Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Sâlih Amellerin Tamamını Gerçekleştirmek Mümkün mü?.

Sâlih Amellerin Tamamını Gerçekleştirmek Mümkün mü

Sâlih Amellerin Tamamını Gerçekleştirmek Mümkün
mü?

Kur'an-ı Kerim'de sâlih
amellerden bahseden ayetlerin bir kısmının mutlak, bir kısmının da mukayyed
olduğunu daha önce kaydetmiştik. Bu ayetlerden bazılarında salih amel sayılan
davranışlar zikredilmektedir. Yine bu ayetlerden bazılarında da ?sâlihât?
lafzının başında, kısım, parça, bölüm anlamına gelen ?min? harf-i cerinin
bulunduğu görülmektedir. ?Erkek veya kadın, mü'min olarak salih amellerden
işlerse, işte böyle kimseler cennete girerler ve zerre kadar onlara
zulmedilmez." (4/Nisâ, 124) ?Kim iman ederek salih amellerden işlerse o,
zulümden ve hakkının çiğnenmesinden korkmaz.? (20/Tâhâ, 112) ?Mü'min
olarak salih amellerden işlerse, çalışması inkâr edilmeyecektir ve biz onu
yazmaktayız.? (21/Enbiyâ, 94)
Bu ayetlerden hareketle
diyebiliriz ki, bir mü'minin bütün salih amelleri yerine getiremeyeceği açıktır.
Nitekim: ?İman edip salih amelleri işleyenler -ki, hiç kimseye gücünün
üstünde bir şey teklif etmeyiz- işte onlar cennet halkıdır. Onlar orada ebedî
kalacaklardır.? (7/A'râf, 42) ayetinden de anlaşılacağı gibi, gücümüzün
yettiği oranda salih amelleri yerine getirmemiz istenmektedir.
Hz. Peygamber, ashâbına güç
yetirebilecekleri amelleri işlemelerini emrederdi. Hz. Âişe (r.a.)'nin rivayet
ettiği hadiste bu görülmektedir: ?Rasûlullah, ashabına emrettiği zaman,
güçlerinin yeteceği amelleri işlemelerini emrederdi. Ashâb: ?Ya Rasûlallah, biz
senin gibi değiliz; Allah senin olmuş ve olacak günahlarını bağışlamıştır (biz,
senden daha çok ibadet etmek zorundayız)' derlerdi de, Rasulullah kızar
ve hatta kızdığı yüzünden belli olurdu. Sonra şöyle derdi: ?Sizin en müttakiniz
ve Allah'ı en çok bileniniz benim.? (Buhâri, İman 13)
Netice olarak diyebiliriz ki,
mükellefin salih amellerin hiç birini bırakmaksızın tümünü yerine getirmesi
imkânsız ve gücünün dışındadır. Ancak, mü'minin, mümkün mertebe bu konuya
ihtimam göstermesi gerekmektedir. Zira ayetlerde salih amellerin bir hayli
tekrar edilmeleri buna işaret etmektedir. Bu konuda şöyle bir ayrım yapmak
gerekmektedir: Salih amellerin bir kısmı tüm mükelleflerin yapmak zorunda olduğu
farz amellerdir; bir kısmı ise nafilelerdir. Kur'an, farz ve nafile tüm salih
amelleri eksiksiz istemese de, bu konuda gevşek davranmaları hoş görmemektedir.
Aslında ibadetler/ salih ameller, ne insanoğlunun kaçınacağı kadar ağır ve çok;
ne de onu tembellik ve rehavete sevkedecek kadar basittir.