Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

İşçiye, İşinin Karşılığını Vermemek.

İşçiye


İşçiye, İşinin Karşılığını Vermemek

Rasûlullah (s.a.v.) işçiye
hakkının bir an önce verilmesini teşvik etmiştir. Şöyle buyurur:
?Ücretliye/işçiye hakkını
teri kurumadan önce verin.?[1]
Çalışanlara, işçi ve memurlara
haklarının verilmemesi müslümanlar arasında yaşanan haksızlık türlerinden
biridir. Bunun çeşitli şekilleri vardır:
- Çalışanın hakkını tamamen
inkar etmesi ve çalışanın da elinde hiç bir delil olmaması. Bunun hakkı dünyada
kaybolsa bile Kıyamet günü Allah katında kaybolmayacaktır. Zalim, mazlumun
malını yemiş olarak gelir. Zalimin hasenatından alınır ve mazluma verilir.
Hasenatı biterse mazlumun günahlarından alınarak zalime yüklenir. Sonra da
cehenneme atılır.
- Çalışana hakkını vermekte
cimri davranmak ve ücretini tam olarak vermemek, haksız yere kesinti yapmak.
Allah Teâlâ şöyle buyurmuştur:
?Ölçü ve tartıda hile
yapanlara yazıklar olsun!? (Mutaffifin: 83/1)
Bunun bir örneği de bazı iş
sahiplerinin dışarıdan işçi getirdiklerinde yaptığıdır. Onlarla belirli bir
ücret üzerine anlaşmıştır. Kendisinin kefaletine girip işe başlayınca iş akdini
alarak daha düşük ücretlerle değiştirir. İşçiler, istemeyerek onun yanında
kalırlar. Belki de haklarını isbat etmeye güçleri yetmez ve problemlerini
Allah'a havale ederler. Şayet zalim iş sahibi müslüman ve çalışan kafirse bu
düşük ücret onu Allah yolundan alıkoyar ve günaha girer.
- Çalışana ek işler yükleyip ya
da çalışma süresini uzatıp karşılığında esas ücreti vermek ve ek iş ücretini
vermemek.
- Çalışanı oyalayarak uzun
uğraşlar, koşuşturmalar, şikayetler ve mahkemelerden sonra parasını ödemek. İş
sahibinin ödemeyi geciktirmekteki kastı işçinin bıkıp hakkını aramayı bırakması
ve almaktan vazgeçmesi olabilir. Ya da işçilerin paralarını kullanarak bundan
faydalanmak isteyebilir. Bazıları da bu paraları faize yatırır. Gariban işçi ise
günlük yiyeceğini, kendileri için gurbete çıktığı muhtaç ailesine ve çocuklarına
göndereceği parayı bulamaz. Acı verici bir günün azabına uğradıkları zaman o
zalimlerin vay haline!
Ebu Hureyre (r.a.)
Rasûlullah'tan (s.a.v.) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
?Allah Teâlâ şöyle buyurur:
Kıyamet günü üç kişinin karşısında olurum. Benim adımı vererek anlaşan sonra da
anlaşmaya uymayan kişi, hür birini köle olarak satıp parasını yiyen kişi, işçi
tutup işini gördüren ve ücretini vermeyen kişi.?[2]








[1]
İbn Mace: 2/817; Bkz. Sahihu'l-Cami': 1493.




[2]
Buhari Bkz Fethu'l-Bari: 4/447.

Muhammed Salih el-Müneccid, İnsanların
Önemsemediği Sakınılması Gereken Haramlar, Karınca Yayınları: 47-48.

HARAM-HELÂL. Haram; Anlam ve Mâhiyeti
Haramın Çeşitleri
1) Kesin (Kat'î) Haram
2) Kesin Olmayan (Zannî) Haram
Helâl; Anlam ve Mâhiyeti
Helâl Ölçüsü Koyma Yetkisi
Eşyada Asıl Olan Mubah/Helâl Olmaktır
Kur'ân-ı Kerim'de Haram ve Helâl
Hadis-i Şeriflerde Haram ve Helâl
Yeme İçmeyle ilgili Haramlar Konusunda Bazı Hadis-i Şerifler
Dille İşlenilen Haramlarla İlgili Bazı Hadis-i Şerifler
Haram-Helâl Konusunda Genel Kurallar/Prensipler
Yiyecek ve İçeceklerde Haramlar
Kur'ân-ı Kerim'de Yeme İçme ile İlgili Âyetler
Yiyeceklerin Temizinden ve Helâlından Faydalanmak
Yiyeceklerin Helâl ve Haramlığı
Haram Yiyecekler
1- Kendiliğinden Ölmüş -Murdar- Hayvan (Meyte)
2- Akmış Kan
3- Domuz
4- Allah'tan Başkası Adına Kesilenler
5- Meyte Sayılanlar
6- Diğer Kara Hayvanlarından Helâl ve Haram Olanlar
7- Deniz Hayvanları
İsraf; Helâlı Haram Eden Ölçüsüzlük ve Taşkınlık.
Haram İçecekler ve Keyif Vericiler (İçkiler Uyuşturucular ve Sigara) a- İçki
Çoğu Sarhoş Edenin Azı da Haramdır
İçki Ticareti
Alkollü İlaç ile Tedâvi
b- Uyuşturucu Maddeler
c- Sigara ve Benzeri
Giyecek ve Süslenmede Haramlar a- Giyinmekten Maksat
b- Kıyafet Temizliği
c- Altın ve Hâlis İpek Erkeğe Haramdır
d- Kadının Elbisesi
e- Süslenme
1) Dövme Yaptırmak ve Dişlerin Şeklini Değiştirmek
2) Estetik Ameliyat
3) Kaş Aldırmak
4) Peruk Takmak
5) Saç ve Sakalı Boyamak
6) Sakal Bırakmak
Ev Eşyalarında ve Ev Gereçlerinde Haramlar Ev Eşyası
a- Altın ve Gümüş Kaplar, İpek Sergiler
b- Heykel
c- Heykel Şeklinde Oyuncak
d- Resim
e- Fotoğraf
f- Köpek Beslemek
İş, Kazanç, Meslek ve Ticarî İlişkilerde Haramlar İş ve Meslekler
Yasak Edilen Meslek ve İşler a- Yasak Seks (Zinâ-Fuhuş)
b- Dans, Oyun vb.
c- İçki ve Uyuşturucu Madde Yapımı ve Satımı d- İslâm'a Karşı Olan veya İslâm'ın Yasak Ettiği İşlerde Çalışmak
Ticârî Muâmelelerdeki Haramlar ve Haram Kazanç Yolları a- Haram Olan Şeyleri Satmak
b- Bir Yanı Meçhul Satış
c- Narh Koymak
d- Fiyatlarla Oynamak
İhtikâr/Karaborsacılık
Kabz-ı Mallık ve Komisyonculukla Yapay Olarak Piyasaya Müdâhale
e- Hileli Arttırma
f- Hile ve Aldatma
g- Yemin
h- Eksik Ölçmek ve Tartmak
i- Çalınan ve Gasbedilen Şeyi Satın Almak
i- Fâiz
Fâiz Yasağının Sebep ve Hikmetleri
k- Sigorta Şirketi
1- Tahvil
Dövize Endeksli Tahvil Ve Döviz Karşılığı Borç Alma
m- Rüşvet
n- Emeği Sömürmek
o-  Hırsızlık, Gasp
Haram Kazanç Yolları
Kazanç Yolları
Bu Yollarla Kazanç Sağlamanın Hükmü
Kadın-Erkek İlişkileri ve Aile Hayatıyla İlgili Haramlar A- Kadın-Erkek İlişkilerinde Haramlar Cinsî Duygu
a- Zinâ
b- Yabancı Kadınla Yalnız Kalmak
c- Karşı Cinse Şehvetle Bakmak
Avret
Karı-Kocanın Birbirine Karşı Avreti Yoktur.
Ziynet
Örtü ve Elbise
d- Dokunmak
e- Kadın-Erkek Beraber Bulunması
f- Cinsî Sapıklık; Homoseksüellik veya Sevicilik
g- El ile Tatmin
h- Hayvan ile Cinsî Münâsebet
i- Evlenilmesi Haram Olan Kadınlar
1- Müşrik Kadınlar
2- İddetini Doldurmamış Kadınlar
3- Neseb, Süt ve Nikâh Nedeniyle Haram Olanlar
a- Neseb Dolayısıyla Haram Kılınanlar
b- Süt Nedeniyle Haram Olanlar
c- Nikâh Nedeniyle Haram Olan Kadınlar
4- Fuhuş Kadınları/Fâhişeler
B- Âile Hayatı ile İlgili Haramlar Eşler Arasında İlişkide Haramlar a- Hayız ve Lohusalık Hallerinde Birleşme
b- Kadınlara Anüslerinden Yaklaşma
c- Yatak Odasında Geçenleri Başkalarına Anlatma
d- Çocuk Düşürmek ve Kürtaj (Çocuk Aldırma)