Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

İslâm ve Basit Çıkar Gözetmek.

İslâm ve Basit Çıkar Gözetmek

İslâm ve Basit Çıkar Gözetmek

Bir insanın imanında samimi
olduğunun, yalnızca Allah'ın rızâsını gözettiğinin en büyük göstergesi, basit
çıkarlar peşinde koşmaması, ihlâslı, yani hâlis olarak Allah'ın rızâsı için
çalışmasıdır. Her nimetin Allah'tan geldiğini kavramış, yalnızca O'nun rızâsını
hedefleyen, O'ndan isteyen ve O'ndan korkan bir mü'min, elbette basit ve küçük
bazı hesapların peşinde koşmayacaktır. Dolayısıyla yaptığı işlerde çıkar gözetip
gözetmemek, bir insanın doğrudan imanıyla ilgilidir. Allah'ı ve âhireti kavramış
olan bir insan, elbette bunların yanında basit çıkar hesaplarına itibar
etmeyecek ve Kur'an'n fedâkârlık emri gereği kendi bencil hırslarını tatmin
etmek için uğraşmayacaktır. Buna karşın Allah'ı ve âhireti kavrayamamış bir
insanın bu büyük gerçekleri göremeyip basit ve ufak menfaatler peşinde koşması
doğaldır. Son derece küçük bir dünyaya, son derece dar bir kafa yapısına sahip
olacağı için, sürekli olarak "sahtekâr tüccar" tavrı ortaya koyacaktır.
Kur'an, mü'minlerin
üstlendikleri iman görevinden hiçbir çıkar ummamaları gerektiğini sık sık
hatırlatır. Tüm peygamber kıssalarında da, peygamberlerin üstlendikleri tebliğ
ve cihad görevinden dolayı hiçbir "ücret/çıkar" aramadıkları haber verilir.
Yapılan hizmet karşılığında makam ve mevki beklentisinde olmak, mü'minlere
değil; inkârcılara yakışan bir tavırdır. Nitekim Kur'an, Hz. Musa'ya karşı
Firavun'a yardım eden sihirbazların bu tür bir tavır içinde olduğunu
vurgulayarak bu konuya dikkat çeker: "Sihirbazlar Firavun'a gelip dediler ki:
'Eğer biz galip olursak, herhalde bize karşılık (armağan) var, değil mi?' 'Evet'
dedi. '(O zaman) Siz en yakın kılınanlardan olacaksınız." (7/A'râf, 113)
Allah'ın rızâsını gözeten kişi, sürekli olarak O'na ibâdet halinde olur. Basit
çıkarlardan geçtiği için, dünya hayatının süsü onu etkilemez. Nitekim Kur'an,
mü'minlerle beraber olmayı ve dünya hayatının süsünü âhirete tercih etmemeyi
emretmektedir: "Sabah akşam Rablerine, sırf O'nun rızâsını dileyerek dua
edenlerle birlikte candan sebat et. Dünya hayatının zînetini/süsünü isteyerek
gözlerini onlardan çevirme. Kalbini, bizi zikretmekten/anmaktan gâfil
kıldığımız, kötü arzularına uymuş ve işi gücü aşırılık olan kimseye boyun eğme."
(18/Kehf, 28)
Burada çok önemli bir nokta
vardır: İnsan dine yaklaşırken, "bu yapının/cemaatin içinde nasıl bir çıkar elde
ederim?" gibi sapkın bir mantıkla değil; "nasıl Allah'a hakkıyla ibâdet/kulluk
edebilirim, O'na itaat edip rızâsını kazanabilirim?" mantığıyla düşünmeli ve
hareket etmelidir. Aksi bir tavır samimiyetsizlik, münâfıklık ve yahudileşme
özelliği olur. Münâfık ve yahudi karakterli kişiler, dinin ancak kendi
çıkarlarına uygun yönlerini kabul etmekte, diğer hükümlerini reddetmektedirler
(24/Nûr, 47-49).
Mü'minin hedefi, Allah'ın
rızâsı, rahmeti ve cennetidir. Bunun dışında küçük dünyevî çıkarlar aramaz. Bu
nedenle Allah mü'minleri tarif ederken "gerçekten biz onları, katıksızca (âhiretteki
asıl) yurdu düşünüp anan ihlâs sahipleri kıldık" (38/Sâd, 46) demektedir.
Gerçekten de ihlâs, yani hâlis, katıksız bir şekilde Allah rızâsını aramak,
mü'mini mü'min yapan en önemli özelliktir. "De ki: 'Eğer babalarınız,
çocuklarınız, kardeşleriniz, eşleriniz, aşiretiniz, kazandığınız mallar, az kâr
getireceğinden korktuğunuz ticâret ve hoşunuza giden evler, sizlere Allah'tan,
O'nun Rasülü'nden ve O'nun yolunda cihad etmekten daha sevimli ise, artık Allah
emrini getirinceye kadar bekleyin. Allah, fâsıklar topluluğuna hidâyet vermez."
(9/Tevbe, 24)
Mü'minlerin bu
konuda yaptıkları yanlış hareket, Cuma suresinde şöyle uyarılır: "Onlar, bir
ticâret ve eğlence gördükleri zaman hemen dağılıp oraya giderler ve seni ayakta
bırakırlar. De ki:'Allah'ın yanında bulunan, eğlenceden ve ticâretten daha
yararlıdır. Zira Allah rızık verenlerin en hayırlısıdır." (62/Cum'a, 11)
(6)

TİCÂRET..
Ticâret/Alış-Veriş; Anlam ve Mâhiyeti
Alış-verişin Rüknü;
Hüküm Yönünden Alış-veriş Şekilleri
1- Sahîh alış-verişler
2- Fâsit alış-verişler
3- Bâtıl alış-verişler
Bedelleri Açısından Alış-veriş Şekilleri 1- Bey'
2- Sarf
3- Mubâdele
4- Selem
5- Veresiye satışlar
Kâr Açısından Alış-veriş Şekilleri 1- Musâveme
2- Murâbaha
3- Tevliye
4- Vâzia
Muhayyer Alış-verişler
Alış-verişin şartları Ticârette mübâdele edilen malın kıymetli olması
Malın özelliklerinin belirli olması, gizli bir kusuru bulunmaması
Satılan malın mevcut olması
Mal ve bedelin belirli olması
Malın teslim alınması, (Kabz)
Ticârette kâr sınırı
Müslüman olarak alış-verişlerde dikkat edeceğimiz bazı hususlar vardır
Malı değerinin altında almak
Pazarlık etmek
Alış-verişte yemin etmek
Ölçü ve tartının doğru olması, alış-verişe hilenin karıştırılmaması
Kur'ân-ı Kerim'de Ticâret Kavramı
Allah'ın Âyetlerini Satmak (Din Ticâreti Yapmak) Konusunda Âyetler
Hadis-i Şeriflerde Ticâret Kavramı
Kur'an Okuma ve Hatta Öğretme Karşılığında Ücret Almayı Yasaklayan Bazı Hadis-i Şerifler
Hz. Peygamber'in Ticâretle Uğraşması
Evlilik So asında Ticârî Meşgaleleri
Alış-verişleri
Ticâretinin Prensipleri
Maîşet Temini Açısından Ticâretin Önemi
Ticâret, Ziraat ve Cihad
En Hayırlı Kazanç; Kendi Eliyle Çalışıp Kazanma
Başkasına Yük Olmadan Yaşamak; Helâl Maîşet Temini
İş, Kazanç, Meslek ve Ticarî İlişkilerde Haramlar İş ve Meslekler
Yasak Edilen Meslek ve İşler a- Yasak Seks (Zinâ-Fuhuş)
b- Dans, Oyun vb.
c- İçki ve Uyuşturucu Madde Yapımı ve Satımı
d- İslâm'a Karşı Olan veya İslâm'ın Yasak Ettiği İşlerde Çalışmak
Fâhiş Fiyat
Ticârî Muâmelelerdeki Haramlar ve Haram Kazanç Yolları a- Haram Olan Şeyleri Satmak
b- Bir Yanı Meçhul Satış
c- Narh Koymak
d- Fiyatlarla Oynamak
İhtikâr/Karaborsacılık
Kabz-ı mallık ve Komisyonculukla Yapay Olarak Piyasaya Müdâhale
e- Hileli Arttırma
f- Hile ve Aldatma
g- Yemin
h- Eksik Ölçmek ve Tartmak
i- Çalınan ve Gasbedilen Şeyi Satın Almak
i- Fâiz
k- Sigorta Şirketi
l- Tahvil
m- Rüşvet
n- Emeği sömürmek
o-  Hırsızlık, gasp
Haram Kazanç Yolları
İslâm Ekonomisinin Genel Prensipleri
En Kötü Ticâret; Allah'ın Âyetlerini Az Bir Karşılığa Satmak.
Az Bir Karşılık ile (Ucuza) Satmak
Hiçbir Peygamber, Tebliğ Karşılığında İnsanlardan Ücret İstemez.
İslâm ve Basit Çıkar Gözetmek.
Allah'ın Âyetlerini Satmak En Zararlı; Cihad ve İnfak da En Kârlı Bir Ticârettir
Ticâret Konusuyla İlgili Âyet-i Kerimeler
Ticâret Konusuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar