Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

3. Kütüphane

3

3. Kütüphane:

Câmiler, ilmî eserlerin
muhâfazası ve âlimlerin istifâdesine sunulması bakımından da görev yapmıştır.
Müellifler bağlı oldukları şehir veya mahalle câmilerine, isteyenlerin okuması
için eserlerinin birer nüshasını bağışlamayı âdet edinmişlerdi. Bunlar
?hizâne? denilen dolaplarda muhâfaza edilir, bazen de câminin bir köşesinde
kütüphane şeklinde düzenlenirdi. Meselâ, Horasan'ın en büyük şehri olan
Merv'deki on kütüphanenin ikisi, câmide bulunuyordu. Vakıf eserlerden oluşan,
Azîziye ve Kemâliye denilen bu iki kütüphaneden sadece birincide 12.000
civarında kitap vardı (Mu'cemü'l-Büldân, V/114). Mısır câmilerinin bazılarında
da oldukça büyük kütüphaneler mevcuttu.
Osmanlı câmilerindeki eğitim ve
kültür faâliyetlerini tamamlayan önemli bir unsur da çok yaygın olarak görülen
câmilerde kütüphâne tesisi geleneğiydi. Câmi derslerini takip eden talebe ve
namaz vakitleri arasında boş vakti olan cemaat için bu kütüphaneler çok faydalı
olmuştur. Osmanlı câmi kütüphaneleri, ya Mekke ve Medine Harem-i Şeriflerindeki
Mahmûdiye kütüphanelerinde, Ayasofya ve Süleymaniye örneklerinde olduğu gibi
câmi içerisinde demir şebeke ile ayrılan bir kısma yerleştirilmiş veya Beyazıt
Veliyyüddin Efendi, Kayseri Râşid Efendi, Konya Yusuf Ağa kütüphanelerinde
olduğu gibi câmiye bitişik olan ve bir iç kapı ile girilip çıkılan ek binalarda
tesis edilmiştir.

Mescid; Anlam ve Mâhiyeti

Hicretten So a, Medine ve Civarında Yapılan Mescidler

Medine'nin Civar Kabilelerindeki Mescidler

Hulefâ-yı Râşidîn Döneminde Mescidler

Mescidin Müslümanın Hayatındaki Yeri

Kur'ân-ı Kerim'de Mescid Kavramı

Hadis-i Şeriflerde Mescid Kavramı

Mescid İnşâsı

Mescidin Temiz Tutulması

Tahıyyetü'l-Mescid

En Faziletli Mescidler

Mescidin/Câminin Fonksiyonları

1. Mâbed Olarak Mescid ve Mescidin Kudsiyeti

2. Eğitim-Öğretim ve Kültür Merkezi Olarak Mescid

4. Câminin İslâm Devletinde Devlet Kurumu Olarak Hizmetleri a) Siyasetin Merkezi Olarak Câmi

b) Kamu Yönetimi Açısından Câmi

c) Câminin Adâlet Hizmetlerindeki Yeri

d) Mescidin Askerî Amaçlar İçin Kullanılması

5. Mescidlerin Hastahane Olarak Kullanılması

6. Tutuk evi, Hapishane Olarak Kullanılması

7. Mescidler İrşâd Yeridir

8. Mescidler Buluşma ve Görüşme Yeridir

9. Mescidler İstirahat Yeridir

10. Mescidler, Nikâh ve Düğün Salonudur

11. Yemek Yenen Yerdir

12. Misâfirhanedir

13. Ganimet ve Malların Taksim Edildiği, Zekâtların Dağıtıldığı Mekândır

14. Abdest Alma Yeri

15. Şiir Kürsüsü

16. Mescidler, Aynı Zamanda Kültür Salonudur

17. Spor Merkezidir

18. Farklı Dinlerden Misâfirlere Mâbed

19. Karz-ı Hasen Kurumu

20. İstişâre ve Organizasyon

Câmilerin İdâresi ve Görevlileri a) Câmilerde Merkezî İdâre

b) Mâlî Durum

Câmi Görevlileri

Vâiz ve Kussâs

Şeyhu'l-kurrâ

Hâfız-ı kütüp

Mescidlere Ait Hükümler

Câmi İnşaatı, Onarımı ve Bakımı

Kıble, Mihrâb, Minber, Ezan, Cemaat Kıble

Yönlerin En Güzelini Tercih; Kâbe'ye Dönmek

Ezanın Başka Dillerde Okunması

Ezan Yasağı; Allahu Ekber'den Ta ı Uludur'a

Müezzin Mahfili

Hünkâr Mahfili

Namaz ve Cemaat

Mescid-i Haram, Mescid-i Aksâ, Mescid-i Nebevî

Mescid-i Nebevî

En Fazileti Üç Mescid ve Bugünkü Konumları

Bu Üç Mescid, Günümüzde Müslümanların Esâretini Haykırıyor!..

Kıblelerimize Yönelerek Kıyam

Kiliseden Câmiye; Câmiden Müzeye Ayasofya.

Dırar Mescidi, Takvâ Mescidi Dırar Mescidi

Mescidlerin Sanat ve Mimari Yönü.

a) Mimarî Yönden Câmi

b) Tezyînî Sanatlar Yönünden Câmi

Yeryüzü Mescidi

Günümüz Mescidleri; Bid'atler ve Mescidlerin Yeniden İhyâsı Bid'at Nedir?.

Mescidlerdeki Bid'atler

Câmilerde Bir Büyük Bid'at; Mevlid.