Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Maîşet Temini Açısından Ticâretin Önemi

Maîşet Temini Açısından Ticâretin Önemi

Maîşet Temini Açısından Ticâretin
Önemi:

İslâm'da rızık temin etmenin en
faziletli yolu cihad'tan (ganimetten) sonra ticarettir. Sonra ziraat ve sonra da
zanaattır. Bütün bu rızık temin etme yollarında alış-veriş işlemi sözkonusu
olmaktadır.

İnsanlara hizmet anlayışıyla
yapılan bu mânâdaki ticareti İslâm hem meşrû hem de makbûl saymıştır. Ticaret
hakkında Allah'u Teâlâ şöyle buyurur: "Allah, ticareti helâl, ribâyı da haram
kıldı." (2/Bakara, 275). Devrinin en güvenilir tâciri olan Peygamberimiz de
bu konuda şöyle der: "Güvenilir, doğru ve müslüman tâcir, kıyamet günü
şehidlerle beraberdir." (İbn-i Mâce, Ticârât, 1). Hadîs-i Şerîfi de dürüst
ticaretin sahibine ne kadar sevap kazandıracağını belirtmektedir.

İslâm'a göre ticaret; değerli olan
bir malı, değerli olan bir diğer mal veya para karşılığında değiştirmektir.
Dinimizin ticarette gözettiği gaye, her ne pahasına olursa olsun kazanmak değil,
insanlara, ihtiyaçları olan faydalı eşyayı temin ederek hizmette bulunmak, bu
vesîle ile de normal, meşrû bir kazanç sağlamaktır. Meşrû bir ticarette şu
özellikler bulunmalıdır:

1)
Alan ve satanın rızası,

2)
Karşılıklı iyi niyet ve dürüstlük,

3)
Ticaretin, taraflardan birine veya başkalarına zarar vermemesi.

Ticarette bulunması gereken bu
vasıfları Kur'an şöyle zikreder;

"Ey îman edenler! birbirinizin
mallarını haksızlıkla değil, karşılıklı rıza ile yapılan ticaretle yeyin, (haram
ile) nefsinizi mahvetmeyin. Allah şüphesiz size merhamet eder. Bunu, kim aşırı
giderek haksızlıkla yaparsa onu ateşe sokacağız. Bu, Allah'a kolaydır."
(4/Nisâ, 29-30).

Hz. Muhammed (s.a.s.) Peygamber
olduğu zaman Hicaz'da Arapların çoğu ticaretle uğraşıyordu. Peygamber (s.a.s.)
vahiy gereği olarak düzenleyici bazı hükümler getirerek dürüst bir piyasanın
teşekkülünü sağladı. Peygamberimiz, kendisi örnek bir tüccar olduğu gibi,
ashâbına ve tüm müslümanlara ticaretle ilgili çeşitli tavsiye ve emirlerde de
bulunmuştu. İşte onlardan bazıları:

"Ticarette çok yemin etmekten
sakının. Çünkü yemin sürümü artırır, fakat bereketi yok eder."
(Müslim, Müsakat, 27).

"Allah'ın rahmeti, satarken,
alırken ve iddiâ ederken yumuşak olan kimseyedir."
(Buhârî) buyurmuştur. Yine
Buhârî'nin rivâyet ettiği bir hadiste şöyle buyrulur: "Alışverişte yemin,
malın sürümünü arttırsa bile, hakikatte kazancın bereketini giderir."
(Müslim, Müsâkat, 131, 133, İman 117; Buhârî, Büyû' 26)

Ebû Zer'den rivâyet edildiği üzere
Rasûlullah (s.a.s.): "Üç sınıf vardır ki kıyâmet gününde Allah Teâlâ bunlara
iltifat buyurmaz, yüzlerine bakmaz, onları temize çıkarmaz; onlar için can
yakıcı bir azâp vardır" buyurdu. Peygamberimiz, hüsrânda kalanlardan
birinin, "malını yalan yere yemin ederek satan" olduğunu belirtmiştir
(Müslim). Yine Rasûlullah (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: "Sizden önce bir adam
vardı. Bir melek onun ruhunu almaya geldi. Melek ona; 'hayatında hiç iyilik edip
etmediğini' sordu. O da bilmediğini söyledi. Düşünmesi söylendiğinde, ihtiyacı
olanlara borç verdiğini, zenginlere ödemeleri için zaman tanıdığını, fakirlerin
borcunu ise affettiğini söyledi. Bunu üzerine Cennete götürüldü." (Buhârî,
Büyû' 18, Enbiyâ 50; Müslim, Müsâkat 31, hadis no: 1562; Nesâî, Büyû' 104).
Bir diğer hadiste de şöyle buyrulur: "Dürüst ve güvenilir tâcir
peygamberler, sıddâklar ve şehidlerle beraberdir." (İbn Mâce, Ticârât 1)
"Kıyâmet gününde tüccarlar kötüler olarak dirilecektir; Allah'tan
korkanlar, dürüstler ve hakikati konuşanlar hâriç" (Tirmizî, İbn Mâce,
Dârimî)

FAKİRLİK-ZENGİNLİK .. Fakirlik; Anlam ve Mâhiyeti
Fakirliğe Karşı Getirilen Çözümler
1) Çalışma
2) Zengin Hısımların Himâyesi
3) Zekât
4) İslâm Devletinin Diğer Gelir Kaynakları
Fairliğin Mertebeleri
Miskîn; Anlam ve Mâhiyeti
Zenginlik .
Fakirlik mi, Zenginlik mi Daha Hayırlıdır? .
1- Fakirlik Üstündür
2- Zenginlik Üstündür
3-Kefâf (orta yol) Üstündür
el-Ğanî; Allah'ın Güzel İsimlerinden .
Kanaat; Eldekiyle Yetinme .
Zühd .
Zühdün Kısımları
Zühdün Yozlaştırılması
Gerçek Zâhidlik
Hz. Peygamber'in Geçim Temini ve Zühdü .
Evlilik So asında Ticârî Meşgaleleri
Alış-Verişleri
Ticaretinin Prensipleri
Maîşet Temini Açısından Ticâretin Önemi
Allah, Helâl Rızık İçin Çalışanları Sever
Ticaret, Ziraat ve Cihad
En Hayırlı Kazanç; Kendi Eliyle Çalışıp Kazanma
Başkasına Yük Olmadan Yaşamak; Helâl Maîşet Temini
Maîşet Temini İçin Peygamberimiz Çobanlık da Yapmıştır
Yaşadığı Sâde Hayat ve İsraftan Kaçınması
Zühd ve Takvâsıyla Peygamberimiz .
Hasır Üzerinde Yatması
Sadaka Hususundaki Hassâsiyeti
?Beni Hûd Sûresi İhtiyarlattı? .
Âhirete Bakışı
Hayırdaki Sür'ati
Günlerce Aç ve Susuz Kalışı
Hz. Peygamber ve Ashâbının Yaşayışlarındaki Fakirlik .
Hz. Peygamber'in Ailesinin Maîşeti ve Sade Yaşayışı
Peygamberimiz'in Çocuklarına ve Ev Halkına Karşı Tavırları
Çocuklarını Ebedî Hayata Hazırlaması
Hz. Fâtıma'nın Hizmetçi İstemesi
O'nun Mutluluk Evinin Genel Atmosferi
Rasûlullah'ın Cömertliği ve Tevâzuu . Keremden Bir Kesit
Tevekkül
İsrâf
Kur'an'da İsrafın Mânâları
Müsrif
Cimrilik .
Cömertlik .
Sehâvet
Cûd
Îsâr
Ticâret/Alış-Veriş .
Alış-Verişin Şartları
Ticârette Mübâdele Edilen Malın Kıymetli Olması
Malın Özelliklerinin Belirli Olması, Gizli Bir Kusuru Bulunmaması
Satılan Malın Mevcut Olması
Mal ve Bedelin Belirli Olması
Malın Teslim Alınması, (Kabz)
Ticarette Kâr Sınırı
Müslüman Olarak Alış-Verişlerde Dikkat Edeceğimiz Bazı Hususlar Vardır
Çalıntı Olan Bir Malın Satılması Veya Piyasaya Sürülmesi de Câiz Değildir.
İslâm Toplumunda Malların Fiyatlarına Sun'î Olarak Yapılan Müdâhaleler Asla Câiz Değildir.
İslam Toplumunda Karaborsa (İhtikar) Haramdır.
Malı Değerinin Altında Almak
Ölçü ve Tartının Doğru Olması, Alışverişe Ailenin Karıştırılmaması
Mal; Dünya Varlığı
1) Mütekavvim Mal
2) Gayri Mütekavvim Mal
3) Menkul Mal
4) Gayri Menkul Mal
5) Mislî Mal
6) Kıyemî Mal
7) Tüketime Elverişli (İstihlâkî) Mal
8) Kullanmaya Elverişli (İsti'mâlî) Mal
Malı Koruma
Kur'ân-ı Kerim'de Fakirlik ve Zenginlik .
Hadis-i Şeriflerde Fakirlik ve Zenginlik .
Tefsirlerden İktibaslar
Kesb; Çalışıp Kazanma .
Meslek Öğretimi
1- Rubûbiyet Dairesi
2- Ubûdiyet Dairesi
Kurân'da Meslekî İhzâriyeler (Hazırlık ve Hazırlamalar)
1) Rızık Helâl ve Temiz Olmalıdır
2) Helâl Rızık , Emek Eseridir
3) İnsanlar Birbirlerine Muhtaçtırlar
4) Dünya İçin Talep Emri
5- Çocuğun Maddî İstikbalini Düşünme Fikri
Meslek Konusunda Yüksek İdeal
En Hayırlı Meslek
Rızık, Azalıp Çoğalabilir mi? .
Rızkın Genişlemesi ve Daralması
Rızıktaki Farklılığın Hikmetleri
Rızık Genişliği İmtihanı Karşısında Müslümanın Tutumu .
Rızık Darlığı İmtihanı Karşısında Müslümanın Tutumu .
İktisad; Harcamada Orta Yol
İnsan İktisadın Dışında Kalabilir mi? .
Menfaat