Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

b- Akrabaya İhsân

b

b- Akrabaya İhsân:

Sağlam akîde üzerine bina
edilen bir toplumda yaşayan bireylerin karşılıklı hak ve hukuklarına riâyet
edilmesi doğaldır. Akrabaya ihsân da böyledir. Akraba, insanın içinde doğup
büyüdüğü ailenin biraz daha genişletilmiş yelpazesidir. Bu yakınlık hem ana, hem
baba tarafından olabilir. Akrabaya ihsân demek, akrabalık bağı olan herkese
sıla-yı rahim yapmak (zaman zaman onları ziyaret ederek, onlarla akrabalık
ilişkilerini kesmemek) ve başka meşrû yollarla ikramda bulunmaktır.
Akrabalık bağlarını kesmek, şu
âyette ifade edildiği gibi yeryüzünde bozgunculuk çıkaranlarla birlikte
zikredilmiştir. "(İslâm'dan yüz çevirip) geri dönerseniz, yeryüzünde
bozgunculuk yapmaya ve akrabalık bağlarını kesmeye dönmüş olmaz mısınız?"
(47/Muhammed, 22). Bu âyette akrabalık bağlarının kesilmesi, bir çeşit İslâm
dışı âdet olarak ifade edilmiştir. Akrabalara iyilik ve ihsânda bulunmak,
İslâm'ın bir emridir. "Muhakkak ki Allah adâleti, ihsânı ve akrabaya
yardım etmeyi emreder..." (16/Nahl, 90)
Yakınları ile akrabalık
bağlarını korumaya itina göstererek, onlara gücü nisbetinde ihsânda/iyilikte
bulunmak, her kâmil mü'minin aslî görevlerindendir. İslâm'ın temelinde iyilik
yapma işi, ailenin özünden başlayıp dışa doğru genişleyerek devam eder.
Son âyette geçen adâlet ve
ihsân kavramlarının içinde akrabaya iyilik etmek ihtiva ettiği halde, önemine
binaen ayrıca zikredilmiştir. ?Sana (Allah yolunda) ne infak
edeceklerini/harcayacaklarını soruyorlar. De ki: ?Hayırdan harcadığınız şey,
ebeveyn, akrabalar/yakınlar, yetimler, fakirler ve yolcular içindir. Hayır
olarak ne yaparsanız, şüphesiz Allah onu bilir.? (2/Bakara, 215)
Ebeveyne bakmak ilk
görevimizdir. Diğer akrabalarımız onları takip eder ve bu şekilde ?yakın
olanlar, başkalarından daha yakındır? kuralınca infak ve ihsan vacip olur.
Muhsin bir mü'mine yakışan; akraba ile güzel ilgiyi meşrû ölçüler içinde devam
ettirmek, onlarla ilişkiyi kesmemektir. ?Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten
yaratan ve ondan da eşini yaratan ve ikisinden birçok erkek ve kadınlar üretip
yayan Rabbinizden korkun. Adını kullanarak birbirinizden dilekte bulunduğunuz
Allah'tan ve akrabalık haklarına riâyetsizlikten de sakının. Şüphesiz Allah
sizin üzerinizde gözetleyicidir.? (4/Nisâ, 1)