Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Hadis-i Şeriflerde Güzel Söz.

Hadis

Hadis-i Şeriflerde
Güzel Söz

Sözlerin en güzeli olan Allah
kelâmını ümmetine tebliğ eden Peygamberimiz de birçok hadislerinde, insanlara
karşı güzel söz söylemeyi emir ve tavsiye etmiş; bizzat kendisi de hayatı
boyunca kaba sözlerden sakınmış; şahsına hakaret eden insanlara bile;
?Allah'ım! Onlara hidâyet et; onlar gerçeği bilmiyorlar? diyerek duâda
bulunmuştur.
Rasûl-i Ekrem,
?cevâmiu'l-kelîm? idi. Yani, az kelimelerle çok anlamlı şeyleri anlatır, az ve
öz konuşur, veciz ifadelerle merâmını dile getirirdi.
?İyiliği emir ve kötülüğü
yasaklamaktan ve Allah'ı zikirden başka insanoğlunun her sözü aleyhinedir.?
(İbn Mâce, Fiten 12)
?Allah'ın zikri dışında
kelâmı çok yapmayın (çok konuşmayın). Zira Allah'ın zikri dışında çok söz, kalbe
kasvet (katılık) verir. Şunu bilin ki, insanların Allah'a en uzak olanı kalbi
katı olanlardır.? (Tirmizî, Zühd 62; Kütüb-i Sitte Terc. 16/394)
?Kim Allah'a ve âhiret
gününe iman ediyorsa, ya hayır (iyi, güzel, hak, doğru, meşrû söz) söylesin veya
konuşmasın, sussun!? (Buhârî, Tecrid-i Sarih Terc. 12/131, hadis no: 1981;
et-Tâc, 5/183; Riyâzu's.Sâlihîn, II/120)
?Din nasihattir.? Ashâb
sordu: ?Kim için nasihattir ya Rasûlallah?' ?Allah için, Kitab'ı ve Rasûlü
için, müslüman devlet adamları ve bütün müslümanlar için.? (Müslim, İman 95;
Buhârî, İman 42; Tirmizî, Birr 17; Nesâî, Bey'at 31; Ebû Dâvud, Edeb 59)
?Her ma'rûf/iyilik, güzel
söz bir sadakadır.? (Müslim, Zekât 16, Ebû Dâvud, Zekât 60; Buhâri, Edebu'l
Müfred, I/245)
?Bir hayırlı işe delâlet
eden kimse için, o hayırlı işi işleyenin sevâbı gibi mükâfat vardır.?
(Müslim, İmâre 38; Ebû Dâvud, Edeb 115; Tirmizî, İlm 14)
?Yarım hurma ile (onu sadaka
vererek) olsa dahi ateşten korunmaya çalışın. Bunu da bulamazsanız tatlı
sözlerle... Güzel söz sadakadır.? (Riyâzu's-Sâlihîn, II/109)
?Sözlerin (en) hayırlısı
Allah'ın Kitabı, yolların (en) hayırlısı Muhammed'in yoludur.? (Müslim)
?Bazı sözde büyüleyen bir
kudret vardır.? (Buhârî, Tıbb 51; Muvattâ, Kelâm 7; Ebû Dâvud, Edeb 94;
Tirmizî, Birr 81)
?Beyandan bir kısmı sihirdir
ve şiirden bir kısmı da hikmettir.? (Ebû Dâvud, Edeb 87; İbn Mâce, Edeb 41)
?Bir adamın karnının irinle
dolup hasta olması, şiirle dolmasından daha hayırlıdır.? (Buhârî, Edeb 92;
Müslim, Şiir 7)
?Şiirden bir kısmı
hikmettir.? (Buhârî, Edeb 90; Tirmizî, Edeb 69)
?Şiir, söz menzilesindedir
(doğal söz, nesir gibidir); onun güzeli kelâmın güzeli gibidir ve çirkini de
kelâmın çirkini gibidir.? (Buhârî, Edebu'l Müfred Terc. 2/220)
?Kendisini ilgilendirmeyeni
(faydasız söz ve işleri) terk etmesi, kişinin müslümanlığının güzelleşmiş
olmasındandır.? (et-Tâc, 5/186)
?Kıyamet gününde sizden
kendilerini hiç mi hiç sevmeyeceğim ve benden pek çok uzakta kalacak
olanlarınız, çok konuşanlarınız, sözleriyle insanlar üzerinde üstünlük sağlamak
isteyenleriniz ve bir de kendilerini büyük görenlerinizdir.? (et-Tâc, 5/64)
?Ben, haklı bile olsa
münakaşayı terk eden kimseye cennetin kenarında bir köşkü garanti ediyorum. Şaka
bile olsa yalanı terk edene de cennetin ortasında bir köşkü, ahlâkı güzel olana
da cennetin en üstünde bir köşkü garanti ediyorum.? (Ebû Dâvud, Edeb 7;
Kütüb-i Sitte Terc. 16/391)
?Acı da olsa doğruyu
söyle... Yalandan da sakının. Çünkü yalan imana aykırıdır.? (Keşfu'l Hafâ,
hadis no: 1890, 865)
?Doğruluktan ayrılmayınız;
Çünkü doğruluk iyiliğe götürür. İyilik de cennete iletir. Gerçekten insan,
doğrulukla hareket eder de Allah katında sıddık, (en doğru kimse) yazılır.
Yalandan sakının; Çünkü yalan fenalığa götürür. Fenalık ise cehenneme iletir.
Gerçekten insan yalan söyler de Allah katında kezzâb (çok yalancı) yazılır.?
(Buhârî, Edeb 69; Müslim, Birr 103, 105; Ebû Dâvud, Edeb)
?Hayırlı söz söyleyip de
insanlar arasını düzelten, yahut hayır ileten, yalancı değildir.? (Buhârî,
Sulh 2; Müslim, Birr 101)
?Kolaylaştırın,
zorlaştırmayın; müjdeleyin, nefret ettirmeyin.? (Buhâri, İlim 11; Müslim,
Cihad 5)
?Allah güzeldir, güzelliği
sever.? (Müslim, İman 147; İbn Mâce, Duâ 10)
?Yazıklar olsun o kimseye
ki, insanları güldürmek için konuşur ve yalan söyler! Yazık ona, yazık ona!?
(Ebû Dâvud, Edeb 88; Tirmizî, Zühd 10)
?Kul yalan söylemeye ve
yalan söyleme niyetini taşımaya devam edince bir an gelir ki, kalbinde önce
siyah bir nokta belirir. Sonra bu nokta büyük ve kalbinin tamamı simsiyah olur.
Sonunda Allah nezdinde ?yalancılar' arasına kaydedilir.? (Muvatta, Kelâm 18;
K. Sitte Terc. 14/547)
?Kim, bir hidâyete dâvette
bulunursa, o hidâyete uyanların nâil olduğu ecrin tamamına, çağıran da erişir;
bu, diğerlerinin ecrini hiç eksiltmez. Kim de bir sapıklığa çağırırsa, o
sapıklığa düşenlerin tamamının günahından, dalâlet dâvetçisi de hissedar olur ve
bu, onların günahını kesinlikle azaltmaz.? (Müslim, İlm 16; Tirmizî, İlm 15;
Ebû Dâvud, Sünnet 6)
?Mü'min dil uzatıcı
değildir, lânet okuyucu değildir, kötü iş yapan değildir, kötü, kaba ve çirkin
söz söyleyen değildir.? (Tirmizî, Birr 48, hadis no: 1978)
?Bir kimse diğer bir kimseyi
fıskla veya küfürle itham etmesin. Aksi takdirde, itham edilen arkadaşında
bunlar yoksa, kelime (itham ettiği sıfat) kendine döndürülür.? (Buhârî, Edeb
44)
?Bir kimse diğerine, ?kâfir'
dediği zaman, bu ikisinden biri kâfir olur: Eğer dediği kimse kâfir ise, adam
doğru söylemiştir; yok eğer ona dediği gibi değilse, ona söylediği küfür sözü
kendine döner (söyleyen kâfir olur).? (Buhârî, Edeb 73; Müslim, İman 111)
Peygamber (s.a.s.)'den
müşriklerin aleyhine Allah'tan beddua etmesini isteyen birine O, şöyle
buyurmuştur: ?Ben, lânet edici olarak gönderilmedim; ancak rahmet olarak
gönderildim.? (Müslim, Birr 87) Rasûlullah'ın âlemlere rahmet olarak
gönderildiğini Kur'an da haber vermektedir (21/Enbiyâ, 107).
?Müslümana sövmek
fâsıklıktır.? (Nesâî, Tahrîmu'd-Dem' 27; İbn Mâce, Fiten 4)
?Sövüşen iki kimsenin
söyledikleri sözün günahı, mazlum olan hududu aşmadıkça, kötü söze başlayan
üzerinedir.? (Müslim, Birr 68; Ebû Dâvud, Edeb 47; Tirmizî, Birr 51)

?Sövüşenlerin her ikisi
şeytandır, saçmalarlar ve birbirlerine yalan söylerler.? (Müslim, Cennet,
64)
Bir adam, şarap içmiş, bunun
üzerine de İslâmî ceza ile cezalandırılmıştı. Hazır bulunanlardan bazıları
suçluya ?Allah seni kahretsin, seni rezil etsin!' demişlerdi. Söylenen bu
sözleri hoş görmeyen Rasûlullah: ?Hayır, öyle söylemeyin. Bu adamın aleyhine
şeytana yardım etmeyin.? (Riyâzu's-Sâlihîn, III/146) buyurmuştu.
?Bir mü'mine şer olarak,
müslüman kardeşine hakaret etmesi kâfidir.? (Riyâzu's-Sâlihîn, III/156)

?Ümmetimin kötüleri,
gevezelerdir, enine boyuna sözü uzatanlardır, sözlerinde büyüklük
taslayanlardır. Ümmetimin hayırlıları da ahlâk bakımından en güzel olanlardır.?
(Tirmizî, Birr, hadis no: 2019)
?Öğretiniz ve
kolaylaştırınız.? (Bu sözü üç defa söyledi.) ?Bir de öfkelendiğin zaman
sus!? (Bunu da iki defa söyledi.) (Ahmed bin Hanbel, Müsned Hadis no: 2136,
2556)
?Kim bana iki bacağı
arasındaki tenâsül uzvunu (haramdan koruyacağına), iki çenesi arasındaki dilini
de (yasaklanmış çirkinliklerden koruyup güzelliklerle süsleyeceğine) garanti
verirse, ben de ona cenneti garanti ederim.? (et-Tâc, 5/183)
?Size, kötü olanlarınızı
haber vereyim mi? Koğuculukla dolaşıp insanlar arasını bozan ve temiz kimselere
ayıp isnâd edenlerdir.?