Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

a- Mûsîde/Vasiyette Bulunan Kimsede Bulunması Gereken Şartlar

a

a-
Mûsîde/Vasiyette Bulunan Kimsede Bulunması Gereken Şartlar:

1-
Mûsî (vasiyette bulunan şahıs), teberrua ehil olmalıdır. Buna göre, mûsî, âkl,
bâliğ ve hür olmalıdır. Mûsînin akıl sahibi olması gerektiğinde ulema arasında
her hangi bir görüş ayrılığı yoktur. Delinin, bunağın ve baygının vasiyeti
ittifakla caiz değildir. Büluğ konusu ise ihtilafladır. Hanelî ve Şâfiîlere göre
mûsînin baliğ olması şarttır. Mâlikî ve Hanbelilere göre şart değildir. Onlara
göre mümeyyiz olan çocuğun (on yaşı temyiz çağı kabul ediyorlar) vasiyetleri
geçerlidir.

Sefâhet sebebiyle kendisine hacr
konulmuş olan mahcûrun vasiyeti temelde ittifakla câiz olmakla birlikte bazı
teferruatta mezhepler arasında ufak tefek görüş ayrılıkları vardır. Hanefilere
göre mahcurun vasiyetinin geçerliliği, vasiyetin fakirlere veya bir hayır
kurumuna olması ile kayıtlıdır. Zengin için yapacağı vasiyet geçerli değildir.
Diğer mezheplere göre ise böyle bir şart yoktur. Ancak Şâfiîlere göre iflas
sebebiyle hacr edilenin vasiyetinin cevazı, alacakların icazetine bağlıdır.

Sarhoşun vasiyeti Şâfiilerin
dışındaki ulemâya göre mutlak olarak geçerli değildir. Çünkü aklı başında
değildir. Şafiilere göre ise haram bir şeyden dolayı sarhoş olanınki sahihtir.

Kâfirin vasiyeti ittifakla câizdir
(Merğınanî, a.g.e., IV, 234 vd., İbn Kudâme, a.g.e, VI, 558 vd., Zühayli a.g.e,
VIII, 24 vd).

2-
Mûsî, vasiyet ettiği mala malik olmalıdır. Bir kimsenin kendisine ait olmayan
bir malı vasiyet etmesi caiz değildir.

3-
Mûsî vasiyeti kendi rızası ve hür iradesi ile etmiş olmamalıdır. İkrah, şaka
veya hata ile yapılmış olan vasiyetlerin geçerliliği yoktur.