Detoks nedir? Oruç da vücutta detoks etkisi mi yapar? Ramazan'da nasıl beslenmek gerekir? T.K./Samsun
Detoks, vücudunuzdan toksinleri ve diğer zararlı maddelerin uzaklaştırılması anlamına gelir. Aslında bu manada oruç da bir detoks şeklidir. Gün boyu yiyecek ve içeceklerden uzak durarak vücudunuza bir nefes alma hakkı tanırsınız. Sindirim sisteminiz dinlenir, gaz, şişkinlik gibi mide-bağırsak şikayetleri, uyku sorunları, depresyon gibi ruhsal problemler azalır. Uzun yaşamanın sırlarını araştıran bilimadamları, özellikle kalori kısıtlamasının ömrü uzattığını belirtiyor.

ANTI-AGING REÇETESİ
Yani oruç süresince azalttığınız kalori alımı bir 'anti-aging' reçetesidir. Burada önemli olan iftar ve sahurda yiyip-içtiklerinizi dikkatle gözden geçirmek ve kalori bombardımanı yaşamamaktır.

Ramazan'da uyku isteğinizi nasıl yeneceksiniz?

Fransa'da yapılan bir araştırmada, yaşlılarda uyku hapı kullanımının 'alzheimer' riski yarattığı tespit edildi. SABAH'ın görüş aldığı Türk uzmanlar "Yaşlılarda uyku süresinin azalması normal. Hapa gerek yok" dedi

Sağlıklı beslenmenin kaliteli bir uykuyu da beraberinde getireceğini biliyor muydunuz?

Zaman zaman herkes uykusunun kaçtığından yakınır, fakat uykusuzluk kimileri için tüm yaşamlarını etkileyen kronik bir sorun. Sebeplerini tespit etmek, sonuçlarını tedavi etmek birçok tıp branşının ortak uğraşısını gerektirebilir ama sağlıklı beslenmenin kaliteli bir uykuyu da beraberinde getireceği konuyla ilgili tüm uzmanlarca biliniyor. Dengeli bir beslenme düzeni, akşamları özen gösterilen mönü kolay uykuya dalmanıza ve huzurla uyumanıza yardımcı olur.

KOLAY UYUTACAK YÖNTEMLER
Bazı yiyecekler rahat bir uykuya zemin hazırlarken bazıları ise uykusuz gecelerin habercisi. Sizler için deliksiz bir uyku için önemli ipuçlarından bazılarını derledim...

Sihirli sözcük "Triptofan":

ABD'DE yapılan bir araştırma, bazı kişilerin derin uyuyamamasının ve gece birçok kez uyanmasının nedeninin "DQB1*0602'' adlı bir gen olduğunu ortaya koydu.

Pennsylvania Üniversitesi'nde görev yapan bir grup bilim insanı, 129 gönüllüyü uykusunda izledi. Bu geni taşıyanların diğerlerine nazaran çok daha değişik bir uyku düzeni olduğunu tespit eden bilim adamları, sadece 4 saat uyuyabilseler bile gecede ortalama 4 kez uyanan bu kişilerin uykusunun oldukça hafif olduğunu gözlemledi.

Bu kişilerin derin uyku sürelerinin de diğerlerine nazaran çok daha kısa olduğunu belirten araştırmacılar, bu nedenle bu gene sahip kişilerin 10 saat kadar uyuduklarında bile dinlenmeden uyandıklarını kaydetti.

Moleendo Stewart, yıllardır devam eden uyku sorunlarına neyin yol açtığını bilmiyor. Çocukluğu Miami'nin gürültülü ve hareketli sokaklarında geçmiş. Şu anda New York, Brooklyn'de yaşayan 41 yaşındaki Stewart,

"Gece boyunca etrafa ateş edip uyuşturucu satan insanların sesi duyuluyordu" diyor. Ayrıca 117 kilo olduğunu belirtiyor. Uyku uzmanları başka bir faktöre daha dikkat çekiyor: Stewart, siyahi. Irk veya etnik kökenin, kişinin uyku kalitesini etkileyebileceği, uyku araştırmacıları arasında nispeten yeni bir fikir.

Araştırmalara göre ABD'de İspanyol kökenli olmayan beyazlar, diğer tüm etnik gruplardan daha fazla ve daha kaliteli uyuyor. Siyahiler ise en kısa süreli ve en konforsuz uyuyan grup. Araştırmacıların henüz bilmediği şey, bunun neden böyle olduğu.

Ramazan'ın gelmesiyle birlikte, vatandaşların en büyük problemlerinden bir tanesi de uykusuzluk. Ramazan'da sahura kalkılmasıyla, uykuda meydana gelen düzensizlik, vatandaşların gün içinde uykusuz dolaşmasına neden oluyor.

Ramazan ayının girmesiyle birlikte oruç tutanlarda uyku düzeninin bozulduğuna işaret eden uzmanlar, uykusuzluğun neden olabileceği rahatsızlık ve şikayetlere dikkat çekiyor.

Ramazan öncesi gerçekleşen uyku sürelerinin oruç tutarken de korumak büyük önem taşıyor. Yine sahurdan sonra en az iki saat uyunulması da gün içerisinde vücudun daha dinç kalmasına önemli bir katkı sağlıyor.

Ramazan sofraları da uyku bozukluğuna yol açan bir diğer etken. Yemenin uyku üzerindeki etkisine dikkat çeken uzmanlar, sofrada hızlı yemek yenilmemesi, ağır ve yağlı yiyecekleri sofralarından uzak tutulması, bol sıvı tüketilmesi, iftardan sonra kısa ve hafif egzersiz yapılmasının sağlıklı uyku uyumalda yardımcı olacağını belirtiyor.

Son üç aydır kendimi çok yorgun hissediyorum. Yaptığım bir haftalık izin ve aldığım vitaminler de işe yaramadı. Ne yapmalıyım? D.S./İstanbul
Kronik yorgunluk şikayetiniz varsa; tiroid sorunu, kansızlık ve depresyon gibi sağlık sorunlarını araştırmanızı öneririm. Ayrıca tatil dönemlerinin bitişinde, motivasyonel bir yorgunluk da oluşabilir.

EGZERSİZ PROGRAMI
Ramazan ayında da değişen uyku düzeni, beslenme planı yorgunluğa yol açabilir. Bu durumun sendrom haline gelmesi için dinlenmekle geçmeyen yorgunluğun yanında, hafıza ve konsantrasyon güçlüğü, baş, kas ve eklem ağrıları, uyku sorunları, hatta lenf bezlerinde büyüme oluşması ve bu belirtilerin altı ayı aşkın bir süre devam etmesi gerekir. Bu durumda doktorunuzun vereceği, tedaviye ek olarak yavaş yavaş sıklığı ve şiddeti artırılan egzersiz programları uygulayabilirsiniz.

Felçten korunmanın 10 yolu

Rüyaların da satıldığını duyduğum günden beri gözüme uyku girmiyor.

Bir ucunda uyku, öbür ucunda merakın yer aldığı halat, uzun bir çekişmeden sonra merakın kıyısına geçiyor kaç gecedir. Kaç gecedir gözkapaklarım uyku oklarını savuşturan iki cengaverin kalkanına dönüşüyor. Acaba diyorum, nasıl bir pazarda satılıyor rüyalar? Rüyacıların raflarında kumaş topları gibi dizilmiş, rengarenk ve desen desen rüya topları mı var? Her toptan birkaç metre açılmış uzun bir masadan mı seçiliyor rüyalar? Her gece kaç metre rüya gerekiyor bana? Şu buz mavisi topun metresi ne kadar? Aynı rüyayı görmek isteyenler için yeterli mi raftakiler? Rüya atölyeleri vardiyalı mı? Gece rüyası bitenler için, nöbetçi rüyacılar var mı?

Kokuların, rüyaların içeriğini etkileyebileceği bildirildi. Almanya'da Mannheim Üniversite Hastanesi'nde görevli bilim adamı Boris Stuck'un yaptığı araştırma, uykuda rüya görme esnasında belirli kokulara maruz bırakılan kişilerin rüyalarının bu kokulardan etkilendiğini gösterdiğini söyledi.

Araştırma çerçevesinde 15 kişinin, rüyaların görüldüğü REM uykusuna girdiklerinde, 10 saniye boyunca yoğun gül ve çürük yumurta kokularına maruz bırakıldıkları belirtildi. Bundan bir dakika sonra uyandırılan deneklere rüyalarıyla ilgili sorular sorulduğu, gül kokusuna maruz bırakılanların hepsinin güzel, çürük yumurta kokusuna maruz bırakılanların çoğunun ise kötü rüyalar gördüklerini söyledikleri kaydedildi.
Boris Stuck, kokuların, rüyaların "duygusal renkliliğini" etkilediğini ifade ederken, araştırmayı yürüten ekibin, sürekli kabus gören insanların kokular kullanılarak güzel rüyalar görmesinin sağlanıp sağlanamayacağı üzerinde çalışma yapacağı bildirildi.

Uyku ve rüya ile alakalı yazılar

Rüya, uyanıklık sandığımız uykudur. Rüyayı uyanıklık sandığımız ölçüde uykumuz derinleşir.

Rüya içinde rüyalara dalarız. Böylece rüya uyanıklığımızın yerine geçer. Sahte bir uyanıklık haliyle uyumaya devam ederiz. Görüşümüzü kaybederiz. Farkındalık adamızı sele kaptırırız. Aldanırız. Öyle aldanırız ki, aldandığımızı bilemez bir aldanışta kalırız. Kuyuya düşüp kuyuda olduğunu bilmeyen, kuyunun dışından gelen seslere kulak asmayan, kuyunun ağzından uzatılan ellere uzanmayan bir “Yusuf” oluruz. Yusuf’unkinden daha derin bir kuyuda kalakalırız. Aksine, rüyayı rüya diye bildiğimiz ölçüde uyanırız, yeni uyanışlara varırız. Rüyadan uyanır ve rüyayı doğru yorumlarsak, uyanıklıkta bile fark edemediğimiz yeni uyanıklıklara varırız. Gözü açıklıkla görülmeyen yeni görüşler kazanırız.

İngiliz bilim adamları, uyumadan hemen önce yapılan cep telefonu konuşmasının, beyni etkileyen sinyaller nedeniyle rüya görme riskini iki kat artırdığını ortaya çıkardı.

Loughborough Üniversitesi Uyku Araştırmaları Merkezi’nin İngiliz The Telegraph gazetesinde yayınlanan araştırma sonuçlarına göre, cep telefonundan yayılan güçlü sinyaller, konuşmadan saatler geçmesine rağmen uyku sırasındaki beyin aktivitelerini etkileyip değiştiriyor. Uykudan önceki konuşmanın beyin aktivitelerini önemli ölçüde etkilediğini kaydeden Profesör James Horne, “Cep telefonuyla konuştuktan sonra insanların uykuya dalması daha uzun sürüyor. Kahve, nasıl beyni uyumama yönünde uyarıyorsa, cep telefonu sinyalleri de benzer bir etkiye sahip.” dedi. Araştırmaya katılan 10 gönüllü yarım saat boyunca cep telefonuyla konuştu. Güçlü sinyaller sebebiyle kişiler normal uyuma düzenlerinden ortalama 25 dakika geç uykuya daldılar.

Çocukların uykuda gülmeleri boşuna değil. Rüyalarında neler yapıyorlar bilseniz. Vadilerinde hangi bulutlar koşuyor, bulutlarından sarkan eleğimsağmalar kaç renkli?

Sizi rüyalarına davet etmiyorlarsa görüp göreceğiniz bu gülüştür işte. Hayır, o elması inkâr ediyor değilim. Bir damla yağmurda denizler nefes alıp veriyor. Kahvenizi içerken duyduğunuz gök çarpıntıları. Dünyada ölmeden önce görülecek şeylerin arasında çocuk rüyaları yok mu? Dünyanın yedi harikası arasında sayılmadığına bakmayın. Babil'in asma bahçeleri terazinin bir kefesinde, rüya bahçeleri diğer kefesinde. Asma bahçelerinin yüksekliğine kanmayın, hafif geldi terazide. Kral Nebukadnezar'ın ağaçları kurudu. Taraçalarında açan güllerin yerinde yeller esiyor. Mezopotamya Çölü'nün sahte cennetinden tek bir kubbe, tek bir sütun kalmadı. Çocuk rüyaları hâlâ yemyeşil.

Yeterli uyku alınmaması durumunda kişinin bellek, dil becerisi ile bilişsel fonksiyonların işlevlerinde bozulma meydana geldiği bildirildi.

İstanbul'daki özel bir hastanede görev yapan Nöroloji Uzmanı Dr. Ferda Korkmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tıp adamlarının uykuyla ilgili henüz bilmediği çok şey bulunmasına rağmen bedenin onarımı, çeşitli madde ve hormonların sentezi, hafızanın yapılandırılması ve psikolojik dinlenmenin, uykunun belirli dönemlerinde gerçekleştiğinin bilindiğini söyledi.

Uykunun tekdüze bir süreç olmadığına, ''uykuya dalış'', ''yüzeysel uyku'', ''derin uyku'' ve ''rüya ile ilişkili REM (rapid eye movement- hızlı göz hareketleri)'' olmak üzere 4 dönemi bulunduğunu kaydeden Korkmaz, uyku süresinin yaşla birlikte değişmekle birlikte herkesin uyku süresinin kendine has olduğunu, bunu değiştirebilmenin pek mümkün olmadığını belirtti.

Korkmaz, bazı kişilerin günde 12 saat, bazı kişilerin ise 4 saat uykuya ihtiyaç duyduklarını bildirerek, şöyle konuştu:

Rüyalar... Gerçek olmayan; ama gerçeğin tam içindeki hayat parçacıkları. Kendisini ete kemiğe büründüremesek de, kurallarını sağından solundan çizemesek de; şarkılarımızda, şiirlerimizde, sabah iş arkadaşımıza

anlatırkenki heyecanımızda ama mutlaka hayatımızın tam içinde minyatür hayat filmleri.
Hayatımızdaki her şeyi sorgulamaya ve nedenini anlamaya çalışırken rüyalarımızı olduğu gibi, kendi gizemleri içinde kabul etmeyi severiz. Önce etkisi altında biraz şaşırır sonra neyin neye işaret ettiği hakkında gelişigüzel beyin fırtınalarıyla biraz tadını çıkarır ve o noktada bırakırız.

İşin ilginç tarafı, sadece insanlar değil, bilim de rüyaları olduğu yerde bırakır, bir adım ötesine geçemez. Ne olduğuyla ilgili şöyle böyle bir şeyler söyler; ama olağanüstü fantastikliğiyle ilgili çok açık ve berrak yorumları yapmaya laboratuvarların bile gücü yetmez.