Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

c- Mûsâ Bihte/Vasiyet Edilen Şeyde Bulunması Gereken Şartlar

c

c-
Mûsâ Bihte/Vasiyet Edilen Şeyde Bulunması Gereken Şartlar:

1-
Musa bih mal olmalıdır. Mal, taşınır ve taşınmaz bir mal olabileceği gibi, hak
ve menfaat da olabilir. Bir kimse mesela evinin mülkiyeti varislerinin olması
şartıyla, süknâsını (içerisinde oturma hakkı) bir başkasına vasiyet edebilir.

2-
Mûsa bih olan mal, mütekavvim (Müslümanlar katında değeri olan bir mal)
olmalıdır. Bir Müslümanın başka bir Müslüman için şarap, domuz gibi mütekavim
olmayan bir şeyi vasiyet etmesi caiz değildir. Aynı şekilde, bir kimsenin
ölümünden sonra peşinden ağıt okunması için vasiyette bulunması caiz olmaz.

3-
Temlîki kabil olmalıdır. Bundan maksat; vasiyet edilen alın şer'î akitlerden bir
akitle sahip olunması sahih bir mal olmalıdır. Binaenaleyh, henüz ana karnına
düşmemiş bir yavruya vasiyet caiz değildir.

4-
Vasiyet edilen mal muayyense, vasiyet edilirken, mûsînin mülkü olmalıdır.

5-
Mûsa bihin masıyet veya şer'an haram olan bir şey olmaması gerekir. Meselâ
kabrin gösterişli bir şekilde yapılması için vasiyette bulunmak caiz değildir.

6-
Mûsînin varisi varsa, mûsa bih terikenin üçte birinden fazla olmamalıdır. Şayet
üçte birden fazla olursa, fazla olan miktardaki vasiyetin edası varislerin
icazetine bağlıdır. Bu Hanefilerin görüşüdür. Şâfiî, Mâlikî, ve Hanbelîlere göre
ise, mûrisin varisi olmasa bile terikenin üçte birini aşan miktardaki vasiyet
batıldır. Çünkü bu durumdaki birinin malında tüm Müslümanların hakkı vardır (Merğınânî,
a.g.e., IV, 232; İbn Kudâme, VI, 563; Mevsılî, el-İhtiyar li Ta'lili'l-Muhtâr,
V, 62; Bilmen, a.g.e., 122-127; Zühaylî, a.g.e., VIII, 26-53).