Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Gâlib alâ Emrihî; Allah'ın Güzel İsimlerinden Biri

Gâlib alâ Emrihî

Gâlib alâ Emrihî; Allah'ın Güzel İsimlerinden
Biri

Gâlib alâ Emrihî; Allah'ın isimlerinden
biridir. Kur'ân-ı Kerim'de yalnız bir defa ve muzâf (tamlama) olarak görünür.
?İşinde gâlip olan, -isteseler de istemeseler de- yarattıkları hakkında murâdını
gerçekleştiren? demektir. ?Kendisini hiçbir şey âciz bırakamayan, istediğini
istediği şekilde yapan? diye tanımlanmıştır.

?Ğ-l-b? kelimesi ve türevleri Kur'an'da az çok
kullanılmıştır. Daha çok, insanlarla ilgilidir. Allah hakkında fiil ve isim
şekilleri nâdiren görülür. ?Allah şöyle yazmıştır (hükmetmiştir): ?Elbette
Ben gâlip geleceğim, Rasullerim de; şüphesiz Allah kavîdir, azîzdir.?
(58/Mücâdele, 21). Buradaki galebeyi ?hüccetle olan üstünlük?e hasretmek
isteyenler varsa da, hem hüccet hem de dünyevî güç üstünlüğü olarak anlayanlar
da bulunur. Maddî üstünlüğü de dâhil edenler, hakka karşı çıkan çeşitli
toplulukların helâk edilmelerini misal verirler. Peygamberlerin yolundan
gidenlerin de -mücâhedelerini mülk, hüküm sürmek, saltanat gibi dünyevî
maksatlarla olmayıp, sırf Allah rızâsı için yapmak kaydıyla- bu vaade dâhil
olduğunu söylerler. ?Mağlûp olacaksınız.? (3/Âl-i İmrân, 12), ?İşte
burada yenildiler? (7/A'râf, 119) gibi meçhul fiillerin fâili (onları mağlûp
eden) de gerçekte Allah'tır ve bu, daha çok âhiretle ilgilidir.

İsm-i fâil şekli ?gâlib? Kur'an'da 4 yerde
geçer. Bir âyette Allah'ı tavsif eder: ?... Allah emrinde Gâliptir, fakat
insanların çoğu bunu bilmezler.? (12/Yûsuf, 21). Bu umûmî hüküm, Hz.
Yusuf'un hayatına, Allah'ın husûsî bir biçimde müdâhale edip, zâhirî sebeplerin
zıddına, onu istediği gâyeye yöneltmesi muhtevâsında vârid olmaktadır. (5)