haberdardır, her şeyi
görendir.? (42/Şûrâ, 27)

Şiddetli fakirlik içinde de olsa, mü'min,
Allah'ın hikmeti gereği olan bu farklılıktan dolayı mahzun olmaz. Çünkü
insana verilen tüm dünyalık, az bir metâ ve geçici bir zevktir. Onun için
mü'minin haksızlık etmesi, gaye ve gayretinin dünyalık olması ve onun yokluğu
veya elden çıkması durumunda fazlaca üzülmesi doğru olmaz. Çünkü mü'minin
maksadı âhiret; gayesi Allah'ın rızâsıdır. Ve o, dünyanın Allah katındaki
değersizliğinin derecesini bilir. ?İnsanlar bir tek ümmet olacak olmasaydı,
Rahman'ı inkâr edenlerin evlerine gümüşten tavanlar ve üzerine binip çıkacakları
merdiven yapardık. Ve evlerine kapılar ve üzerine yaslanacakları koltuklar,
kanepeler ve süsler verirdik. Bütün bunlar, sadece dünya metâından ibarettir.
Âhiret ise, Rabbının katında sakınanlara mahsustur.? (43/Zuhruf, 33-35)

Yani, cahillerin birçoğu mal vermemizin,
verdiğimiz kimselere olan sevgimizin bir delili olduğuna inanmayıp, mal için
küfür üzerine toplanmasalardı, ?Rahman'ı inkâr edenlerin evlerine gümüşten
tavanlar ve üzerine binip çıkacakları merdiven (asansör) yapardık.? Yani,
merdiven, kapılar, koltuk ve yastıklar hep gümüşten olacak. Ama, bütün bu
dünyalıklar, Allah katında değersiz ve geçici olan şeylerdir. Mü'min, rızık
darlığında ve başkaları için bir genişlik sözkonusu iken, kendisinin çektiği
sıkıntı karşısında dünyalık hiçbir şeye üzülmez. Onun hırs ve gayreti, Allah
rızâsına ve âhirete yöneliktir; dünya metâına değil. Çünkü, ?dünya, Allah
katında bir sivrisineğin kanadı kadar değerli olsaydı, hiçbir kâfire asla ondan
su içirmezdi.? (Tirmizî)

Bu söylenenlerden, müslümandan fakirliğe teslim
olmasını ve çalışmayı bırakmasını istediğimiz anlaşılmamalıdır. Burada kast
edilen, müslüman, sebeplere tutunma konusunda dinin kendisinden istediği şeyi
yerine getiriyor ve rızık kazanmak için meşru yollarla çalışıyor da buna rağmen
rızkı az ve kısık kalıyorsa, onun yukarıda ifade edilenleri hatırlaması, elinin
darlığından ve rızkının azlığından dolayı üzülüp huzursuz olmamasıdır.

İSRÂF.
İsrâf; Anlam ve Mâhiyeti
Kur'an'da İsrafın Mânâları
Müsrif; İsrafçı, Savurgan.
Cimrilik; İsrâfın Zıddı Olan Aşırılık.
İktisad; Harcamada Orta Yol
İnsan İktisadın Dışında Kalabilir mi?.
Menfaat
Cömertlik; Allah'ın Verdiğini Allah Yolunda Sarfetmek.
Sehâvet
Cûd
Îsâr
Saçıp Savuranlar Şeytanın Kardeşleridir
Kur'ân-ı Kerim'de isrâf Kavramı
Hadis-i Şeriflerde İsrâf Kavramı
Reklâm; İsrâfı Emreden Şeytânî İllüzyon.
Hile Ve Aldatma Çeşitleri
Kapitalizm; Tüketimi ve İsrâfı Dayatan Rejim..
Mal; Dünya Varlığı
a) Mütekavvim mal
b) Gayri mütekavvim mal
c) Menkul mal
d) Gayri menkul mal
e) Mislî mal
f) Kıyemî mal
g) Tüketime elverişli (istihlâkî) mal
h) Kullanmaya elverişli (isti'mâlî) mal
Mal-Mülk Allah'ındır
Rızıktaki Farklılığın Hikmetleri
Rızık Genişliği İmtihanı Karşısında Müslümanın Tutumu.
İnfak; İsrafın Alternatifi
İnfakın Fayda ve Hikmetleri
İnfak, Zekât ve Her Türlü Cömertlik, Malın Mülkün Gerçek Sahibini Hatırlatır ve Kişinin Emanet Bilincini Güçlendirir
İnfak, Zekât ve Her Türlü Cömertlik, Ferdi/Kişiyi Maddeperestlikten Korur; Kalpteki Dünya Sevgisine Karşı Bir İlâç Olur
İnfak ve Cömertlik İhtiras Zincirini Kırar, İnsanı Hırstan Korur, Nefsin Maraz ve İletini Tedâvi Eder
Zekât, İnfak ve Cömertlik Kişiyi Cimrilikten Korur, Cömertleştirir
Cömertlik; İsrâf ve Lüks Gibi Şeytanî Eğilimleri Azaltır
Cömertlik Kalbin Katılaşmasını Önler; Kalbe Sevinç, Mutluluk ve Huzur Verir
Cömertlik Halka Şefkat ve Merhameti Arttırır, Dost Kazanmaya Sebep Olur
Cömertlik, İnsanı Bir Şeye Muhtaç Olup Onsuz Olamama Tiryakiliğinden Kurtarır; Allah'tan başkasına İhtiyaç Duymama Faziletine Yükseltir
Allah İçin Cömertlik, Malı Ebedîleştirir
Zekât, İnfak Gibi Cömertlikler Malı Çoğaltır, Bereketini Arttırır
Mal Yığma.
Yeme-İçmede İsraf Az Yemenin Dindeki Önemi ve Faydaları
Yiyeceklerin Temiz ve Helâlinden Yararlanmak
Tefsirlerden İktibaslar
Fakirlik Kaygısı ve İğrenç Fiiller
Tüketim Çılgınlığı ve İnsanımız.
Çerçeveyi Belirlemek
Efsânelerin Yanlışlarını Ortaya Koymak
Tüketim Çılgınlığı Konusunda Birbirimizi Eğitmek
Değişime Kendinizden Başlayın
Dünyaya, İsrafla Harcamak İçin Değil; Âhirete Azık Postalamaya Geldik!
İsrâf Konusuyla İlgili Âyet-i Kerimeler
Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar