Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

ŞEHİD

Yeni Sayfa 1

﴿

اَلشَّهِيدُ ﴾
ŞEHÎD

Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:

?Doğrusu Allah, her şeyin üzerinde şahid olandır.?[1]

?Şahid olarak Allah yeter.?[2]

?Sen her şeyin üzerine şahid olansın.?[3]

el-Halîmî bu ismi şöyle açıklar: ?Şehîd, insanların hazır bulunmadıkça
bilemedikleri şeyleri bilen, gören ve haberi olandır.?[4]

Allah, görünen ve görünmeyen (gaybı ve müşahede edileni) her şeyi bi­len ve
görendir. Gayb, görülemeyen gizli şeyleri; şehadet ise görülen açık şeyleri
ifade eder. Allah'ın ilim sıfatı eğer yalnız olarak zikredilirse, her şeyi bilen
?Alîm? anlamında kullanılmıştır. Şayet gayba ve gizli işlere tamlama olarak
?Âlimu'l-gayb? şeklinde gelmişse, her şeyden haberdar olan ?Habîr? anlamında;
eğer görülebilen açık işlere tamlama olarak ?Âlimu'ş-şehâde? şeklinde gelmişse,
her şeyi gören ve şahit olan ?Şehîd? anlamında kulla­nılmış demektir.[5]

Yüce Allah'ın ?O, gaybı da, müşahede edileni de bilendir.?[6]
sözü bunu en güzel şekilde izah etmektedir.

Şeyh es-Sa'dî der ki: ?Rakîb ile Şehîd sözcükleri eşanlamlı sözcük­lerdir. Her
ikisi de Yüce Allah'ın, işitilenleri işiten, görülenleri gören, açık ve gizli
bütün bilinenleri bilen, onları kuşatan anlamındadır. O, açık fiillerden de öte
akla gelen şeyleri ve anlık hareketleri bile bilen, gören ve gözetleyendir. Yüce
Allah şöyle buyurmaktadır:

?Şüphesiz Allah, sizin üzerinizde gözeticidir.?[7]

?Allah, her şeye şahid olandır.?[8]

Bu yüzden murakabe (Allah'ın gözetiminde olduğunu bilme), kalbi amellerin en
üstünü olarak kabul edilmiştir. Dolaysıyla Allah'a Rakîb ile Şehîd isimleri ile
dua etmek ve bunlarla ibadet etmek, kalbi amellerin en önemlisi ve en üstünüdür.[9]

Yüce Allah, en gizli şeyleri bile gözetlediğine ve her türlü sırları ve
niyet­leri görüp bildiğine göre aza ve organlarla işlenen açık ve aleni fiilleri
bilmesi, bunları görüp gözetlemesi daha kolaydır.[10]

Bazıları da şöyle söylemişlerdir: ?Allah Teâlâ, Şehîd'dir, (Kendisine şa­hitlik
yapılandır). Çünkü şehadet kelimesiyle kullar, O'nun bir olduğuna şa­hitlik
etmekte, böylece kendisine ibadet etmeyi kabul ettiklerini göstermiş
olmaktadırlar. Bu anlam şu âyetle teyit edilmektedir: ?Onları kendi
nefislerine karşı şahidler kılmıştı.?[11]
Bu âyette Yüce Allah, kullardan kendi birliğine şahit­lik yapmalarını talep
etmiş, kullar da bu talebi yerine getirerek Allah'ın birliğine şahitlik
yapmışlardır. Bu, gerçek şahit olmakla birlikle Allah'a şahitlik yapıldığını
göstermektedir.?

Her şeye şahit olan Yüce Allah, kendi birliğini, adaletini ve üstün sıfatla­rını
insanlara açıklamış ve bunların kanıtlarını kendilerine bildirmiştir. Bazı
müfessirler, ?Allah, gerçekten kendisinden başka ilâh olmadığına şahitlik
etti??[12]
âyetini ?Bir oluş (tevhid) delillerini ortaya koymakla şahitlik etti? şeklinde
tefsir etmişlerdir.[13]


[1]
Hac,

17.



[2]
Nisa,

79.



[3]
Maide,

117.



[4]
Beyhakî, a.g.e., s.

46.



[5]
Gazâlî, a.g.e., s.

90.



[6]
Ra'd,

9.



[7]
Nisa,

1.



[8]
Mücadele,

6.



[9]
el-Hakku'l-vâdihu'l-mübîn, s.

58-59.



[10]
el-Herrâs, ?Şerhu'n-nûniyye?,

2/88.



[11]
A'raf,

172.



[12]
Âl-i İmrân,

18.



[13]
Râzî, a.g.e., s.

278.

Esmau'l-Husna
İçindekiler
Önsöz
Kitap Hakkında
ALLAH
"Allah" Adının Bütün İsim ve Sıfatları Kapsaması
"Allah" Kelimesinin Kökeni
?Allah? Adı Türememiştir; Türediğini İddia Etmenin Amacı Nedir?
?Allahümme? Kelimesinin Anlamı
Basralı Dilbilimcilerin Cevabı
EKREM-KERİM
Ekrem'in Anlamı
Kerîm'in Anlamı
Ekrem Kerîm Arasındaki Fark
Yüce Allah'ın Kerem Sahibi Oluşunun Göstergeleri
EVVEL-AHİR-ZAHİR-BATIN
Evvel ve'l-Âhir'in Anlamı
Fahrüddin Râzî'nin Görüşü
İbn Kayyim'in görüşü
Bu İsimleri Bilmenin Sağladığı Yararlar
BARİ
Bu İsmi Bilmenin Faydası
BASİT-KABIZ
Bu İki İsmi Bilmenin Faydaları
BAİS
Bâ'is İsmini Bilmenin Faydası
BAKİ
Bâkî İsminin Anlamları
BEDİ'
BER
Ber İsminin Çeşitli Anlamları
Allah'ın İnsanlara Verdiği Özel Nimet Türleri
Ber İsmini Bilmenin Faydaları
BASİR
Basar (Gözle Görmek) İle Basîret (Kalple Görmek) Arasındaki Fark
Basîretin Dereceleri
1- İsim ve sıfatlarda basîret
2- Emir ve yasaklarda basîret
3- Sevap ve cezada basîret
Allah'ın Basîr Adını Bilmenin Faydaları
TEVVAB
Tevvâb İsmini Bilmenin Faydaları
Tevbeye Teşvik
CAMİ'
Bu İsmin Varlık Âlemindeki Delilleri
Câmi' Adını Bilmenin Faydaları
CEBBAR
Kulun Ceberutlukla Nitelendirilmemesi
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
CEMİL
Yüce Allah'ı En Güzel Bilmek
Allah Güzeldir, Güzelliği Sever
HAFIZ
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HASİB
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAFİ
Bu İsmi Bilmenin Faydası
HAFİZ
Hafîz İsminin Varlıklardaki Bazı Görünümleri
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAK
Allah'ın Kudretinin Görüntüleri Ve Hak İsmini Bilmenin Faydaları
HAKEM
Bu İsmin Birçok Yüce Anlama Gelmesi
Hükmün Türleri
1- Dinî hükümler
2- Varlık âlemiyle ilgili hükümler
3- Kaderî-kevnî hükümler
Hakem İsmini Bilmenin Faydaları
HAKİM
Kitap ve Sünnette Hikmet ve Bu Sıfatı Kabul Etmeyenlere Cevap
İnsanların Başına Gelen Belalar ve Bunlardaki Hikmetler
Bu İsmi Bilmenin Faydası
HALİM
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAMİD
Allah'ın Kendi Zatını Övmesi ve Kulların O'na Hamd Etmesi
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAYY-KAYYUM
Kulun, Allah'ın Kayyûm Oluşunu Bilmesinin Etkileri
HAYİ-SİTTİR
İbn Kayyim'in Allah'ın Hayâ Sıfatını Kabul Etmeyenlere Cevabı
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAFID-RAFİ'
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HALİK-HALLAK
Allah'ın Tek Yaratıcı ve Tek İlah Olduğunun İspatı
HABİR-ALİM
Alîm, Habîr ve Hakîm İsimlerinin Varlıklardaki Görünümleri
Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
ZÜ'L-CELALİ VE'L-İKRAM-CELİL
Bu İsmi Bilmenin Faydası
ZU'T-TAVL
ZÜ'L-İNTİKAM-MUNTAKİM
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
RAZİK-REZZAK
Allah'ın Kullara Verdiği Rızık
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
RAŞİD-REŞİD-MÜRŞİD