Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
Câmilerdeki Sadaka Taşı
Câmilerdeki Sadaka Taşı
Câmilerdeki Sadaka
Taşı:
19. Asra kadar kentlerin
merkezlerindeki çarşı câmilerinde varlığını devam ettiren bir uygulama vardı.
Câmiinin bir duvarına içi oyuk bir taş yerleştirilir, câmiye giren bazı
insanlar, elleri yumulu şekilde o taşa yaklaşırlar, içinde açarlar, o taştan
elini çıkarırken tekrar kapatırlardı. Bu el hareketiyle bazıları o taşa para
koyar, bazıları da ihtiyacı kadar o taştan para alırdı. Dışarıdan onları gören
kimseler, kimin para koyduğunu, kimin para aldığını kesinlikle anlayamazdı.
Dolayısıyla infak eden gururlanmamış, alan da kendini küçük düşürmemiş olurdu.
Ve, bu taşın içi hiç mi hiç boşalmaz; içindekiler bitmeden eklemeler olurdu.
Âhiretteki yatırım ihmal edilip israf ve tüketime önem verildiğinden, Batılı ve
bâtıl hayatla birlikte fonksiyonunu yitirdiği için çoğu câmiilerden kaldırılan
bu taş, bazı câmiilerde tarihî bir kalıntı olarak hâlâ durmaktadır. Bu taşa
?sadaka taşı? denirdi. Kente iş bulmak veya bir işini halletmek için taşradan
gelen insan, başkalarına maddî sıkıntısını anlatıp yardım isteme ezikliğinden
kurtulur, ama sadece bir günlük ihtiyacı kadar buradan para alırdı. İstismar
ederse, işinin rast gitmeyeceğini, tüyü bitmemiş yetimin, aç fakirin hakkını
yemiş olacağı için cezasını çekeceğini düşünürdü. İş bulur bulmaz da en az
aldığı kadar miktarda oraya para bırakmayı kendine borç bilirdi. Oradan
yararlanan kimseler, bunu karşılıksız yardım olarak düşünmez, bir borç, yani
karz-ı hasen olarak değerlendirirlerdi. Yani, bu uygulama ile karz-ı hasen,
değişik bir usûlde başta İstanbul olmak üzere nice şehirlerdeki çarşı üzerindeki
câmilerde uygulanıyordu.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.