Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
La İlahe İllallah'ın Manası Ve Gereği
La İlahe İllallah
La İlahe İllallah'ın Manası Ve Gereği
La İlahe İllallah'ın manası:
Tek ilah'tan başka kulluk edilecek başka bir ilah yoktur. O tek olan ilah da,
şeriki olmayan yüce Allah'tır. Çünkü ibadete layık olan, ancak O'dur. Bu
kelimenin gereği, Allah'ın (c.c.) dışındaki bütün sahte ilahları reddetmektir.
Zira Allah (c.c.) dışındaki mabutların ilahlık iddiası batıldır. Çünkü O'ndan
başka bir şey ibadete (dua edilmeye, emir ve yasak koymaya, nizam tespit etmeye)
layık değildir. Uluhiyetin başkaları için reddedilmesi, ilahlığı sadece ortağı
olmayan Allah'a (c.c.) ait kılmayı ve O'nun yanında ikinci bir ilah edinmemeyi
gerektirir.
Allah (c.c.) şöyle buyuruyor:
?Allah'a ibadet edin ve O'na
hiçbir şeyi şirk (ortak) koşmayın...? (Nisa: 4/36)
?Kim tağutu inkar edip
Allah'a iman ederse, muhakkak kopması mümkün olmayan sağlam bir kulpa (La
İlahe İllallah'a) yapışmış olur. Allah işitendir, bilendir.? (Bakara:
2/256)
?... Biz her ümmete, yalnız
Allah'a kulluk etmeleri ve tağuttan da sakınmaları için Rasul gönderdik.? (Nahl:
16/36)
Rasulullah (s.a.v.) şöyle
buyuruyor:
?Kim La İlahe İllallah der
ve Allah'tan başka tapınılanları reddederse malı ve kanı haram olur...?[1]
Bütün rasullerin kavimlerini
davet ettikleri söz şudur:
?... Ey kavmim! Allah'a
kulluk edin. Sizin O'ndan başka ilahınız yoktur...? (A'raf: 7/59)
İbn-i Receb (Allah ona rahmet
eylesin) şöyle demiştir: ?İlah, yüceliğiyle, aşk ve muhabbetiyle korku ve
ümidiyle kendisine güvenilen, tevekkül edilip dayanılarak kendisinden istenilen,
kendisine dua ve yakarışta bulunulan, itaat edilip isyan edilmeyendir. Tüm
bunlar ancak aziz ve celil olan yüce Allah'a yaraşır.?
İşte bu sebeple; Rasulullah
(s.a.v.) Kureyş müşriklerine: ?La ilahe
illallah? deyiniz, dediğinde müşriklerin cevabı;
?İlahları tek bir ilah mı
kıldı? Gerçekten bu çok acaip bir şey? (Sa'd: 38/5) demek olmuştur.
Kelime-i Şehadet'in genel
manası Allah'ın (c.c.) dışında ibadet edilenleri reddeder ve batıl kılar. Yani
tağutu red ve Allah'a (c.c.) iman etmeyi gerektirir.
Tağutu reddetmek, Allah'ın
(c.c.) emir ve yasağına ters düşen emirlerde bulunan kişi ve kurumları, hevayı
ve şeytanı reddetmektir. La ilahe illallah'ın manasıyla birlikte gereğini de
yerine getirmek, ibadette Allah'ı (c.c.) birleyerek O'na benzer tutulanları
terketmektir.
Kul, La ilahe illallah
dediğinde; ibadette Allah'ı (c.c.) birlediğini, Allah'tan (c.c.) başkalarına,
putlara, kabirlere, evliyalara ve salihlere ibadet etmenin batıl olduğunu ilan
eder.
La ilahe illallah'ın gereği,
Allah'tan (c.c.) başka ibadete layık ilah olmadığını, yaratıcı, kudret sahibi ve
her şeye kadir olanın Allah (c.c.) olduğunu kabul etmek, Allah'tan (c.c.) başka
hiç kimsenin hakimiyet hakkı olmadığına inanmaktır. Çünkü hakimiyet yalnız
Allah'a (c.c.) aittir. Kim, La ilahe illallah'ı bu şekilde inanarak açıklarsa
mutlak olarak tevhidin hakkını vermiş olur.
Allah'a (c.c.) yaklaşmak için
ölülere kurban kesen, türbelere yardımda bulunan, kabirlerin etrafını tavaf eden
ve adak adayanlar, Allah'ın (c.c.) yaratıcı ve her şeyin sahibi olduğuna
inansalar bile, ilk Arap müşrikleri gibi Allah'a (c.c.) şirk koşmuş olurlar.
Mekke müşrikleri, kabirlere ve putlara tapmadıklarını söylüyor fakat uygulamada
aksini yapıyorlardı. Onlar yaratıcı ve rızık verici olduğuna inanmadıkları
halde, sırf kendilerini Allah'a (c.c.) daha çok yaklaştırsınlar diye salih
olduğuna inandıkları bazı kişilere ibadet ediyorlardı.
Hakimiyet, La ilahe illallah'ın
gerçek manasının tamamını değil sadece bir cüzünü oluşturur. Çünkü ibadette şirk
koşan bir kimsenin, şeriatın hükmünü kabul etmesinin bir faydası yoktur. Şayet
La ilahe illallah'ın manası onların zannettiği gibi olsaydı, Rasulullah (s.a.v.)
ile müşrikler arasında herhangi bir mücadele olmaz, onlar da Rasulullah'a
(s.a.v.) bağlanırlardı.
Böyle bir durumda, Rasulullah
(s.a.v.) onlara:
?Allah'ın varlığını ve her şeye
kadir olduğunu tasdik edin. Hukuki, meselelerde şeriatın hükmüne tabi olun? der
ve onları ibadetlerinde serbest bırakırdı. O zaman Allah Rasulü'ne tabi
olurlardı.
Bunlar, Arap lisanının ehli
olan bir kavim oldukları için La ilahe illallah'ın putları tapmayı reddettiğini
ve sadece lafzi bir mana taşımadığını anlıyorlardı. Bundan dolayıdır ki bu
kelimeden nefret ederek uzaklaştılar ve şöyle dediler:
?... İlahları tek bir ilah
mı kıldı? Şüphesiz bu çok acaip bir şey...? (Sa'd: 38/5)
Allah (c.c.) onları şöyle
vasfediyor:
?Onlara La ilahe illallah
denildiği zaman kibirlenirlerdi ve ?mecnun bir şair için ilahlarımızı mı terk
edeceğiz.? derlerdi.? (Saffat: 37/35-36)
Onlar, La ilahe illallah'ın
Allah'ın (c.c.) dışında ibadet edilen her şeyi reddetmek, ibadette sadece
Allah'ı (c.c.) birleme manasına geldiğini çok iyi biliyorlardı.
Şayet müşrikler La ilahe
illallah dedikleri halde putlara ibadet etmeye devam etselerdi, kendi içlerinde
çelişkiye düşerek bundan rahatsız olurlardı.
Günümüzde kabirlere ibadet
edenler, bu şiddetli çelişkiden hiç rahatsız olmuyor, onlar ?La ilahe illallah?
demelerine rağmen bir çok ibadeti ölülere yapmaya devam ediyorlar.
Ebu Cehil ve Ebu Leheb, bu
kelimenin manasını günümüzde kabirlere ibadet edenlerden çok daha iyi
biliyorlardı. Onların bile eli kurudu!
Sonuç olarak: Kim bu kelimeyi,
manasını bilerek söyler, gereğiyle amel edip açık ve gizli şirkten kaçınırsa,
ibadeti tam bir itikatla yalnız Allah'a (c.c.) has kılıp bununla amel edrse,
işte o gerçek bir mümindir. Kim La ilahe illallah deyip inanmadığı halde zahiren
amel ederse, o da münafıktır. Kim bu kelimeyi diliyle söyler fakat onu bozacak
amellerden birini işler ve Allah'a (c.c.) şirk koşarsa o da müşriktir.
La ilah illallah kelimesinden
kastedilen; manasını bilip bu mananın gerektirdiği şekilde Allah'a (c.c.) ibadet
etmektir.
İbadet, muamelat ve bütün
meselelerde Allah'ın (c.c.) hükümlerini kabul edip, beşeri kanunları reddetmek,
insan ve cin şeytanlarının revaca çıkardığı bütün hurafeleri ve bidatleri
ortadan kaldırmak bu kelimenin ameli gereklerindendir.
Allah (c.c.) şöyle buyuruyor:
?Yoksa onların dinden
Allah'ın izin vermediği bir şeyi kendileri için din gösteren ortakları mı
vardır?? (Şura: 42/21)
?... Eğer siz onlara itaat
ederseniz, muhakkak ki müşrikler olursuuz...? (En'am: 6/121)
?... Onlar Allah'ı bırakıp
hahamlarını, rahiplerini ve Meryemoğlu Mesih'i Rabler edindiler.? (Tevbe:
9/31)
Nebi (s.a.v.) bu ayeti kerimeyi
okudu. Bunun üzerine Adiyy b. Hatem Rasulullah'a (s.a.v.) dedi ki:
?Muhakkak onlar, onlara ibadet
etmiyorlar ki.
Rasulullah (s.a.v.):
?Onlar Allah'ın helal
kıldığı bir şeyi haram, haram kıldığı bir şeyi helal kıldıkları zaman onlara
itaat etmiyorlar mı?? dedi.
Adiyy b. Hatim: ?Evet,?
deyince,
Rasulullah (s.a.v.):
?İşte böylece onlara ibadet
ediyorlar.? buyurdu.[2]
Şeyh Abdurrahman b. Hasan dedi
ki: ?Allah'tan başkalarına itaat etmekle alimlerini rabler edindiler. Aynı
olaylar bu ümmetin içinde de vuku bulmaktadır. Bu ise en büyük şirk olup, La
ilahe illallah'ın manasını ortadan kaldırır.?
Bu kelimeyi söyleyen bir
kimsenin, beşeri kanunlarla muhakeme olmayı da reddetmesi gerekir. Çünkü sadece
Allah'ın kitabıyla hükmolunmak, onun dışında kalan beşeri sistemleri terketmek
vaciptir.
Allah (c.c.) şöyle buyuruyor:
?... Eğer bir şeyde ihtilafa
düşerseniz onu Allah'a ve Rasulü'ne götürün.? (Nisa: 4/59)
?Herhangi bir şey hakkında
anlaşmazlığa düşerseniz, onun hakkında hüküm vermek hakkı Allah'ındır. İşte
benim Rabbim olan Allah O'dur...? (Şura: 26/10)
Allah (c.c.) kendi indirdiği
şeriatle hükmetmeyenler hakkında kafir, fasık, zalim diye hüküm vermiştir.
Allah'ın (c.c.) indirdiğinin dışında hüküm veren kişide iman yoktur.
La ilahe illallah müslümanların
yaşamlarının her yönüne hakim olması gereken bir hayat nizamıdır.
Bazılarının zannetikleri gibi,
sadece manasını anlamadan gereğiyle amel etmeden, sabah ve akşam virdlerinde
bereket için tekrar edilen bir söyleyişten ibaret değildir.
La ilahe illallah'ın
gereklerine bağlılık, Allahû Teala'nın isim ve sıfatlarına Allah (c.c.) ve
Rasûlünün (s.a.v.) bildirdiği şekilde iman etmeyi gerektirir.
Allah (c.c.) şöyle buyuruyor:
?En güzel isimler
Allah'ındır. O halde O'na bunlarla dua edin. Onun isimlerinde ilhad etmeyin.
Onlar yapmakta olduklarının cezasını göreceklerdir.? (A'raf: 7/180)
Abdurrahman b. Hasan dedi ki:
?Arap dilinde ilhad kelimesinin manası, Allah Teala'nın isim ve sıfatları
hakkında sapmaya meyletmek ve yalana yönelmektir.
Bilerek veya bilmeyerek
birtakım tevillerle Allah'ın (c.c.) isim ve sıfatlarının hak olan manasını inkar
etmek ve O'nu mahlukata benzetmektir.?
Her kim Allah'ın (c.c.) isim ve
sıfatlarını bozar, tevil eder veya kabul etmez, Celil olan manalarına delalet
eden manasını ortadan kaldırırsa, Cehmiyye, Mutezile, Eş'ariler gibi La ilahe
illallah'ın delaletine muhalefet etmiş olur. Çünkü ilah, isim ve sıfatlarıyla
dua edilen ve vesile olunandır. Allah (c.c.) şöyle buyuruyor:
?... En güzel isimler
Allah'ındır. Onunla O'na dua edin...? (A'raf: 7 /180)
İsim ve sıfatları olmayan nasıl
ilah olur? Kendisine ne ile ve nasıl dua eder??[3]
İmam ibn-i Kayyım dedi ki;
?İnsanlar ahkam ayetlerinin
tefsirinde ihtilafa düştüler. Fakat Allah'ın (c.c.) sıfatlarıyla ilgili ayet ve
hadislerin herhangi birinde ihtilafa düşmediler, bilakis sahabe ve tabiin bu
ayetlerin manasını anladılar ve gereğiyle amel ettiler.
Kur'an'da bulunan ahkam
ayetlerinin manasını ilim ehlinden başkası anlayamaz, fakat sıfat ile ilgili
ayetlerin manasını bütün insanlar anlayabilirler. Bundan kastettiğim mananın
kefiyetinin değil de aslının anlaşılmasıdır.?[4]
?Bu konu selim fıtrat ve semavi
kitaplarla bilinen bir konudur. Kemal sıfatlarını yitiren ilah, müdebbir ve rab
olamaz. Bilakis eksikliği sebebiyle kendisiyle alay edilir.
Hamd, ezelde ve ebedde celal ve
kemal sıfatlara sahip olana aittir. Çünkü hamd'e layık olan sadece O'dur.[5]
Allah'ın (c.c.) kemal sıfatlara
sahip olduğuna ve bütün noksan sıfatlardan ve mahlukata benzemekten uzak
olduğuna mutlaka inanmak gerekir.?[6]
[1]
Müslim, İman: 8.
[2]
Tirmizi, Tefsir: 10; Taberi: 14/210 (61632-61634); Suyuti, Durru'l-Mensur:
3/230; Beyhaki, Sünenü'l-Kübra.
[3]
Fethu'l-Mecid: 237-238.
[4]
İbn Kayyım el-Cevziyye, Medaricu's-salikin: 1/29-30.
[5]
Muhtasar Sevaiku'l-Mürsele: 1/10.
[6]
İbn Kayyım el-Cevziyye, Medaricu's-salikin: 1/26. Şeyh Salih b. Fevzan b.
Abdullah el-Fevzan, Tevhid: 12, Tevhid Yayınları: 17-23..
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.