Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Kiliseden Câmiye; Câmiden Müzeye Ayasofya.

Kiliseden Câmiye

Kiliseden Câmiye; Câmiden Müzeye: Ayasofya

Ayasofya, Doğu Roma
İmparatorluğunun en önemli kiliselerinden biri olarak 537 yılında yapılmıştır.
29 Mayıs 1453'te İstanbul'un fethi için şükür namazı burada kılınıp İstanbul'da
ilk ezan burada okunarak, fiilen ilk İstanbul câmisi olmuştur. Kilise devrindeki
adını fetihten sonra da koruyan Ayasofya Câmii, İstanbul'da ilk Cuma namazı
kılınan câmi de olmuştur. Kiliseden câmiye üç gün içinde tamamen çevrilen
Ayasofya, bu sebeplerden dolayı, İstanbul fethinin en büyük sembolü olmuştur.

Ayasofya câmiye çevrildikten
sonra, Fâtih, vakıf geleneğini sürdürerek, buraya vakıflar tahsis etmiş ve
devamlı bakımı için tam 62 görevli tâyin etmiştir. O günden sonra tam 481 sene
Ayasofya, içinde namaz kılınarak mescidlik gibi ulvî bir vazife görmüştür.
Câminin vakfiyesini hazırlatan Fâtih, bu câmiyi puthaneye çevirenler için tâ o
günlerde lânetler yağdırmıştır. Fâtih'in vakfiyesinde şunlar yazılıdır:
?Kim bu vakfiyenin bir şartını
değiştirir, fâsid bir te'ville, dalavereyle vakıf hükmünü yürürlükten kast eder
ve aslını değiştirir, fürûuna itiraz eder veya bunları yapana yol gösterir ve
yardım eder veya kanunsuz olarak onda tasarruf yapmaya kalkar veya sahte evrak
düzenleyerek mütevellîlik hakkı gibi şeyler ister, yahut onu kendi hesabına
geçirirse haram işlemiş olur, günah kazanır. Allah'ın meleklerin ve bütün
insanların ebediyyen lâneti onun üzerine olsun. Azapları hafiflemesin. Kıyâmet
gününde yüzlerine bakılmasın. Kim bunu işittikten sonra değiştirirse, günahı
değiştirenleredir. Allah işitendir, bilendir. Bu vakfı değiştirmeye, bozmaya
girişen kişi ölümü, sekerâtı, kıyâmet sahnelerini ve karanlığını, kabri ve
yalnızlığı, münkeri ve heybetini, nekiri ve soracaklarını, âlemlerin Rabbi
huzurunda duracakları günü hatırlasın. O gün hiçbir kimse, hiçbir şeye sahip
değildir. O gün bütün işler Allah'a aitttir.?
Ve... Ayasofya, 24.11. 1934
tarihli ve 2/1589 sayılı bakanlar kurulu kararı ile müzeye çevrilir. Artık
Ayasofya'nın sembollüğü farklılaşmıştır. Câmilerimizin elden çıktığının, işgal
edildiğinin, devletin emriyle kapatılıp, ancak tâğûtî güçler istediğinde lütfen
açılmasına izin verildiğinin simgesi... Müslümanların öz yurtlarında esâretinin
sembolü...
Osman Yüksel Serdengeçti
Ayasofya için şöyle ağıt yakıyor: ?Ey İslâm'ın nuru Ayasofya! Şerefelerinde
fethin şerefi ışıl ışıl yanan muhteşem mâbed! Neden böyle bomboş, neden böyle
bir hoşsun?! Hani minârelerinden göklere yükselen, tâ mâveradan gelen ezanlar?
Hani o ilâhî devir, ilâhî nizamlar? Aysofya ses vermiyor, Ayasofya bomboş,
Ayasofya bir hoş!
Hani nerde şu muşteşem
minberde, binlerce erin, binlerce gâzinin baş koyduğu şu temiz yerde, şimdi
hangi kirli ayaklar dolaşıyor! Ayasofya, Ayasofya! Seni bu hale koyan kim, seni
çırılçıplak soyan kim? Hani kubbelerden gönüllere, gönüllerden kubbelere gürül
gürül akan, sîneler yakan Kur'an sesleri!... Kur'an sesleri dindirilmiş,
müslümanlar sindirilmiş. Allah, Muhammed, hulefâ-i râşidîn, bu din ulularının
isimleri kubbelerden yerlere indirilmiş!
Ayasofya! Ey muhteşem mâbed!
Merak etme, Fatih'in torunları yakında seni câmiye çevirecekler. Gözyaşlarıyla
abdest alarak secdeye kapanacaklar. Tehlil ve tekbir sadâları boş kubbelerini
yeniden çınlatacak. İkinci bir fetih olacak. Ozanlar bu fethin destanını
yazacak, ezanlar ilânını yapacaklar. Sessiz ve öksüz minârelerinden yükselen
tekbir sesleri fezâları inletecek. Şerefelerin yine Allah'ın ve O'nun sevgili
peygamberi Hz. Muhammed (s.a.s.)'in şerefine ışıl ışıl yanacak. Bütün dünya
Fâtih dirildi sanacak. Bu olacak Ayasofya, bu olacak! İkinci bir fetih, yeni bir
ba'sü ba'delmevt. Bu muhakkak...?

MESCİD..
Mescid; Anlam ve Mâhiyeti
Câmi
İlk Mescidler
Hicretten So a, Medine ve Civarında Yapılan Mescidler
Medine'nin Civar Kabilelerindeki Mescidler
Hulefâ-yı Râşidîn Döneminde Mescidler
Mescidin Müslümanın Hayatındaki Yeri
Kur'ân-ı Kerim'de Mescid Kavramı
Hadis-i Şeriflerde Mescid Kavramı
Mescid İnşâsı
Mescidin Temiz Tutulması
Tahıyyetü'l-Mescid
En Faziletli Mescidler
Cemaat
İmamlık
Mescidin/Câminin Fonksiyonları
1. Mâbed Olarak Mescid ve Mescidin Kudsiyeti
2. Eğitim-Öğretim ve Kültür Merkezi Olarak Mescid
3. Kütüphane
4. Câminin İslâm Devletinde Devlet Kurumu Olarak Hizmetleri a) Siyasetin Merkezi Olarak Câmi
b) Kamu Yönetimi Açısından Câmi
c) Câminin Adâlet Hizmetlerindeki Yeri
d) Mescidin Askerî Amaçlar İçin Kullanılması
5. Mescidlerin Hastahane Olarak Kullanılması
6. Tutuk evi, Hapishane Olarak Kullanılması
7. Mescidler İrşâd Yeridir
8. Mescidler Buluşma ve Görüşme Yeridir
9. Mescidler İstirahat Yeridir
10. Mescidler, Nikâh ve Düğün Salonudur
11. Yemek Yenen Yerdir
12. Misâfirhanedir
13. Ganimet ve Malların Taksim Edildiği, Zekâtların Dağıtıldığı Mekândır
14. Abdest Alma Yeri
15. Şiir Kürsüsü
16. Mescidler, Aynı Zamanda Kültür Salonudur
17. Spor Merkezidir
18. Farklı Dinlerden Misâfirlere Mâbed
19. Karz-ı Hasen Kurumu
20. İstişâre ve Organizasyon
Câmilerin İdâresi ve Görevlileri a) Câmilerde Merkezî İdâre
b) Mâlî Durum
Câmi Görevlileri
İmam
Hatip
Müezzin
Vâiz ve Kussâs
Kaarî
Kayyim, Hademe
Dersiâm
Bevvâb
Ferrâş
Cüzhân
Duâhân
Mevlidhân
Devirhân
Naathân
Şeyhu'l-kurrâ
Müderris
Muhaddis
Hâfız-ı kütüp
Kandilci
Mahyacı
Buhurî
Mescidlere Ait Hükümler
Câmi İnşaatı, Onarımı ve Bakımı
Câmi Âdâbı
Kıble, Mihrâb, Minber, Ezan, Cemaat Kıble
Yönlerin En Güzelini Tercih; Kâbe'ye Dönmek
Mihrâb
Minber
Kürsü
Ezân
Ezanın Başka Dillerde Okunması
İlk Ezan
Ezan Yasağı; Allahu Ekber'den Ta ı Uludur'a
Minâre
Müezzin Mahfili
Hünkâr Mahfili
Namazgâh
Cemaat
Namaz ve Cemaat
Mescid-i Haram, Mescid-i Aksâ, Mescid-i Nebevî
Mescid-i Nebevî
Mescid-i Aksâ
En Fazileti Üç Mescid ve Bugünkü Konumları
Bu Üç Mescid, Günümüzde Müslümanların Esâretini Haykırıyor!..
Kıblelerimize Yönelerek Kıyam
Kiliseden Câmiye; Câmiden Müzeye Ayasofya.
Dırar Mescidi, Takvâ Mescidi Dırar Mescidi
Takvâ Mescidi
Mescidlerin Sanat ve Mimari Yönü.
a) Mimarî Yönden Câmi
b) Tezyînî Sanatlar Yönünden Câmi
Minber
Mihrab
Yeryüzü Mescidi
Günümüz Mescidleri; Bid'atler ve Mescidlerin Yeniden İhyâsı Bid'at Nedir?.
Mescidlerdeki Bid'atler
Câmilerde Bir Büyük Bid'at; Mevlid.