Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Ma'siyet Ne Demektir?.

Ma

Ma'siyet Ne
Demektir?


?Ma'siyet?, isyan kökünden türemiş bir
kavramdır. ?Ma'siyet?, baş kaldırmak, isyan etmek, sınırları çiğnemek, Allah'ın
ve Rasulü'nün emrini dinlememek demektir. En geniş anlamıyla ?ma'siyet?
günahlara dalmayı, Allah ve Rasulüne karşı gelmeyi, helâl ve haram sınırlarını
aşmayı ifade eder.

İnanması, teslim olması ve itaat
etmesi gereken insanın, inkârcı olması ve Allah'ın emirlerini dinlememesi
ma'siyet olduğu gibi; inandıktan sonra da birtakım haramları işlemesi yine
ma'siyettir. Kur'an, bu kelimeyi isyan edenler, haddi aşanlar, sınırları
çiğneyenler hakkında kullanır. Onların yaptıkları fiiller, itaat emrinin
dışındadır. İtaatı terkedip, emirlere karşı gelene âsi oldu denir. Onun bu
yaptığı karşı gelme, emri dinlememe, konulan kurala aykırı hareket etme fiiline
de ma'siyet denilir.

Kur'an, ma'siyet sahiplerini uyarıyor
ve tehdit ediyor. Onları bu davranışlarından vazgeçirmeye davet ediyor. Çünkü
her türlü ma'siyet insana iki dünyada da zarar verecektir. Kur'an-ı Kerim,
ma'siyet kelimesini iki yerde kullanır ve ?peygambere karşı gelme' şeklinde bir
ifadeyi dile getirir (bkz. 58/Mücâdele, 8-9).

Dinin kötü dediği fiiller, nüanslarına
ve işlevlerine göre Kur'an'da farklı kelime ve kavramlarla anlatılmaktadır.
Ma'siyet kelimesinin bunların bir çoğu ile yakından ilgisi vardır. İnsanların
yaptığı zulüm, fücur, fısk, zenb (günah), kibir, tekzib (yalanlama), ism
(günah), hata ve seyyie (günah ve kötülük) gibi yanlış davranışlar ma'siyet
kategorisine girer. Bütün bunlar kötü davranışlardır. Bu ma'siyetleri işleyen
kimseler, dünyada zararlarını gördükleri gibi; esas olarak âhirette büyük
cezayı hak ederler.

Ma'siyete düşmek, isyan hali üzere
olmak, bunu bir ahlâk haline getirmek müslümana yakışmaz. Müslüman, İslâm'a
inanan ve Allah'a itaat sözü veren ve bunu amelleriyle gösteren insandır; o
ma'siyetin her türlüsünden kaçınmaya gayret eder.

Peygamberimiz (s.a.s.) şöyle
buyuruyor:?Ma'siyet konusunda kullara itaat edilmez. İtaat, mârufadır.?
(Buhârî, Cihad 107, 4/60; İbn Mâce, Cihad 40, hadis no: 2863-2865, 2/955)
Ana-babaya itaat Allah'ın emridir. Ancak ana-baba günah işlemeyi, Allah'a isyanı
emrederse onlara bu konuda itaat edilmez. Yine müslümanları yönetenler onlara
günah işlemeyi emrederlerse, ya da Kur'an'a aykırı bir hükmü kabul etmelerini
isterlerse onlara itaat edilmez. Bir başka deyişle ?Allah'a isyan konusunda
yaratılmışlara itaat edilmez.? (Müslim, İmâre 38, hadis no: 1839, 3/1469)