Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Putlaştırılıp İlâh Haline Getirilen Bâtıl Ta ı Anlayışları

Putlaştırılıp İlâh Haline Getirilen Bâtıl Tanrı Anlayışları

Putlaştırılıp İlâh
Haline Getirilen Bâtıl Tanrı Anlayışları

Kur'ân-ı Kerim, müşrikler tarafından tapınmaya
konu edilen varlıklardan bahsederken, birçok durumda genel ifadeler kullanır:
?Allah'tan başka taptıkları? (25/Furkan, 17); ?Allah'tan başka duâ edip
yalvardıkları? (7/A'râf, 194); ?Allah'a şirk koştukları? (28/Kasas,
68); ?Şirk koştukları şeyler? (7/A'râf, 190); ?Allah'tan başka
benimsedikleri? (45/Câsiye, 10) tarzında fiil şekilleri olduğu gibi; genel
anlamda birtakım isimler de hayli fazladır: ?İlâh? (15/Hicr, 96);
?âlihe -ilâhlar-? (21/Enbiyâ, 36); ?endâd -eş ve denkler-? (2/Bakara,
165); ?esnâm -heykelden putlar-? (7/A'râf, 138); ?evsân
-putlar-? (22/Hacc, 30); ?temâsîl -heykeller-? (21/Enbiyâ, 52);
?şürekâ ?ortaklar-? (13/Ra'd, 16); ?şühedâ -şâhitler, yardımcılar-?
(2/Bakara, 23); ?şüfeâ' -şefaatçiler, aracılar-? (39/Zümer, 43);
?erbâb -rabler-? (12/Yûsuf, 39); ?evliyâ -velîler, dostlar, yöneticiler-?
(29/Ankebût, 41); ?emsâl -eşler, benzerler-? (16/Nahl, 74); ?tâğût
-azgın yönetici? (2/Bakara, 256); ?cibt -putlar-? (4/Nisâ, 51);
?ensâb -dikili taşlar, putlar-? (5/Mâide, 90); ?veled -çocuk-?
(72/Cin, 3); ?sâhibe -eş, hanım, zevce, tanrıça-? (72/Cin, 3).

Kur'an'da yukarıdaki âyetler başta olmak üzere
çeşitli yerde yüzlerce defa kullanılan bu genel tâbirler gösteriyor ki, Kur'an
şirkin her türlüsünü iptal için gelmiştir. Yoksa, sadece zuhur ettiği bölgede,
birtakım özel isimlerle belirtilen (Menât, Hubel, İsâf vb.) putları hedef almış
değildir. Allah'ı tek tanımanın hâlis olması için yukarıda anılan bütün şirk
kavramlarının kapsadığı alanın, ulûhiyete tahsis edilmesi gereklidir (İbâdet,
şefaat, duâ, tutunma, hâkimiyet, velâyet vb.). Bu özellik, Kur'an'ın şirk
karşısındaki durumu bakımından, birinci dereceden bir önem arzetmektedir. Öbür
yandan Kur'an, bâtıl ulûhiyetlerin (sahte tanrıların) türlerini gösterirken
genel olarak, onların adlarından değil; mâhiyetlerinden bahseder. (Arabistan'da
o dönemde tapılan tanrılardan bazılarının özel isimleri -el-Lât, el-Uzzâ, Vedd
vb.- sadece birkaç yerde zikredilmiştir.) Şu halde, o, aslında ulûhiyet
bakımından yok olan o varlıkları muhâtap, bir muârız, bir rakip veya düşman gibi
telâkkî ederek birtakım belirli fertlere değil; insanlık dünyasında
tanrılaştırılmaları yaygın olan mâhiyetlere hücum etmiştir. Mâhiyetler üzerinde
dururken de, onlar hakkında bilgi vermek değil; onların eksik yanlarını, neden
tanrı olamayacaklarını belritmeye yönelmiştir.

Diğer taraftan, Kur'an'ın mâhiyetlerinden
bahsettiği bâtıl ve sahte tanrıların, insanlığın çeşitli devir ve yerlerinde
tanrılaştırdığı varlık tipleri durumunda olduğu söylenebilir. Bu tipler
arasında, Arabistan'da rastlanmayanların da bulunması, Kur'an'ın evrenselliği
ile açıklanmalıdır. Bu tipler, şöyle sınflandırılabilir:

Hayat sahibi varlıklar

İnsanlarca görülmeyen varlıklar; a) hayırlılar
(Melekler, kısmen cinler), b) Şerliler (şeytanlar, kısmen cinler)

İnsanlar; a) Tanrı oğlu veya kızı (İsa, Uzeyr),
b) Tanrıça (sâhibe), c) Hükümdar-tanrı (Firavun)

Hayvanlar; a) Buzağı, boğa, b) Nesr (kartal)

Cansızlar

Tabiat varlıkları; a) güneş, b) ay, c)
yıldızlar (Şi'râ), d) Ba'l, e) ağaç (el-Uzzâ), kaya (el-lât, Menât)

İnsan eliyle yapılanlar; a) esnâm, evsân (Vedd,
Yeğûs vb.), b) ensâb

Mücerred Varlıklar

a) Nefsin hevâsı, b) şâri', c) dehr, d)
seneviyye

[1]




[1] Suad
Yıldırım, Kur'an'da Ulûhiyet, s. 339-340

PUT VE PUTA TAPMA..
Put; Anlam ve Mâhiyeti
Putlara Tapınmanın Sebepleri
Putperestlik
Tarihten Günümüze Put ve Putlaştırma
İlâh Nedir; Putlaştırıp İlâhlaştırma Nasıl Olmaktadır?.
İlâh'ın Kur'an'daki Iki Mânâsı
İlâh Düşüncesi
Putlaştırılıp İlâh Haline Getirilen Bâtıl Ta ı Anlayışları
Kur'ân-ı Kerim'de Put Kavramı ve Puta Tapma.
Kur'ân-ı Kerim'de Her Çeşit Puta Tapma ve Şirk, Şu Şekillerde Tanımlanır
Hadis-i Şeriflerde Put Kavramı ve Puta Tapma.
Tevhid Penceresinden Günümüz ve İnsanımız.
Tevhidin ve Putçuluğun Amelle İlişkisi
Muvahhid; Tüm Putları Her Şekilde Reddeden Mü'min.
Endâd; Bir Şeyi Allah'a Denk Tutma ve Putlaştırılan Sevgi
Endâd Edinmenin İki Yansıması a- Endâdı (Bir Şeyi) Allah'ı Sever Gibi Sevmek
b- Endâda Tâbi Olup Allah'a İtaat Eder Gibi İtaat Etmek
Şirk; Putlaştırmanın Genel Adı
Şirk ve Küfür İlişkisi
Şirk En Büyük Zulümdür
Şirk İnancının Bir Temeli Yoktur
Allah (c.c.) şirk günahını affetmez
Şirk koşmadan ölenlerin affedileceği umulur
Şirkin ve Putperestliğin Çağdaş Yansımaları
Güncel Câhilî Eğitimde Şirk
Şirkin Sebepleri
1-) İnsanın Kendisini/Hevâsını (Basit Arzu ve Şehvetlerini) Ta ılaştırması
2-) Ataların Yolunu Körü Körüne Tâkip Etmek, Gelenekleri, Örf ve Âdetleri Yüceltmek, Irkçılık
3-) Aşırı Hürmet ve Saygı; Diğer Varlıkları Allah ve Rasûlünden Çok Sevmek
4- Kibir, Büyüklenme (İstikbar)
5- Haddi Aşmak (Taşkınlık)
6- Utuv ve Tuğyan (Çılgınlık, Azgınlık)
7- İstiğnâ (Kendisini Yeterli Görmek), Zenginlik ve Refahla Şımarma, Dünyevî Endişeler
8- Cebbarlık
9- Çoğunluğa, Sürüye Uymak; Zanna Tâbi Olmak
Şirkin Çeşitleri
1-) Şirk-i İstiklâl
2-) Şirk-i Teb'iz
3-) Şirk-i Takrib
4-) Şirk-i Taklid
5-) Şirk-i Esbâb
6) Şirk-i Ağrâz
Şirk ve Putlaştırma İçin Bazı Örnekler
Allah'ın Sıfatları Konusunda Şirke Düşmek.
Hâkimiyet Şirki;
Allah'tan Başka İlâh Kabul Etmek
Allah'tan Başka Rabler Edinmek
Yakınlaştırma ve Vâsıta Anlayışıyla; Şefaatçi Kabulü ile Düşülen Şirk
Allah ile insanlar arasında, İbâdetleri Allah'a çıkaran ve aracılık/arabuluculuk yapan varlıklar olduğuna inanmak
Velî/Dost Edinme Şekliyle Şirk; Mü'minleri Bırakıp Kâfir ve Münâfıkları Velî/Dost Edinmek
Herhangi Bir İbâdet Şekliyle, Özellikle Duâ Hususunda Şirke Girmek, İbâdeti Allah'tan başkasına yapmak.
Allah ve Rasûlü'nden Geldiği Kesinlikle Sâbit Olan Nasslara, Hükümlere Bir Bütün Olarak Tümüne İnanmamak
Kur'an'la, Sünnetle, Dinle, Peygamberle Alay Etmek, Onlara Hakaret Etmek
Allah'tan Başkasına Tevekkül Etmek, Mutlak İtimad ve Güven Duymak
Sevgi, Hürmet ve Bağlılık Yönüyle Şirk. Bir İnsanı veya Nesneyi, İdeolojiyi Aşırı Şekilde Severek Putlaştırmak
Allah'tan Başkasının da Gaybî Yollarla Fayda ve Zarar Verebileceğine İnanmak
Allah'ın Âyetlerinden Yüz Çevirmek
İtaat ve İttibâ Yoluyla Şirk. Tâğutların Hükmünü Allah'ın Hükmüne Tercih Etmek, İslâm'ın Yaşanıp Kur'an'ın Hâkim Olmasını İstememek, Rasûlullah'ın Örnek ve Önder Oldu
Kötülüğü Hoş Karşılayıp Yayılmasına Seyirci Kalmak, Kötülüğü Emretmek
Korku Yönüyle Şirk
Cibt ve Tâğuta da İnanmak
Tasarruf ve Hulûl Yoluyla Şirk.
İttibâ Şirki
Ef'âl-i Küfür; İnsanı Küfre Düşüren, Puta Tapma Sayılan Davranışlar a- Puta tapmak
b- Mushafı pisliğe atmak gibi saygısızca davranmak
c- Gayr-i müslimlerin tapınaklarına İbâdet kasdıyla gitmek
d- İbâdet kasdıyla herhangi bir şahsa secde etmek
e- Ölülerden duâ ederek bir şey istemek, kabirleri tapınak yapmak
f- Haç takınmak
g- Ğıyar ve zünnâr
h- Mecûsî ve yahûdi şapkası
i- Sihir
Her Çeşit Putperestliğin ve Şirkin Zararları
Şirk, Allah'ın asla affetmediği bir günahtır.
Tasvîr (Putlaştırılan Heykel ve Resim); Putçuluğun Genel Görüntüsü.
Haram Kılınışının Hikmetleri
Çocuk Oyuncakları
Boyutsuz resimleri mubah görenlerin dayandıkları deliller
Ulemânın Görüşleri
Resmin mekrûh olduğunu ileri sürenlerin delilleri
Haram olduğunu söyleyenlerin delilleri
Heykelcilik, Ressamlık, Fotoğrafçılık
Tasvirin Kazancı
Varlıklara 'Sûret' Veren Allah'tır
Heykel
Heykelin yasaklanma nedeni
Resim..
Tasvîrin (Resim ve Heykelin) İtikad, Fıkıh ve Sanat Açısından Hükmü.
Atalar Kültü; Sosyal Çevre ve Geleneğin Putlaştırılması Sosyal Çevre
Atalar Kültü
Taklit ve Taklitçilik.
Yozlaştırılan Din; Halkın Dini ve Hakkın Dini
Çağdaş Bir Putlaştırma Örneği; Atatürk'e Ta ı veya Peygamber Diyenler
Hevânın Putlaştırılması
Hevânın İlâh Haline Getirilmesi
Hevâsına Uyanların Özellikleri
Allah'tan Başkasına İbâdet
Allah'tan Başka Tapılan Varlıklar
Allah'tan Başkasına İbâdetin Anlamı