Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Müslüman olarak alış-verişlerde dikkat edeceğimiz bazı hususlar vardır

Müslüman olarak alış

Müslüman olarak alış-verişlerde
dikkat edeceğimiz bazı hususlar vardır:

Ticâretle meşgul olan bir müslümanın özen göstermesi gereken ilk önemli konu,
haram kılınan malların satışını yapmamaktır. Allah bir şeyi haram kılmışsa, onun
bedelini de haram kılmıştır. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.) şarapla ilgili
olarak "İçilmesini haram kılan Allah Teâlâ, satılmasını da haram kıldı."
(Ebû Dâvud, Büyû' 64) buyurarak meseleyi gâyet açık bir şekilde belirlemiştir.
Aynı şekilde mü'min bir kasabın, Allah'ın adı anılarak kesilmemiş olan bir
hayvanın etini satması da böyledir. Çünkü hayvan boğazlarken kasden Allah'ın adı
anılmazsa o et haram olur. Buna göre, bir müslüman böyle bir eti satamaz. Aynı
şekilde put ve benzeri şeylerin de satışı İslâm'da yasaktır.

Çalıntı olan bir malın satılması veya piyasaya sürülmesi de câiz değildir. Hz.
Peygamber (s.a.s.)'in: "Kim bildiği halde hırsızlıkla elde edilmiş çalıntı
bir malı satın alırsa onun günahına ve alçaklığına ortak olmuştur" (Beyhakî,
Sünen, V/336) buyurduğu bilinmektedir. Buna göre ticâretle uğraşan bir
müslümanın gerek mal alırken ve gerek satarken bu hususlarda titizlik göstermesi
gerekir.

İslâm toplumunda malların fiyatlarına sun'î olarak yapılan müdâhaleler asla câiz
değildir. Rasûlullah (s.a.s.): "Pahalılığı arttırmak için fiyatlara müdâhale
eden kimseyi Kıyâmet gününde büyük bir ateşin üzerinde oturtmayı Allah Teâlâ
üzerine almıştır" buyurmaktadır.

İslâm toplumunda karaborsa (ihtikâr) haramdır. Karaborsa, bir malın fiyatının
artması için piyasadan çekilmesi, stok edilmesi, satılmaması ve fiyatı artınca
satılmasıdır. Ticârette normal kâr helâldir. Fakat, ticâretin gâyesi her ne
pahasına olursa olsun kâr, hele aşırı kâr elde etmek değildir. İslâm'ın haram
kıldığı aşırı kâr yollarından biri de karaborsadır. Karaborsanın insanlara pek
çok zararı vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz: Piyasada sun'î darlık meydana
getirmek, tüketimi sun'î olarak artırmak, bu vesîleyle enflasyonu yükseltmek,
fazla fiyatla tüketicinin mağdur edilmesi, alıcı-satıcı arasındaki itimat, iyi
niyet, sevgi ve saygının ortadan kalkması... Birkaç kişinin aşırı para kazanması
için buna başvurması, günah sayılmıştır. Peygamberimiz karaborsacıyı şöyle
tehdit eder. "Pazara mal getiren rızıklandırılmış; ihtikâr (stok ve
karaborsa) yapan lânetlenmiştir." (İbn-i Mâce, Ticâret 6)

İhtikâr dînen haramdır. Bazı müctehidler ihtikârın sadece insan ve hayvan
yiyeceklerinde olduğunu kabul etmişlerdir. Yukarıda geçen hadîste ise genel bir
ifâde vardır; yani insanın bütün ihtiyaçlarını içine almaktadır. Buna göre
yiyecek maddesi dışında kalan diğer ihtiyaç maddeleri de, karaborsacılığın
sınırı içine girmektedir. Çiftçinin ürettiği malı bekletmesi ise ihtikâr
değildir. Çiftçi emeğini değerlendirmek için bekletebilir. Fakat o mala, aşırı
bir ihtiyaç duyulursa piyasaya sürmesi daha iyidir.

TİCÂRET..
Ticâret/Alış-Veriş; Anlam ve Mâhiyeti
Alış-verişin Rüknü;
Hüküm Yönünden Alış-veriş Şekilleri
1- Sahîh alış-verişler
2- Fâsit alış-verişler
3- Bâtıl alış-verişler
Bedelleri Açısından Alış-veriş Şekilleri 1- Bey'
2- Sarf
3- Mubâdele
4- Selem
5- Veresiye satışlar
Kâr Açısından Alış-veriş Şekilleri 1- Musâveme
2- Murâbaha
3- Tevliye
4- Vâzia
Muhayyer Alış-verişler
Alış-verişin şartları Ticârette mübâdele edilen malın kıymetli olması
Malın özelliklerinin belirli olması, gizli bir kusuru bulunmaması
Satılan malın mevcut olması
Mal ve bedelin belirli olması
Malın teslim alınması, (Kabz)
Ticârette kâr sınırı
Müslüman olarak alış-verişlerde dikkat edeceğimiz bazı hususlar vardır
Malı değerinin altında almak
Pazarlık etmek
Alış-verişte yemin etmek
Ölçü ve tartının doğru olması, alış-verişe hilenin karıştırılmaması
Kur'ân-ı Kerim'de Ticâret Kavramı
Allah'ın Âyetlerini Satmak (Din Ticâreti Yapmak) Konusunda Âyetler
Hadis-i Şeriflerde Ticâret Kavramı
Kur'an Okuma ve Hatta Öğretme Karşılığında Ücret Almayı Yasaklayan Bazı Hadis-i Şerifler
Hz. Peygamber'in Ticâretle Uğraşması
Evlilik So asında Ticârî Meşgaleleri
Alış-verişleri
Ticâretinin Prensipleri
Maîşet Temini Açısından Ticâretin Önemi
Ticâret, Ziraat ve Cihad
En Hayırlı Kazanç; Kendi Eliyle Çalışıp Kazanma
Başkasına Yük Olmadan Yaşamak; Helâl Maîşet Temini
İş, Kazanç, Meslek ve Ticarî İlişkilerde Haramlar İş ve Meslekler
Yasak Edilen Meslek ve İşler a- Yasak Seks (Zinâ-Fuhuş)
b- Dans, Oyun vb.
c- İçki ve Uyuşturucu Madde Yapımı ve Satımı
d- İslâm'a Karşı Olan veya İslâm'ın Yasak Ettiği İşlerde Çalışmak
Fâhiş Fiyat
Ticârî Muâmelelerdeki Haramlar ve Haram Kazanç Yolları a- Haram Olan Şeyleri Satmak
b- Bir Yanı Meçhul Satış
c- Narh Koymak
d- Fiyatlarla Oynamak
İhtikâr/Karaborsacılık
Kabz-ı mallık ve Komisyonculukla Yapay Olarak Piyasaya Müdâhale
e- Hileli Arttırma
f- Hile ve Aldatma
g- Yemin
h- Eksik Ölçmek ve Tartmak
i- Çalınan ve Gasbedilen Şeyi Satın Almak
i- Fâiz
k- Sigorta Şirketi
l- Tahvil
m- Rüşvet
n- Emeği sömürmek
o-  Hırsızlık, gasp
Haram Kazanç Yolları
İslâm Ekonomisinin Genel Prensipleri
En Kötü Ticâret; Allah'ın Âyetlerini Az Bir Karşılığa Satmak.
Az Bir Karşılık ile (Ucuza) Satmak
Hiçbir Peygamber, Tebliğ Karşılığında İnsanlardan Ücret İstemez.
İslâm ve Basit Çıkar Gözetmek.
Allah'ın Âyetlerini Satmak En Zararlı; Cihad ve İnfak da En Kârlı Bir Ticârettir
Ticâret Konusuyla İlgili Âyet-i Kerimeler
Ticâret Konusuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar