Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

At

At

At:

Hayvanların
üstlendiği bir başka önemli görev de kurban inancıyla ilgilidir. Eski Türkler
arasında en yaygın kurbanlık hayvan attır. Göktürk kağanı Bumin'in kardeşi
İstemi öldüğünde at kurban edilmiştir. Atın insanları kötü ruhlardan ve
büyülerden koruduğuna inanılır. Başkırtlar, Tulgar adını verdikleri mitolojik
kanatlı atın kendilerine yukarı âlemden haber getirdiğini düşünürlerdi. Atın
yukarı âlemle aşağı âlemi birleştirici fonksiyonu Anadolu Türkmen geleneklerinde
uzunca bir zaman varlığını sürdürmüştür. Efsaneye göre Babaîler isyanının lideri
Baba İlyas, Amasya Savaşında ölmemiş, atına binerek gökyüzüne çekilmiştir.
Anadolu'da sıkça rastlanan at mezarları, bu inancın uzantısıdır.

Eski Türk
inançlarında kuş motifi de çok yaygındır. Kartal, hem totem hem de
gök tanrının sembolüdür. Macarlar arasında Turul adını alan kuş, Macar milletini
kuran Arpad'a yol göstermiştir; aynı kuşa Tuğrul adıyla Orta Asya
Türkleri arasında da rastlanmaktadır. Başkırt folklorunda semrük denilen
mitolojik kuş, Hint-İran geleneğindeki simurgdur. Mitolojik bir sürüngen
olan ejder motifi, eski Türkler'de kaosun ve bazı yörelerde aynı zamanda
yeryüzünün sembolüdür. Çok eski zamanlardan beri bir ongun (totem) olarak saygı
gören aslan ve kaplan ise, güç ve cesareti temsil etmiştir; ayı
da aynı özelliğe sahip kabul edilir.