Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Nefis ve Ruh

Nefis ve Ruh



Nefis ve
Ruh:


Nefis ve ruh, Kur'an'da çokça
kullanılan kavramlardandır. Ancak, bu kavramların Kur'an'ın inişinden sonraki
anlamlandırılmalarına, ruhu insanlara, meleklere, ulûhiyete tatbik eden
hıristiyanlar ile Yeni Eflâtuncuların çok büyük etkisi olmuştur.
Aristocular nefsi rûhiyat
bakımından birçok tahlile tâbî tutmuşlardır. İslâm felsefe tarihinde el-Kindî,
Yeni Eflâtunculuğun ruh telâkkisini İslâm dünyasına ilk taşıyan filozof
olmuştur. Dâru'l-Hikme'deki çeviri faâliyetleri birçok müslüman zihnin İslâm'ın
özgün terminolojisi ile ilgili olarak bulanmasına yol açmıştır. Plotinus'un
Ennead'lar eserinin çevirisinden sonra müslümanlar insan ruhunun ilk önce nefis
veya akıl vâsıtasıyla tek mutlak sebepten aktığı (tecellî) anlayışını
almışlardır. Buna göre insan rûhu ezelî bir karaktere sahiptir. Ölmez, ebedîdir
ve makul bir cevherdir. Buna göre ruhun kurtuluşu duygular âleminin bedenî
arzulardan kurtulup, rûhî cevherin ebedî âlemine dönmekle mümkündür. Tasavvuf
düşüncesinde de ruhun menşei, mâhiyet ve geleceği, ezeliyeti, ebediyetiyle
ilgili birçok şey üretilmiştir.
Nefis kelimesiyle ilgili
zihinsel bulanıklık, ruh terimiyle alâkalı olarak da sürdürülmüştür. Kur'an'a
yabancı bir kültürle Kur'an'a yaklaşanlar, vahiy meleği anlamına gelen ruh'u
bile insan ruhuyla alâkalandırmaya çalışmışlardır. Oysa Kur'an'da ruh
kelimesiyle genellikle insan ruhu kast edilmemiştir. Eski Yunan kültüründeki
ruh-beden karşılığı, modern çağlarda Descartes'in kartezyen felsefesiyle
beslenmiş ve bugün ruh denince akla genellikle insandan ayrı, ezelî-ebedî bir
varlık gelmektedir. Halbuki ruh terimiyle Kur'an'da genellikle vahiy, vahiy
meleği kast edilmiştir. Meleklerle ilgili olarak Kur'an'da hiçbir zaman ?nefis?
kavramı kullanılmamıştır. Fakat nefsin çoğulu ?enfüs?, insan ve cin topluluğunu
ifâde etmek için kullanılmıştır.

NEFS.
Nefs; Anlam ve Mâhiyeti
Nefsin İşlevi
Nefsin Farklı Özellikleri
Nefs-i Emmâre
Nefs-i Levvâme
Nefs-i Mutmainne
Nefs-i Râdıye
Kur'ân-ı Kerim'de Nefs Kavramı
"Nefs"in Allah Hakkında Kullanılması
Nefsin Diğer İlâhlar Hakkında Kullanılması
Nefsin Ruh Anlamında Kullanılması
Nefsin "Kalp, Gönül, İçdünya" vb. Anlamlarında Kullanılması
Nefsin "İnsan Bedeni" Anlamında Kullanılması
?Nefs?in ?Bedenle Birlikte Ruh? Anlamında Kullanılması
Nefsin ?Kötülüğü Emredici? Anlamında Kullanılması
Nefsin ?İnsan, Cin, Melek, Hayvan veya Bitki İçin Zât (Kişi, Kimse, Kendi, Şahıs vb.)? Anlamında Kullanılması
Nefsin, ?Cins, Tür? Anlamında Kullanılması
Nefsin Diğer Kullanılış Biçimleri
Kur'ân-ı Kerim'de Nefsin Olumsuz Yönü Anlamındaki Hevâ Kavramı
Hadis-i Şeriflerde Nefs Kavramı
Nefsle İlgili Uydurma Hadisler
Müslüman Nefse Hakaret Edilebilir mi?.
Nefs Kavramı Çerçevesinde Kur'an'da Kişiliğin Tekâmül Aşamaları
Nefis ve Ruh
Kur'an'da Nefsin (Kişiliğin) Tekâmül Aşamaları
1- Nefs-i Emmâre
2- Nefs-i Levvâme
3- Nefs-i Mutmainne
4- Nefs-i Râdıye ve Mardıyye
Tasavvufta Nefis
Nefis Tezkiyesi
Nefs Kavramının Yozlaştırılması ve ?Nefsin Merhaleleri? Tâbiri
Nefsin mertebeleri veya nefsi ta ılaştırma süreci
Nefsin İki Yönü (Nefse Fücûr ve Takvânın İlhâmı)
İstek ve Tutkularını İlâh Edinenler
Vicdan ve Ruh
İntihar
İzzet-i Nefs.
Ben Kavramı
Egonun Özellikleri
Hayat
Güdü
Vicdan.
Nefs ve Ruh Aynı Şey midir?.
Ruhla Nefsî Arzular Arasındaki Dengesizlik.
Nefsin Olumsuz Yönü; Hevâ.
Hevâsına Uyanların Özellikleri
Hevânın Putlaştırılıp İlâh Haline Getirilmesi
Aklın, Hevânın/Kötü Arzuların Güdümüne Girmesi
Hevânın Kişisel ve Toplumsal (Ahlâkî) Boyutu; Hevâî İnsanlar Topluluğu.
Nefis Konusuyla İlgili Âyet-i Kerimeler
Nefis Konusuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar