Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Kur'ân-ı Kerim'de Yeme İçme ile İlgili Âyetler

Kur

Kur'ân-ı Kerim'de Yeme İçme ile İlgili Âyetler

Yeme anlamına gelen "ekl"
türevleriyle birlikte Kur'an'da 109 yerde geçer. İçme anlamına gelen "ş-r-b"
kelimesi ise türevleriyle birlikte 39 yerde kullanılır. Kur'an'ın en uzun
sûrelerinden birinin adı, ?Mâide?, yani sofra'dır. Bu surenin baş tarafı,
yiyecekle ilgili temel meseleri, haram ve helâl yiyecekleri açıklar. Kur'an'da
yenilip içilmesi haram olan gıdalar sayılır, sayılan az miktardaki gıdaların
dışındaki tüm yiyecek ve içeceklerin, bazı şartlara riâyet edilerek helâl olduğu
belirtilir (6/En'âm, 119; 7/A'râf, 32). Allah'ın haram kıldıklarını helâl
kılmaya veya helâl kıldıklarını haramlaştırmaya kimsenin hakkı olmadığı
belirtilir (5/Mâide, 87; 6/En'âm, 140; 66/Tahrim, 1; 9/Tevbe, 37). Kur'an'ın bu
konuda vurgu yaptığı şeylerden biri, yenilecek gıdaların ?helâl ve temiz?
olmasının gereğidir (2/Bakara, 168; 5/Mâide, 88; 8/Enfâl, 69; 16/Nahl, 114).
Helâl olan gıdalar da olsa, yeme içme konusunda aşırılığa kaçıp israf etmeyi de
Kur'an yasaklar (6/En'âm, 141; 7/A'râf, 31).
?Sizi bulutla gölgeledik,
size kudret helvası ve bıldırcın kebabı indirdik ve verdiğimiz güzel/temiz
rızıklardan (nimetlerden) yiyin, dedik. Hakikatte onlar sadece kendilerine
zulüm/kötülük ediyorlardı." (2/Bakara, 57)
?Ey insanlar! Yeryüzündeki
temiz ve helâl şeylerden yiyin.? (2/Bakara, 168)
"Allah size ancak ölüyü
(leşi), kanı, domuz etini ve Allah'tan başkası adına kesileni haram kıldı. Her
kim bunlardan yemeye mecbur kalırsa, hiç kimseye saldırmadan ve sınırı aşmadan
bir miktar yemesinde günah yoktur." (2/Bakara, 173)
"Mallarınızı aranızda haksız
sebeplerle yemeyin. Kendiniz bilip dururken, insanların mallarından bir kısmını,
yalan yemin ve şehâdet ile yemeniz için o malları hâkimlere (reislere, yetkili
yöneticilere veya mahkeme hâkimlerine el altından) vermeyin." (2/Bakara,
188)
"Ey iman edenler! Aranızda
karşılıklı rızâya dayanan ticaret olması hali müstesnâ, mallarınızı bâtıl
(haksız ve haram yollar) ile aranızda (alıp vererek) yemeyin. Ve kendinizi
öldürmeyin. Şüphesiz Allah, size merhamet edendir." (4/Nisâ, 29)
?Leş, kan, domuz eti,
Allah'tan başkası adına boğazlanan, boğulmuş, (taş, ağaç vb. ile) vurulup
öldürülmüş, yukarıdan yuvarlanıp ölmüş, boynuzlanıp ölmüş (hayvanlar ile)
canavarların yediği hayvanlar ?ölmeden yetişip kestikleriniz hâriç- , dikili
taşlar (putlar) üzerine boğazlanmış hayvanlar ve fal oklarıyla kısmet aramanız
size haram kılındı. Bunlar fısktır (yoldan çıkmaktır... Kim gönlünden günaha
yönelmiş olmamak üzere, zaruret olarak, açlık halinde dara düşerse (haram
etlerden yiyebilir). Çünkü Allah çok bağışlayıcı ve merhamet edicidir.? (5/Mâide,
3)
"Kendileri için nelerin
helâl kılındığını sana soruyorlar. De ki: Bütün iyi ve temiz şeyler size helâl
kılınmıştır. Allah'ın size öğrettiğinden öğretip avcı hale getirdiğiniz
hayvanların sizin için yakaladıklarından da yiyin ve üzerine Allah'ın adını anın
(besmele çekin). Allah'tan korkun. Allah'ın hesabı pek çabuktur." (5/Mâide,
4)
"Bugün size temiz ve iyi
şeyler helâl kılınmıştır. Kendilerine kitap verilen (yahudi, hıristiyan vb. nin)
yiyeceği size helâldir, sizin yiyeceğiniz de onlara helâldir.." (5/Mâide, 5)
"Ey iman edenler! Allah'ın
size helâl kıldığı iyi ve temiz şeyleri (siz kendinize) haram kılmayın ve sınırı
aşmayın. Allah sınırı aşanları sevmez." (5/Mâide, 87)
"Allah'ın size helâl ve
temiz olarak verdiği rızıklardan yiyin ve kendisine iman etmiş bulunduğunuz
Allah'tan korkun." (5/Mâide, 88)
?Ey iman edenler!
Şarap(alkollü içkiler), kumar, dikili taşlar (putlar), fal ve şans okları birer
şeytan işi pisliktir. Bunlardan uzak durun ki kurtuluşa eresiniz. Şeytan içkide
ve kumarda, ancak aranıza düşmanlık ve kin sokmak; sizi, Allah'ı
zikretmekten/hatırlayıp anmaktan ve namazdan alıkoymak ister. Artık (bunlardan)
vazgeçtiniz değil mi?? (5/Mâide, 90-91)
"Hem size, hem de yolculara
fayda olmak üzere deniz avı yapmak ve onu yemek size helâl kılındı. İhramlı
olduğunuz müddetçe kara avı size haram kılındı. Huzuruna toplanacağınız
Allah'tan korkun." (5/Mâide, 96)
"Allah'ın âyetlerine iman
ediyorsanız, yalnızca Allah'ın adı anılarak kesilen şeylerden (hayvanlardan)
yiyin." (6/En'âm, 118)
"Üzerine Allah'ın adının
anılmadığı kesilmiş hayvanları yemeyin; bunu yapmak fısktır, Allah'ın yolundan
çıkmaktır..." (6/En'âm, 121)
"Bilgisizlikleri yüzünden
beyinsizce çocuklarını öldürenler ve Allah'ın kendilerine verdiği rızkı, Allah'a
iftira ederek haram kılanlar, muhakkak ki ziyana uğramışlardır. Onlar, gerçekten
sapmışlardır ve doğru yolu bulacak değillerdir." (6/En'âm, 140)
?Ey Âdem oğulları! Her
mescide gidişinizde zînetli elbiselerinizi giyin; yiyin, için, fakat israf
etmeyin; Çünkü Allah israf edenleri sevmez.? (7/A'râf, 31)
?De ki: Allah'ın, kulları
için çıkardığı (yarattığı) zîneti/süsü ve güzel rızıkları kim haram kıldı? De
ki: Onlar, dünya hayatında (kâfirlerle birlikte) mü'minlerindir. Kıyâmet gününde
ise yalnız mü'minlerindir. İşte, bilen bir topluluk için âyetleri böyle
açıklıyoruz.? (7/A'râf, 32)
"...O peygamber, onlara
ma'rûfu emreder, münkerden nehy eder, onlara temiz (ve güzel) şeyleri helâl, pis
(ve zararlı) şeyleri haram kılar..." 7/A'râf, 157)
"Allah, içinden taze et
(balık) yemeniz ve takacağınız bir süs (eşyası) çıkarmanız için, denizi emrinize
verendir... (Bütün bunlar) O'nun lutfunu aramanız ve nimetine şükretmeniz
içindir. " (16/Nahl, 14)
?Allah'ın sizi
rızıklandırdığı şeylerden helâl ve temiz olarak yiyin. Eğer (gerçekten yalnız)
Allah'a ibâdet ediyorsanız, O'nun nimetlerine şükredin.? (16/Nahl, 114)

"Diliniz yalana alışmış
olduğu için her şeye 'bu helâldir, bu da haramdır' demeyin. Çünkü Allah'a karşı
yalan uydurmuş olursunuz. Kuşkusuz Allah'a karşı yalan uyduranlar, kurtuluşa
eremezler." (16/Nahl, 116)