Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Kur'ân-ı Kerim'de Kan Dökme ve Adam Öldürme.

Kur

Kur'ân-ı Kerim'de Kan Dökme ve Adam Öldürme

Kur'ân-ı Kerim'de adam
öldürmenin haram olduğunu bildiren birçok âyet vardır (2/Bakara, 178-179;
4/Nisâ, 92-93; 5/Mâide, 32, 45; 17/İsrâ, 33). ?Sefkü'd-dimâ' (kan dökmek) deyimi
Kur'an'da 2 âyette yer alır. Öldürmek anlamına gelen ?katl? kelimesi
türevleriyle birlikte 170 yerde, ?kısas? kelimesi de 4 yerde geçer.
Kur'an'ın haber verdiğine göre,
ilk kan döken kimse, Hz. Âdem'in oğlu Kabil'dir. Onun kardeşi Hâbil'i öldürmesi,
bir cana kıymanın ötesinde, tüm insanlığa tecâvüz anlamına gelir (5/Mâide,
27-31). Kur'an, bir insanı haksız yere öldürenin, bütün insanlığı öldürmüş gibi
suçlu sayılacağını söyler (5/Mâide, 32). Kur'an, katil için kısas cezasını
emreder 2/Bakara, 178-179). Kur'an, adam öldürme fiilini işleyenlerin uhrevî
cezalarını da açıklar. Kim, kasden bir mü'mini öldürürse, cezası ebedî
cehennemdir, Allah'ın gazabı ve lâneti de onadır (4/Nisâ, 93).
?(Ey İsrâiloğulları!)
Birbirinizin kanını dökmeyeceğinize, birbirinizi yurtlarınızdan
çıkarmayacağınıza dair sizden söz almıştık. Her şeyi görerek sonunda bunları
kabul etmiştiniz.? (2/Bakara, 84)
?Ey iman edenler!
Öldürülenler hakkında size kısas yazıldı (farz kılındı). Hüre hür, köleye köle,
kadına kadın öldürülür. Ancak kim kardeşi tarafından affedilirse kısas düşer.
Bundan sonra ma'rûfa/iyiye uymak, öldürülenin velîsine (gereken diyeti) güzel
bir şekilde ve tam olarak ödemek gelir. O halde söylenenler, Rabbinizden bir
hafifletme ve rahmettir. Kim bundan sonra saldırmaya kalkışırsa, muhakkak onun
için elem verici bir azap vardır. Ey akıl sahipleri! Kısasta sizin için hayat
vardır. Umulur ki, prensiplere uyar da kendinizi (kötülüklerden) korursunuz.?
(2/Bakara, 178-179)
?Ey iman edenler!
...Kendinizi öldürmeyin. Şüphesiz Allah, size karşı çok merhametlidir. Kim
düşmanlık ve haksızlıkla bunu yaparsa, (bilsin ki) onu ateşe sokacağız; bu ise
Allah'a çok kolaydır.? (4/Nisâ, 29-30)
?Yanlışlıkla olması dışında
bir mü'minin bir mü'mini öldürmeğe hakkı olmaz. Yanlışlıkla bir mü'mini öldüren
kimsenin, mü'min bir köle âzâd etmesi ve ölenin ailesine teslim edilecek bir
diyet vermesi gereklidir. Eğer ölünün ailesi, o diyeti bağışlamış olursa (bu
takdirde diyet vermez). Eğer ölen mü'min olduğu halde, size düşman olan bir
toplumdan ise, mü'min bir köle âzâd etmek lâzımdır. Eğer kendileriyle aranızda
antlaşma bulunan bir toplumdan ise ailesine teslim edilecek bir diyet ve bir
mü'min köleyi âzâd etmek gerekir. Bunları bulamayan kimsenin, Allah tarafından
tevbesinin kabulü için iki ay peşi peşine oruç tutması lâzımdır. Allah her şeyi
bilendir, hikmet sahibidir. Kim bir mü'mini kasden öldürürse cezası, içinde
ebediyyen kalacağı cehennemdir. Allah ona gazab etmiş, ona lânet etmiş ve onun
için büyük bir azap hazırlamıştır.? (4/Nisâ, 92-93)
?Bu nedenle,
İsrâiloğullarına şunu yazdık: Kim bir nefsi, bir nefse ya da yeryüzündeki bir
fesada karşılık olmaksızın (haksızca) öldürürse, sanki bütün insanları öldürmüş
gibi olur. Kim de onu (öldürmesine engel olarak) diriltirse, bütün insanları
diriltmiş gibi olur?? (5/Mâide, 32)
?Tevrat'ta onlara şöyle
yazdık: ?Cana can, göze göz, buruna burun, kulağa kulak, dişe diş (karşılık ve
cezadır). Yaralar da kısastır (Her yaralama misli ile cezalandırılır). Kim bunu
(kısası) bağışlarsa, kendisi için o keffâret olur. Kim Allah'ın indirdiği ile
hükmetmezse işte onlar zâlimlerdir.? (5/Mâide, 45)
?De ki: ?Gelin, Rabbinizin
size neleri haram kıldığını okuyayım: O'na hiçbir şeyi şirk/ortak koşmayın,
ana-babaya iyilik edin, fakirlik korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin; sizin de
onların da rızkını Biz veririz. Kötülüklerin açığına da gizlisine de yaklaşmayın
ve haksız yere Allah'ın yasakladığı cana kıymayın! İşte şu size anlatılanları
Allah vasiyet etti. Umulur ki düşünüp anlarsınız.? (6/En'âm, 151)

?Geçim endişesi ile
çocuklarınızın canına kıymayın. Biz, onların da, sizin de rızkınızı veririz.
Onları öldürmek, gerçekten büyük bir suçtur.? (17/İsrâ, 31)
?Haklı bir sebep olmadıkça
Allah'ın haram kıldığı cana kıymayın. Bir kimse zulmen öldürülürse, onun
velîsine (mirasçısına, hakkını alması için) yetki verdik. Ancak bu velî de
kısasta ileri gitmesin. Zaten (kendisine bu yetki verilmekle) o, yardıma mazhar
olmuştur.? (17/İsrâ, 33)
?Onlar (o mü'minler) ki,
Allah ile beraber başka bir ilâha yalvarmazlar. Allah'ın haram kıldığı cana
haksız yere kıymazlar ve zinâ etmezler. Bunları yapan, günahı(nın cezasını)
bulur. Kıyâmet günü azâbı kat kat olur ve orada alçaltılmış olarak temelli
kalır. Ancak tevbe edip iyi davranışta bulunanlar başka...? (25/Furkan,
68-70)
?Diri diri toprağa gömülen
kızlara, ?suçunuz neydi, hangi günah sebebiyle öldürüldünüz?' diye
sorulduğunda... her kişi (hayır ve şerden) neler yapıp getirdiğini anlar.?
(81/Tekvîr, 8-9, 14)