Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
CAMİ'
Yeni Sayfa 1
﴿
اَلْجاَمِعُ ﴾
CÂMİ'
Allah'ın bu ismi Kur'an'da tamlama olarak şöyle geçer:
?Rabb'imiz, kendisinde şüphe olmayan bir günde insanları muhakkak sen
toplayacaksın.?
[1]
?Doğrusu Allah, münafıkların da, kâfirlerin de tümünü cehennemde toplayacak
olandır.?
[2]
?Sizi toplanma günü için bir arada toplayacağı gün?
[3]
Bu isim, Ebû Hüreyre'nin rivayet ettiği değişik hadis-i şeriflerde de geçer.
Bütün İslâm âlimleri, Allah'ın böyle bir isminin olduğunda ittifak etmişlerdir.
Bu ismin insanlar için de kullanılması caizdir. Bu konuda, âlimler arasında
herhangi bir ihtilaf bulunmamaktadır. Zira Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:
?De ki: ?Allah'ın bol ihsanıyla (fazlıyla) ve rahmetiyle, yalnız bunlarla
sevinsinler. Bu, onların toplayıp yığmakta olduklarından hayırlıdır.?
[4]
Cem', sözlükte bir araya getirmek ve toplamak anlamına gelir. Bu sözcük
cisimler için kullanılmaktadır. Şu âyetler bu tür kullanıma işaret etmektedir:
?Rabb'imiz, kendisinde şüphe olmayan bir günde insanları muhakkak sen
toplayacaksın.?
[5]
?Doğrusu Allah, münafıkların da, kâfirlerin de tümünü cehennemde toplayacak
olandır.?
[6]
Cem' sözcüğü, anlamlar için de kullanılmaktadır. Ancak Araplar kelime yapısı
açısından her ikisi arasında bazı ince farkların olduğunu söylerler. Cisimler
için kullanıldığında sadece üçlü fiil yapısıyla (sülâsî); anlamlar için
kullanıldığında ise, üçlü ve daha fazla fiil yapısıyla kullanılır.
Özetle cem', dağınık olan şeyleri toplamak ve insanların toplanması gibi
anlamlara gelir. Ümmetin icma'ı (görüş birliği) sözcüğünde geçen icm'a bu
kökten türetilmiştir.
Câmi', Allah'ın zatî ve fiilî sıfatları arasında yer alır. Zatî sıfat olarak
Câmi', Allah'ın bütün faziletleri ve güzel nitelikleri kendinde toplaması ve
bunlara sahip olması anlamına gelir. Çünkü tüm bilgiler, varolmadan önce O'nun
yanında bulunmaktadır. Böyleyken Allah'ın ilmi, kendi iradesi ve kudretiyle
yarattığı varlıklarla ilgili bilgileri kuşatmaz mı? Fiilî sıfat olarak Câmi'
ismi, Kur'an'da daha çok bu anlamda kullanılır. O, gerçekten dağınık, benzer ve
birbirine zıt olan şeyleri bir araya toplayandır.[7]
Parçaları bir araya getirip birleştiren, özel bir terkip oluşturan, böylece
onlara özel bir yapı kazandıran, şânı yüce olan Allah'tır.
Birbirini seven kalpleri bir araya getiren ve kaynaşmalarını sağlayan O'dur. Şu
âyet Allah'ın kalpleri birleştirdiğini bize haber vermektedir: ?Ve onların
kalplerini uzlaştırdı. Sen, yeryüzündekilerin tümünü harcasaydın bile, onların
kalplerini uzlaştıramazdın. Ama Allah, aralarını bulup onları uzlaştırdı.?
[8]
Ölümden sonra dağılıp yok olan beden parçalarını tekrar dirilişle bir araya
getiren, ölümle birbirinden tamamen ayrılan ruh ve bedeni yeniden birleştiren
yine O'dur.
Kıyamet günü bütün insanları huzurunda toplayacak, zalim ile mazlumu bir araya
getirecek O'dur. Yüce Allah bu gerçeği bize şöyle haber veriyor: ?Bu, hüküm
günüdür; sizi ve öncekileri bir arada topladık.?
[9]
Bu hesaptan sonra insanların kimi ebedî esenlik ve mutluluk yurdunda, kimi de
ebedî azap yurdunda toplanacaklardır. Yüce Allah şöyle buyuruyor: ?Doğrusu
Allah, münafıkların da, kâfirlerin de tümünü cehennemde toplayacak olandır.?
[10]
İbn Kesir bu âyette geçen Câmi' ismini şöyle açıklar: ?Allah Teâlâ, kıyamet
günü bütün insanları yeniden dirilttikten sonra huzurunda toplayacaktır. Sonra
aralarında ihtilafa düştükleri şeyler konusunda hüküm verecek ve onları
birbirinden ayıracaktır. Herkese, dünyada yaptığı iyi veya kötü ameline göre
karşılık verecektir. İyilik yapanları cennetle ödüllendirecek, kötülük
yapanları da cehennemle cezalandıracaktır.?[11]
[1]
Âl-i İmrân,
9.
[2]
Nisa,
140.
[3]
Teğabün,
9.
[4]
Yunus,
58.
[5]
Âl-i İmrân,
9.
[6]
Nisa,
140.
[7]
Kurtubî, a.g.e.,
1/479-480.
[8]
Enfal,
63.
[9]
Mürselat,
38.
[10]
Nisa,
140.
[11]
Tefsiru İbn Kesir,
2/12.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.