Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Kur'ân-ı Kerim'de Gazap.

Kur

Kur'ân-ı Kerim'de Gazap

Kur'ân-ı Kerim'de ?gazap?
kelimesi, 14 yerde geçer. Ayrıca on âyette de gazap kelimesinin türevleri yer
alır. Bu âyetlerin çoğunda gazap, Allah'a nisbet edilmiştir. Bazı âyetlerde
gazap insanlar için de kullanılır. Meselâ Hz. Mûsâ'nın gazabı (7/A'râf, 150,
154; 20/Tâhâ, 86) ve Hz. Yûnus'un gazabından bahsedilir (21/Enbiyâ, 87).
Kur'an'da her şeye rağmen,
gazaplanarak yapılan bir günah sonunda mü'minin hatasından dönmesi, tevbe etmesi
emredilmekte; Allah'ın tevbe edenleri affedeceği bildirilmektedir (Meselâ, bkz.
3/Âl-i İmrân, 135).
?O takvâ sahipleri ki,
bollukta da, darlıkta da Allah için infak ederler/harcarlar; öfkelerini yutarlar
ve insanları affederler. Allah da güzel davranışta bulunanları sever.?
(3/Âl-i İmrân, 134)
Kur'an ahlâkı, kötülüğe
iyilikle muâmele etmeyi, bunun ancak sabredenlere mahsus bir meziyet olduğunu
hükme bağlar: ?İyilikle kötülük bir olmaz. Sen (kötülüğü) en güzel bir
tavırla önle. O zaman (görürsün ki) seninle arasında düşmanlık bulunan kimse,
sanki yakın bir dost olur. Bu (haslete), ancak sabredenler kavuşturulur. Buna
ancak (hayırdan) büyük pay sahibi olan kimse kavuşturulur. Eğer şeytandan gelen
kötü bir düşünce (vesvese) seni dürtecek olursa, hemen Allah'a sığın. Çünkü O,
işitendir, bilendir.? (41/Fussılet, 34-36). Kötülük, en güzel haslet ne ise
onunla önlenmelidir. Meselâ gazaba sabır, kötülüğe af ile karşılık verilmelidir.

Kur'an, fevrî ve fanatik
hareketleri hoş karşılamaz: ?Eğer onlar, sen yanlarına çıkıncaya kadar
sabretselerdi, elbette kendileri için daha iyi olurdu. Allah çok bağışlayan, çok
merhamet edendir.? (49/Hucurât, 5).
Sabredip suç bağışlamanın
işlerin en hayırlısı olduğu vurgulanır: ?Eğer ceza verecekseniz, size yapılan
işkencenin misliyle ceza verin. Ama sabrederseniz, elbette o, sabredenler için
daha hayırlıdır. Sabret! Senin sabrın da ancak Allah'ın yardımıyladır. Onlara
üzülme, kurmakta oldukları tuzaktan dolayı sıkıntıya düşme.? (16/Nahl,
126-127)
?Kim sabreder ve affederse,
şüphesiz bu hareketi, yapılmaya değer işlerdendir (Mert ve azimli insanların
yaptığı işi yapmıştır).? (42/Şûrâ, 43)
Bir kötülüğün aynen benzeriyle
mukabele edilerek önlenmesi değil; en güzel şekilde, olgun mü'mine yakışacak
tarzda önlenmesini Kur'an tavsiye eder. Meselâ. Gazaba sabır, câhilce davranışa,
bilgisizliğe hilim, kötülüğe af ile karşılık, kötülüğün önlenmesi için tavsiye
edilir. ?İyilikle kötülük bir olmaz. Sen (kötülüğü) en güzel bir şekilde
önle. O zaman seninle arasında düşmanlık bulunan kimse, sanki candan bir dost
olur.? (41/Fussılet, 34)
Kur'an, herkese karşı hoşgörülü
ve yumuşak olmayı onaylamaz. Kur'an'ın ölçüsü, müslümanlara karşı merhametli,
kâfirlere karşı onurlu, sert ve şiddetli olmaktır. ?Muhammed Allah'ın rasûlü/elçisidir.
Beraberinde bulunanlar da kâfirlere karşı şiddetli/çetin, kendi aralarında
merhametlidirler.? (48/Fetih, 29)
İslâm'ı çevreye yayıp hâkim
kılma gayreti demek olan cihad için gazap, olmazsa olmaz özelliktir. O yüzden
cihadı emreden Kur'an, İslâm'a savaş açan kâfirlere karşı sert davranmayı da
emreder. ?Ey iman edenler! Kâfirlerden yakınınızda olanlara karşı savaşın ve
onlar (savaş ânında) sizde bir sertlik bulsunlar. Bilin ki, Allah takvâ
sahipleriyle beraberdir.? (9/Tevbe, 123)
?Ey Peygamber! Kâfirlere ve
münâfıklara karşı cihad et, onlara karşı sert davran. Onların varacağı yer
cehennemdir. O, gidilecek yer ne de kötüdür!? (66/Tahrîm, 9)
?...Onlar, sizinle
karşılaştıklarında ?iman ettik' derler; kendi başlarına kaldıklarında da, size
olan kinlerinden dolayı parmaklarının uçlarını ısırırlar. De ki: ?Kininizden
(kahrolup) ölün! Şüphesiz Allah kalplerin içindekini hakkıyla bilmektedir.?
(3/Âl-i İmrân, 119)