Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Kısas; Anlam ve Mâhiyeti

Kısas

Kısas; Anlam ve
Mâhiyeti

"Kısas", sözlükte aynıyla
karşılık vermek demektir. Herhangi bir hakkı dengiyle takas etmek, değiştirmek
anlamına da gelmektedir. Kısas, kanı aynıyla ödetmektir. Kavram olarak bir suç
işleyenin aynı cinsten bir ceza ile cezâlandırılmasıdır. Bir hakkı misliyle
takas etmek demektir.
İslâm'a göre insan öldürmek,
intihar etmek, kana, mala ve ırza (iffete) tecâvüz haramdır. Müslümanın canı,
malı, ırzı ve şerefi koruma altındadır. Yine müslümanın müslümana, hakaret
etmesi, onunla alay etmesi, ona karşı kibirlenmesi, ona eliyle ve diliyle zarar
vermesi de helâl değildir. Bir kimse bir insanı öldürürse veya bedenine zarar
verirse; İslâm bunun cezâsının verilmesini öngörür. Hem insan haklarının
korunması, hem toplum huzurunun sağlanması, hem de kin ve nefret duygularının
azalması için buna ihtiyaç vardır. Karşılığı verilmeyen suçlar, sahibini daha da
azdırır.
Allah'ın insana verdiği en
önemli nimetlerden biri hayattır. Hayatı sona erdirme hakkı da sadece onu veren
Allah'a aittir. Hiç kimse haksız yere bir cana kıyamaz. Allah (c.c.) haksız yere
cana kıyanlara ve insanların bedenine zarar verenlere belli cezâların
verilmesini emreder. ?Bu nedenle, İsrâiloğullarına şunu yazdık: 'Kim bir
nefsi, bir nefse ya da yeryüzündeki bir fesâda karşılık olmaksızın (haksızca)
öldürürse, sanki bütün insanları öldürmüş gibi olur. Kim de onu (öldürmesine
engel olarak) diriltirse, bütün insanları diriltmiş gibi olur...? (5/Mâide,
32). Görüldüğü gibi bir insanı haksızca öldürmek bütün insanları öldürmek kadar
ağır bir suçtur. Böylesine ağır bir suçun cezâsı da kendi cinsinden olmalıdır.
Bu, adâletin gereğidir.[1]

[1]
Hüseyin K. Ece, İslâm'ın Temel Kavramları, s. 354.