Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
ÖLÜM MELEĞİ (AZRÂİL)
ÖLÜM MELEĞİ
ÖLÜM MELEĞİ (AZRÂİL)
Allah'ın kendisine verdiği emirle
canlıların ruhlarını almakla görevli olan ölüm meleğinin özel adıdır. Kur'an-ı
Kerîm ve hadis-i şeriflerde Azrail şekliyle değil, doğrudan anlamı olan
Melekü'l-Mevt (ölüm meleği) terimi kullanılmaktadır.
"De ki; üzerinize memur edilen ölüm
meleği, canınızı alır. Sonra Rabbinize döndürülürsünüz."
(es-Secde: 32/11)
Azrail (a.s.) Cenâb-ı Hakk'ın emrindeki öteki melekler
gibidir. Dört büyük melekten birisidir. O yalnızca kendisine verilen emri yerine
getirir ve eceli tamam olmuş kulların ruhlarını alıp bu ruhu isteyene götürür.
Onun emrinde de bazı melekler vardır. Bu melekler de kendilerine Allah'u Teâlâ
tarafından ulaştırılan emirleri yerine getirirler.
"... Nihayet birinize ölüm gelince elçilerimiz
onun canını alırlar, onlar hiç geri kalmazlar."
(el-En'âm: 6/61)
Kur'an-ı Kerîm'de, meleklerin kâfir olan bir kul
ile mümin olan bir kulun canlarını alışları tasvir edilmektedir. Kâfirlerin can
verişleri şöyle tarif edilmektedir:
"Melekler, kâfirlerin canlarını alırken onları
görseydin... Onların yüzlerine ve arkalarına vuruyorlar: Haydi, yangın
(Cehennem) azabını tadın diyorlardı."
(el-Enfal: 8/50)
Zalimlerin canlarını alışları da şöyle ifade
edilir:
?Melekler onları nefislerine zulmeder
oldukları halde alırken: ?Ne yapıyordunuz?? derler. ?Biz yeryüzünde mustazaf
olanlardık.? derler. Derler ki: ?Allah'ın arzı geniş değil miydi? Orada hicret
etseydiniz ya!? İşte onlar var ya; onların barınağı Cehennemdir, doğrusu ne kötü
dönüş yeridir.? (Nisa: 4/97)
?Allah'a yalan iftira edenden yahut kendisine
hiçbir şey vahyolunmamışken ?Bana da vahyolundu.? Diyenden, bir de: ?Allah'ın
indirdiğinin benzerini ben de indiririm.? diyenden daha zalim kim olabilir? Sen
zalimleri ölümün sıkıntıları içinde meleklerin de ellerini uzatarak:
?Canlarınızı çıkarın! Allah'a
karşı hak olmayanı söylediğiniz ve O'nun ayetlerine karşı kibirlendiğiniz için
bugün alçaltıcı bir azapla cezalandırılacaksınız.!? derlerken bir görsen!?
(En'am: 6/93)
?Öyleyse melekler, yüzlerine ve arkalarına vura
vura canlarını aldıkları zaman nasıl olacak??
(Muhammed: 47/27)
Nâşitat meleklerinin müminlerin canlarını da
tatlılıkla alışları şöyle ifade edilmektedir:
"Melekler iyi insanlar olarak canlarını aldıkları
kimselere de: Selâm size, yaptıklarınıza karşılık Cennet'e girin' derler."
(en-Nahl: 16/32)[1]
Tabiatıyla ölüm meleği olduğu için Azrâil'in adı
insanlar arasında âdetâ korku sembolü haline gelmiştir. Dolayısıyla bazı
kimselerin bu meleğe karşı duyguları olumsuzdur. Ancak bu düşünce hem yersizdir
hem de iman gerçeğiyle uyuşmaz. Çünkü iman, ayrıca sevgi, saygı, bağlılık ve
teslimiyet ister.
Aynı zamanda şunu da bilmek gerekir ki Azrâil,
Allah Teâlâ'nın, can almak için görevlendirdiği bir melektir. Dolayısıyla can
almak onun görevidir. Can ise Allah (cc)'ın, bir çeşit bize ödünç olarak
verdiği bir emanetidir. Emanetin adı üstündedir; Bir gün gelir asıl sahibine
iade edilir. Hem sonra Allah (cc)'ın bu dünyamızda canlılar için koyduğu
disiplin ve yasalara bakıldığında hiç kimsede bu emanetin sonsuza dek
kalmayacağı açıkça anlaşılmaktadır.
[2]
Azrâil'in kimseye karşı özel bir düşmanlığı da
yoktur. Bu nedenle Allah'ın bütün elçileri gibi Azrâil (aleyhisselâm)'i
de saygı ile anmak imanımızın gereğidir. Allah'ın selamı O'nun ve diğer
bütün Allah elçilerinin üzerine olsun.
Azrâl'in, bu kadar kalabalık bir
dünyada kıtalar ve ülkeler arasındaki büyük mesafeleri nasıl kestiği ve aynı
anda birçok insanın, (daha doğrusu birçok canlının) rûhunu nasıl alabildiği bazı
kimseler tarafından daima merak konusu olmuştur. Eski çağların basit düşünen
bazı insanları için bu merakın gerekçeleri vardı. Ama günümüzün başdöndürücü
açılımları artık zihinlerdeki bu tür soru işaretlerine fazlasıyla cevap
vermektedir.[3]
[1] Şâmil
İslam Ansiklopedisi: 1/ ; Ahmed Kalkan, Kur'an Kavram Tefsiri.
[2] Sebe:
34/30, A'raf: 7/34, Yunus: 10/49, Nahl: 16/61
[3] Ferit
Aydın, İslam'da İnanç Sistemi, Kahraman Yayınları: 239-240.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.