Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
KAADİR-KADİİR-MUKTEDİR
Yeni Sayfa 1
﴿
اَلْقاَدِرُ - اَلْقَدِيرُ - اَلْمُقْتَدِرُ ﴾
KÂDİR
- KADÎR - MUKTEDİR
Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:
?(Allah,) Ölüleri diriltmeye güç yetiren değil midir??[1]
?Gerçekten O, her şeye güç yetirendir.?[2]
?Allah, her şeyin üzerinde güç yetirendir.?[3]
el-Halîmî der ki: ?Bu isimler, hiçbir şeyin Allah'ı aciz bırakamayacağına
delalet eder. O, dilediğini yapandır. Hiç kimse O'na mani olamaz. O'nun fiilleri
apaçık ortadadır. Bu fiiller canlı ve bilen biri olmadan gerçekleşmeyeceği
gibi, güçlü ve aciz olmayan biri olmadan da gerçekleşemez.?[4]
Muktedir, gücünü fiillerle ortaya koyup gösterendir. Allah'ın gücü yettiği
halde yapmadığı nice fiilleri vardır. Eğer dilerse bunları yapabilir. Bu gücü
nedeniyle O, Muktedir ismini hak etmiştir.
el-Hattâbî der ki: ?Muktedir, gücü ve kuvveti tam olandır. Öyle ki hiçbir şey
O'nun gücüne karşı duramaz, O'na mani olamaz. Hiçbir güç O'nu aciz bırakamaz.
Muktedir, ?mufteil? babındandır ve diğer isimlerden (Kâdir ve Kadîr) daha
kapsamlı olup, mutlakıyet ifade eder.?[5]
Kâdir, Kadîr ve Muktedir, güç ve kudret sahibi demektir. Ancak bu isimler
arasında Muktedir, daha mübalağalı bir anlam ifade eder. Kudret, bir şeyin
bilgi ve iradenin takdir ettiği şekilde ve bunlara uygun olarak gerçekleşmesini
sağlayan güç ve kuvvet anlamındadır. Kâdir, bir şeyi dilediğinde yapan veya
yapmayandır. Kâdir için dilemek, bir şeyi yapmak için mutlaka olması gereken bir
şart değildir. Allah, kıyameti şuanda da gerçekleştirmeye kadirdir. Eğer O,
bunu dilerse yapabilir. Ancak kıyamet şu an gerekleşmediğine göre Allah, bunu
şu an için dilememektedir. Allah'ın ezeli ilmiyle kıyamet için bir süre ve saat
belirlemesi, O'nun güç ve kudretinde bir kusur olduğunu göstermez.
Mutlak Kâdir, her varlığı tek başına ve kendi dilemesi ile hiç kimseden yardım
alma ihtiyacı duymadan yoktan var edendir. Bu da ancak Allah için geçerlidir.
Kul da birtakım şeyler yapmaya kadirdir. Ancak onun kudreti oldukça sınırlıdır.
O, bu gücünü sadece varlığı mümkün olan bazı şeyler üzerinde gösterebilir. Yüce
Allah gibi, bir şeyi yoktan var edemez. Yoktan var etme özelliği yalnız Allah'a
mahsustur. Kulların gücünü de yaratan O'dur.[6]
[1]
Kıyamet,
40.
[2]
Ahkaf,
33.
[3]
Kehf,
45.
[4]
Beyhakî, a.g.e., s.
21.
[5]
Beyhakî, a.g.e., s.
28.
[6]
Gazâlî, a.g.e., s.
96.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.