Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

?Nefs?in ?Bedenle Birlikte Ruh? Anlamında Kullanılması

Yeni Sayfa 1

?Nefs?in
?Bedenle Birlikte Ruh? Anlamında Kullanılması:

Kur'ân-ı Kerim'de nefsin geniş
ve zengin kullanım alanlarından biri de, ?beden ile birlikte ruh? mânâsıdır.
İnsan, bedeni ve rûhuyla bütünleşmiş bir yapıya sahiptir. Ölüm denen şey ise
bedenin canlılığını yitirmesi ve ruhun bedenden ayrılmasıdır. Ruh bedene tekrar
geri dönünce kul sorguya çekilecek ve sorumlulukları dâhilende yaptığı şeylerden
hesap verecektir. ?O gün herkes gelir, kendi nefsini kurtarmak için uğraşır
(her nefis kendisiyle uğraşır) ve her nefse, yaptığı(nın karşılığı) tam olarak
verilir ve onlara asla haksızlık edilmez.? (16/Nahl, 111)
Kıyâmet günü, hesap ânı geldiği
zaman; her nefs ancak Allah'ın izniyle konuşacak (11/Hûd, 105) ve yeryüzünde
yapmış olduğu şeyleri görecektir (82/İnfitâr, 5). Her nefis, kendisini zor
duruma düşüren veya kendisinin lehinde olan fiillerin ve davranışların neler
olduğunu bilecektir (81/Tekvîr, 14; 82/İnfitâr, 5). Hiçbir nefse haksızlık
yapılmayacak (21/Enbiyâ, 47; 36/Yâsîn, 54), fakat ?her nefse, kazandığı(nın
karşılığı) tam olarak verilecektir.? (3/Âl-i İmrân, 25, 151). Hüküm giyen
nefisler; karşılaşacakları kötü sondan dolayı ağlayıp dövünecekler (33/Ahzâb,
66). Ama bu boşunadır; zira ?O din gününde hiçbir nefis, başka bir nefis için
(herhangi) bir şeye sahip değildir.? (82/İnfitâr, 19)
Nefsin ruh ile beden
beraberliğini dile getiren şu âyet, belki de bu konuda üzerinde en çok konuşulan
âyettir: ?Allah, öldükleri sırada canları alır, ölmeyenleri de uykularında
(bedenlerinden alıp kendilerinden geçirir); sonra ölümüne hükmettiğini yanında
tutar, ötekileri de belli bir süreye kadar bedenlerine gönderir...? (39/Zümer,
42). Bu âyette nefis, vücuttan çıkarak baygınlık (burada uyku) veya ölüm getiren
ve tekrar ona girerek dirilmeyi (burada uyanma) tahrik eden ?hayatî prensip?tir.
Kur'an'da, nefs ?hayatî soluk? teriminin, fânî bedene sıkı sıkıya bağlı bir
prensibi göstermiş olması çok önemlidir. Nefis, kaderini paylaştığı bu fânî
dayanaktan ayrılmaz. İlâhîlikten kaynaklanan ve bu İlâhî güç tarafından ölümlü
maddeye üflenen ?hayat prensibi? sözkonusu olunca, Kur'an'ın nefis terimini
kullanmamasında şaşılacak bir şey yoktur. Bu durumda ?ruh? ismiyle karşılaşılır.
Kur'an dilinde ?hayatî soluk?, ?yaşatıcı ruh? anlamına gelen nefis ile, ?hayat
rûhu? ve ?mânevî ruh? anlamına gelen ruh arasında sürekli bir ayrım vardır.
Elmalılı, bu âyetteki ?nefisler?den maksadın ?ruh ile bedenin toplamı? olduğunu
söylüyor. ?Nefse ve onu şekillendirene yemin olsun? (91/Şems, 7) âyeti de
bedenle birlikte ruh mânâsını ifâde eder.
Ruh-beden bütünlüğünü en güzel
biçimde dile getiren âyetlerden biri de; ?Nefisler (ruhlar bedenlerle)
çiftleştiği zaman? (81/Tekvîr, 7) âyet-i kerîmesidir. Buradaki eşleştirmeyi,
ölümden sonra meydana gelen dirilişte, ruhun tekrar bedene geri dönmesi olarak
yorumlayanlar vardır. Nefsin, bedenle birlikte ruh anlamına geldiğini ifâde eden
daha başka âyet-i kerîmeler de vardır (2/Bakara, 286; 5/Mâide, 25, 105; 6/En'âm,
130, 152; 7/A'râf, 188; 10/Yûnus, 23, 30, 44, 49, 54; 13/Ra'd, 11, 42; 17/İsrâ,
7; 20/Tâhâ, 15; 29/Ankebût, 6; 39/Zümer, 70; 40/Mü'min, 17; 45/Câsiye, 15; 53/Necm,
32).

NEFS.
Nefs; Anlam ve Mâhiyeti
Nefsin İşlevi
Nefsin Farklı Özellikleri
Nefs-i Emmâre
Nefs-i Levvâme
Nefs-i Mutmainne
Nefs-i Râdıye
Kur'ân-ı Kerim'de Nefs Kavramı
"Nefs"in Allah Hakkında Kullanılması
Nefsin Diğer İlâhlar Hakkında Kullanılması
Nefsin Ruh Anlamında Kullanılması
Nefsin "Kalp, Gönül, İçdünya" vb. Anlamlarında Kullanılması
Nefsin "İnsan Bedeni" Anlamında Kullanılması
?Nefs?in ?Bedenle Birlikte Ruh? Anlamında Kullanılması
Nefsin ?Kötülüğü Emredici? Anlamında Kullanılması
Nefsin ?İnsan, Cin, Melek, Hayvan veya Bitki İçin Zât (Kişi, Kimse, Kendi, Şahıs vb.)? Anlamında Kullanılması
Nefsin, ?Cins, Tür? Anlamında Kullanılması
Nefsin Diğer Kullanılış Biçimleri
Kur'ân-ı Kerim'de Nefsin Olumsuz Yönü Anlamındaki Hevâ Kavramı
Hadis-i Şeriflerde Nefs Kavramı
Nefsle İlgili Uydurma Hadisler
Müslüman Nefse Hakaret Edilebilir mi?.
Nefs Kavramı Çerçevesinde Kur'an'da Kişiliğin Tekâmül Aşamaları
Nefis ve Ruh
Kur'an'da Nefsin (Kişiliğin) Tekâmül Aşamaları
1- Nefs-i Emmâre
2- Nefs-i Levvâme
3- Nefs-i Mutmainne
4- Nefs-i Râdıye ve Mardıyye
Tasavvufta Nefis
Nefis Tezkiyesi
Nefs Kavramının Yozlaştırılması ve ?Nefsin Merhaleleri? Tâbiri
Nefsin mertebeleri veya nefsi ta ılaştırma süreci
Nefsin İki Yönü (Nefse Fücûr ve Takvânın İlhâmı)
İstek ve Tutkularını İlâh Edinenler
Vicdan ve Ruh
İntihar
İzzet-i Nefs.
Ben Kavramı
Egonun Özellikleri
Hayat
Güdü
Vicdan.
Nefs ve Ruh Aynı Şey midir?.
Ruhla Nefsî Arzular Arasındaki Dengesizlik.
Nefsin Olumsuz Yönü; Hevâ.
Hevâsına Uyanların Özellikleri
Hevânın Putlaştırılıp İlâh Haline Getirilmesi
Aklın, Hevânın/Kötü Arzuların Güdümüne Girmesi
Hevânın Kişisel ve Toplumsal (Ahlâkî) Boyutu; Hevâî İnsanlar Topluluğu.
Nefis Konusuyla İlgili Âyet-i Kerimeler
Nefis Konusuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar