Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

1. Mûrisin Ölmesi

1


1. Mûrisin Ölmesi:



Mirasın söz konusu olması için, mûrisin gerçek, hükmî veya takdiri olarak ölmüş
bulunması gerekir. Gerçek ölüm, ruhun bedenden ayrılması ile gerçekleşir. Görme,
işitme veya başka bir delille sabit olur. Hükmî ölüm; hayatta olduğu bilinen
veya muhtemel bulunan kimsenin ölümüne hâkimin hükmetmesiyle ortaya çıkar.
Hayatta olduğu bilinen mürteddin (dininden dönen) dâru"l-harbe kaçması halinde
hakim ölü sayılmasına hüküm verir. Bunun mirası, hüküm tarihine kadar mirasçı
olan hısımlarına taksim edilir. Hayatta olması ihtimali bulunan kayıp kişinin (mefkûd)
durumu mahkemeye intikal edince, gerekli süreler geçmişse, hakim vefatına
hükmeder. Eşi iddet bekler ve serbest kalır. Mirası da hüküm sırasında hak
sahibi olan varislere paylaştırılır. Takdiri ölüm; kişinin takdiren ölü kabul
edilmesidir. Bu annesinden suç işleme yoluyla ölü olarak doğan cenîndir. Gebe
kadına başkasının vurmasıyla cenînin ölü doğması gibi. Bu durumda suçluya, elli
dinar (yaklaşık iki yüz gram altın para) gurre cezası tazminat olarak
ödettirilir. Bu, tam diyetin yirmide biri kadar bir tazminattır. Ebû Hanife'ye
göre, cenîn mirasçı olur ve kendisine mirasçı olunur. Çünkü onun suç işleme
sırasında diri olduğu kabul edilir (İbnü'l-Hilmâm, Fethu'l-Kadîr, Mısır,
1315/1317 H., IV, 440-445; İbn Kudâme, el-Muğnî, Kahire 1970, VI, 320; ez-Zühayli,
a.g.e., VIII, 253; Hamdi Döndüren, a.g.e., s.119-121; bk. "Gurre, Mefkûd ve
Cenîn" maddeleri).

MÎRÂS.
Mîrâs; Anlam ve Mâhiyeti
Mirasın Dayandığı Deliller
1. Kur'ân-ı Kerîm'den Deliller
a) Çocuklar ve Ana-Babanın Mirası
b) Karı-Kocanın Mirası
c) Kardeşlerin Mirası
d) Zevi'l-Erhâmın Mirası
2. Sünnet Delili
3. İcmâ Delili
Mirasın Rükünleri
Mirasçı Olmanın Sebepleri
1. Hısımlık
2. Evlilik
3. Velâ
Mirasın Şartları
1. Mûrisin Ölmesi
2. Mirasçının Hayatta Olması
3. Miras Engeli Bulunmaması
a) Öldürme
Kasden Öldürme
Kasda Benzer Şekilde Öldürme
Hata Sayılan Öldürme
Dolaylı Yoldan Ölüme Sebebiyet Verme (Tesebbüb)
b) Din Farkı
Mürtedin Mirası
c) Tebealık Farkı (İhtilâfu'd-Dâreyn)
d) Kölelik
Vâris.
Kur'ân-ı Kerim'de Miras Kavramı
Hadis-i Şeriflerde Miras Kavramı
Asabe.
Kan Hısımlığı Sebebiyle Asabe.
A) Kendi Başına Asabe Olanlar (Binefsihi Asabe).
B) Başkası İle Birlikte Asabe Olanlar (Bigayrihi Asabe).
C) Başkasının Bulunması İle Asabe Olanlar (Maagayrihi Asabe).
Ashâbu'l-Ferâiz.
Mirasçıların Payları
1) Koca (Zevc)
2) Karı (Zevce)
3) Baba.
4) Anne
5) Dede.
6)  Kız.
7) Oğlun Kızı
8) Ana-Baba Bir Kız Kardeş.
9) Baba Bir Kız Kardeş.
10) Ana Bir Kardeşler
11) Nine.
Zevi'l-Erhâm..
Zevi'l-Erhâmın Mirasçı Olma Usûlü
1- Zevi'l-Erhâmı, Miras Bırakana Bağlayan Eshâbü'l-Ferâiz Veya Asabenin Miras Hissesini Esas Alan Usûl.
2- Hısımlık Usûlü
1- Miras Bırakanın Fürûu
2- Miras Bırakanın Usûlü
3- Miras Bırakanın Ana-Babasının Fürûu
4- Mûrisin Dede ve Ninesinin Asabe ve Farz Sahibi Olmayan Fürûu
Zevi'l-erhâmın Mirasçı Olmasında Uyulacak Kurallar
Zevi'l-Erhâmın Mirasçı Oluşuna Örnekler 1- Birinci Sınıfın Mirasçı Olması
2- İkinci Sınıfın Mirasçı Olması
3- Üçüncü Sınıf Zevi'l-erhâmın Mirasçı Olması
4- Dördüncü Sınıf Zevi'l-erhâmın Mirasçı Olması
Kadınlara Miras Olmak ve Kadınların Mirasta Erkeğin Yarısını Alması
Günümüzde Vasiyet, Miras ve İnsanımız.
Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar