Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Câmi İnşaatı, Onarımı ve Bakımı

Câmi İnşaatı

Câmi İnşaatı, Onarımı ve Bakımı:

?Allah'ın mescidlerini ancak
Allah'a ve âhiret gününe iman eden, namazı dosdoğru kılan, zekâtı veren ve
Allah'tan başkasından korkmayan kimseler i'mâr eder. İşte, hidâyete/doğru yola
ermişlerden olmaları umulanlar bunlardır.? (9/Tevbe, 18) Bu âyet-i kerime
ile konuya dair diğer âyet ve hadisleri göz önünde bulunduran İslâm âlimlerinin
çoğuna göre sözkonusu nasslarda yer alan ?îmar? tâbiri, câmilerin inşâsı,
onarımı, döşenmesi, aydınlatılması ve temiz tutulması gibi maddî îmarı içine
aldığı gibi; oralarda ibâdet etmek, Kur'an okumak ve okutmak, ilim öğrenmek ve
öğretmek gibi mânevî îmar faâliyetlerini de ihtivâ eder.
Câmi yaptırmanın sadece
mü'minlere ait bir imtiyaz olduğunu vurgulayan Kur'an âyetlerinin yanında, bunu
teşvik eden birçok hadis-i şerif de mevcuttur. Bilindiği gibi, Hz. Peygamber,
Medine'ye varır varmaz ilk iş olarak hemen mescidin inşâsını başlatmış ve kısa
bir zamanda tamamlanmasını sağlamıştır. İslâm âlimleri, müslümanların yerleşim
birimlerinde ihtiyaca yetecek kadar câmi yaptırmanın farz-ı kifâye veya mendup
ya da müstahap olduğu konusunda fikir birliğine varamasa da, câmi yaptırmanın
önemi ve faziletini ısrarla vurgulamışlardır. Câmi inşaatında kullanılan ana
malzemelerin, hatta harç suyu gibi katkı maddelerinin din açısından necis
sayılmayan temiz şeylerden olmasının gereği üzerinde ayrıca durulmuştur.
?Allah'a şirk/ortak
koşanlar, kendilerinin kâfirliğine bizzat kendileri şâhitlik ederlerken,
(küfürlerinin farkında olup, bizzat itiraf ederlerken) Allah'ın mescidlerini
i'mar etme yetkileri yoktur. Çünkü onların bütün işleri boşa gitmiştir. Ve onlar
ateşte ebedî kalacaklardır.? (9/Tevbe, 17) Bu âyet-i kerimede ifade edildiği
üzere, müslüman olmayanların câmi yaptırmaları veya yapımına katkıda bulunmaları
doğru görülmemiş, âyette yer alan ?îmar?la ilgili olarak yukarıda sözü edilen
iki yorumdan maddî îmarın esas alınması halinde bunun câiz olmadığı zaten
kesindir. Bu görüşü kaydeden Fahreddin Râzî, ayrıca gayrı müslimlerin câmi
inşâsına katkıda bulunmalarının müslümanları minnet altında bırakabileceğine,
bunun ise kabul edilemez bir şey olduğuna dikkat çekmiştir (Mefâtihu'l-Gayb,
16/7).
Câmilerin yapılış maksadı
dışında kullanılması, yıktırılması, satılması câiz değildir. Kur'ân-ı Kerim'de
"Allah'ın mescidlerinde O'nun adının zikredilip anılmasına engel olan ve
onların harap olmasına çalışandan daha zâlim kim vardır?!? (2/Bakara, 114)
buyurulmaktadır.
Câmi ve mescidlerin sade bir
görünümde olması esastır. Sadelikten uzak süslemeler, dikkat çekici yazılar
ibâdet esnasında kişiyi meşgul edeceği ve namazın önemli unsurlarından olan
huşûun zedelenmesine sebep olabileceği için mekruh sayılmıştır. Namaz kılınacak
yerin temiz olması, namazın şartlarından birini oluşturduğuna göre câmilerin
temiz tutulması mü'minler için başta gelen bir görevdir. Kur'ân-ı Kerim'de Hz.
İbrâhim ile oğlu İsmâil'e, ?Allah'ın evi? diye nitelendirilen Kâbe'yi temiz
tutmaları emredilmiştir (bkz. 2/Bakara, 125; 22/Hacc, 26). Yine Kur'an'da
Allah'a nisbet edilen (72/Cinn, 18) ve birer ibâdet yeri olan câmilerin bakım ve
temizliğine özen gösterilmesi ilâhî buyruk şeklinde yer almıştır. Konu ile
ilgili birçok hadis de mevcuttur. Câmilerin temizliği yanında, câmiye girenlerin
de vücut ve elbise (,özellikle yaz aylarında çorap) temizliğine dikkat etmeleri
gerekir. Kur'an'da câmilere güzel elbiselerle gidilmesi emredilmiştir (7/A'râf,
31). Özellikle cemaatin diğer zamanlara oranla daha kalabalık olduğu Cuma ve
bayram günlerinde yıkanarak câmiye gitmenin sünnet olması da bunu
göstermektedir.

MESCİD..
Mescid; Anlam ve Mâhiyeti
Câmi
İlk Mescidler
Hicretten So a, Medine ve Civarında Yapılan Mescidler
Medine'nin Civar Kabilelerindeki Mescidler
Hulefâ-yı Râşidîn Döneminde Mescidler
Mescidin Müslümanın Hayatındaki Yeri
Kur'ân-ı Kerim'de Mescid Kavramı
Hadis-i Şeriflerde Mescid Kavramı
Mescid İnşâsı
Mescidin Temiz Tutulması
Tahıyyetü'l-Mescid
En Faziletli Mescidler
Cemaat
İmamlık
Mescidin/Câminin Fonksiyonları
1. Mâbed Olarak Mescid ve Mescidin Kudsiyeti
2. Eğitim-Öğretim ve Kültür Merkezi Olarak Mescid
3. Kütüphane
4. Câminin İslâm Devletinde Devlet Kurumu Olarak Hizmetleri a) Siyasetin Merkezi Olarak Câmi
b) Kamu Yönetimi Açısından Câmi
c) Câminin Adâlet Hizmetlerindeki Yeri
d) Mescidin Askerî Amaçlar İçin Kullanılması
5. Mescidlerin Hastahane Olarak Kullanılması
6. Tutuk evi, Hapishane Olarak Kullanılması
7. Mescidler İrşâd Yeridir
8. Mescidler Buluşma ve Görüşme Yeridir
9. Mescidler İstirahat Yeridir
10. Mescidler, Nikâh ve Düğün Salonudur
11. Yemek Yenen Yerdir
12. Misâfirhanedir
13. Ganimet ve Malların Taksim Edildiği, Zekâtların Dağıtıldığı Mekândır
14. Abdest Alma Yeri
15. Şiir Kürsüsü
16. Mescidler, Aynı Zamanda Kültür Salonudur
17. Spor Merkezidir
18. Farklı Dinlerden Misâfirlere Mâbed
19. Karz-ı Hasen Kurumu
20. İstişâre ve Organizasyon
Câmilerin İdâresi ve Görevlileri a) Câmilerde Merkezî İdâre
b) Mâlî Durum
Câmi Görevlileri
İmam
Hatip
Müezzin
Vâiz ve Kussâs
Kaarî
Kayyim, Hademe
Dersiâm
Bevvâb
Ferrâş
Cüzhân
Duâhân
Mevlidhân
Devirhân
Naathân
Şeyhu'l-kurrâ
Müderris
Muhaddis
Hâfız-ı kütüp
Kandilci
Mahyacı
Buhurî
Mescidlere Ait Hükümler
Câmi İnşaatı, Onarımı ve Bakımı
Câmi Âdâbı
Kıble, Mihrâb, Minber, Ezan, Cemaat Kıble
Yönlerin En Güzelini Tercih; Kâbe'ye Dönmek
Mihrâb
Minber
Kürsü
Ezân
Ezanın Başka Dillerde Okunması
İlk Ezan
Ezan Yasağı; Allahu Ekber'den Ta ı Uludur'a
Minâre
Müezzin Mahfili
Hünkâr Mahfili
Namazgâh
Cemaat
Namaz ve Cemaat
Mescid-i Haram, Mescid-i Aksâ, Mescid-i Nebevî
Mescid-i Nebevî
Mescid-i Aksâ
En Fazileti Üç Mescid ve Bugünkü Konumları
Bu Üç Mescid, Günümüzde Müslümanların Esâretini Haykırıyor!..
Kıblelerimize Yönelerek Kıyam
Kiliseden Câmiye; Câmiden Müzeye Ayasofya.
Dırar Mescidi, Takvâ Mescidi Dırar Mescidi
Takvâ Mescidi
Mescidlerin Sanat ve Mimari Yönü.
a) Mimarî Yönden Câmi
b) Tezyînî Sanatlar Yönünden Câmi
Minber
Mihrab
Yeryüzü Mescidi
Günümüz Mescidleri; Bid'atler ve Mescidlerin Yeniden İhyâsı Bid'at Nedir?.
Mescidlerdeki Bid'atler
Câmilerde Bir Büyük Bid'at; Mevlid.