Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Vicdan ve Ruh

Vicdan ve Ruh

Vicdan
ve Ruh:

Nefsin iki ayrı yönü olduğu Kuran'da
bildirilir ve nefsin bir kısmının "hevâ"dan, yani insanı Allah'ın yolundan
alıkoyan bencil tutku ve hırslardan oluştuğuna dikkat çekilir. Nefsin öteki
kısmı olan vicdan ise, insanı Allah'a ve dinin içerdiği doğrulara yöneltir,
nefsin içindeki "fücûr"dan sakınmasını sağlar. Vicdan, insana Allah'ın üflediği
"ruh"tan kaynak bulur.
Secde Sûresi'nde Allah'ın
insana Kendi ruhundan "üflediği" şöyle haber verilir: "...O, yarattığı her
şeyi en güzel yapan ve insanı yaratmaya bir çamurdan başlayandır. Sonra onun
soyunu bir özden (sülâle'den), basbayağı bir sudan yapmıştır. Sonra onu düzeltip
bir biçime soktu ve ona ruhundan üfledi..." (32/Secde, 7-9)
İşte insanın sahip olduğu tüm
güzel vasıflar, Allah'ın kendisine "üflemiş" olduğu ruhtan kaynaklanmaktadır.
İnsan, eğer nefsin fücûruna (hevâsına) saplanarak bu ruhu örtmezse, nice güzel
sıfatları üstünde taşımaya başlar. Zâten Kuran'ın tüm hükümleri, insanın
içindeki vicdana uygun, o vicdanın gereklerine göre belirlenmiş durumdadır. Rum
Sûresi'ndeki iki âyet, bu konuda açıklayıcıdır: "Hayır, zulmedenler, hiçbir
bilgiye dayanmaksızın kendi hevâ (istek ve tutku)larına uymuşlardır. Allah'ın
saptırdığını kim hidâyete erdirebilir? Onların hiçbir yardımcıları yoktur.
Öyleyse sen yüzünü Allah'ı birleyen (bir hanîf) olarak dine, Allah'ın o
fıtratına çevir; ki insanları bunun üzerine yaratmıştır. Allah'ın yaratışı için
hiçbir değiştirme yoktur. İşte dimdik ayakta duran din (budur). Ancak insanların
çoğu bilmezler." (30/Rûm, 29-30)
Âyetlere göre, inkâr edenler
nefislerinin fücûruna, yani hevâlarına uyarak sapmışlardır. Buna karşın
mü'minlerin yapması gereken, Allah'ın insanlara vahiy yoluyla ulaştırdığı dine
uymaktır. Ve bu din, Allah'ın insanları yarattığı fıtrata (yaratılışa), yani
Allah'tan kendilerine üflenmiş olan ruha, vicdana en uygun yaşam şeklidir. (13)

NEFS.
Nefs; Anlam ve Mâhiyeti
Nefsin İşlevi
Nefsin Farklı Özellikleri
Nefs-i Emmâre
Nefs-i Levvâme
Nefs-i Mutmainne
Nefs-i Râdıye
Kur'ân-ı Kerim'de Nefs Kavramı
"Nefs"in Allah Hakkında Kullanılması
Nefsin Diğer İlâhlar Hakkında Kullanılması
Nefsin Ruh Anlamında Kullanılması
Nefsin "Kalp, Gönül, İçdünya" vb. Anlamlarında Kullanılması
Nefsin "İnsan Bedeni" Anlamında Kullanılması
?Nefs?in ?Bedenle Birlikte Ruh? Anlamında Kullanılması
Nefsin ?Kötülüğü Emredici? Anlamında Kullanılması
Nefsin ?İnsan, Cin, Melek, Hayvan veya Bitki İçin Zât (Kişi, Kimse, Kendi, Şahıs vb.)? Anlamında Kullanılması
Nefsin, ?Cins, Tür? Anlamında Kullanılması
Nefsin Diğer Kullanılış Biçimleri
Kur'ân-ı Kerim'de Nefsin Olumsuz Yönü Anlamındaki Hevâ Kavramı
Hadis-i Şeriflerde Nefs Kavramı
Nefsle İlgili Uydurma Hadisler
Müslüman Nefse Hakaret Edilebilir mi?.
Nefs Kavramı Çerçevesinde Kur'an'da Kişiliğin Tekâmül Aşamaları
Nefis ve Ruh
Kur'an'da Nefsin (Kişiliğin) Tekâmül Aşamaları
1- Nefs-i Emmâre
2- Nefs-i Levvâme
3- Nefs-i Mutmainne
4- Nefs-i Râdıye ve Mardıyye
Tasavvufta Nefis
Nefis Tezkiyesi
Nefs Kavramının Yozlaştırılması ve ?Nefsin Merhaleleri? Tâbiri
Nefsin mertebeleri veya nefsi ta ılaştırma süreci
Nefsin İki Yönü (Nefse Fücûr ve Takvânın İlhâmı)
İstek ve Tutkularını İlâh Edinenler
Vicdan ve Ruh
İntihar
İzzet-i Nefs.
Ben Kavramı
Egonun Özellikleri
Hayat
Güdü
Vicdan.
Nefs ve Ruh Aynı Şey midir?.
Ruhla Nefsî Arzular Arasındaki Dengesizlik.
Nefsin Olumsuz Yönü; Hevâ.
Hevâsına Uyanların Özellikleri
Hevânın Putlaştırılıp İlâh Haline Getirilmesi
Aklın, Hevânın/Kötü Arzuların Güdümüne Girmesi
Hevânın Kişisel ve Toplumsal (Ahlâkî) Boyutu; Hevâî İnsanlar Topluluğu.
Nefis Konusuyla İlgili Âyet-i Kerimeler
Nefis Konusuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar