Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Hadis-i Şeriflerde İmam Kavramı

Hadis

Hadis-i Şeriflerde İmam Kavramı

?İnsanlar
üzerinde olan büyük imam, çoban (gibi)dır. (Çobanın sürüden sorumlu olduğu gibi)
O da halkından sorumludur.?[1]

?Kim imama
bey'at etmeden ölürse, câhiliyye ölümü (gibi bir ölüm) ile ölür.?[2]

?Üç kişi
sefere çıktıkları zaman içlerinden birini emir tâyin etsinler.? ?Üç kişi,
yeryüzünde bir çölde oldukları vakit, içlerinden birisini emir tâyin etmemeleri
onlara helâl olmaz.?[3]

?Kim Bana
itaat ederse Allah'a itaat etmiş olur; kim Bana isyan ederse Allah'a isyan etmiş
olur. Kim Benim emîrime itaat ederse Bana itaat etmiş; kim de Benim emîrime
isyan ederse Bana isyan etmiş olur.?[4]

?Dinleyin ve
itaat edin! Üzerinize tâyin olunan vâli/yönetici, başı siyah kuru üzüm gibi
Habeş'li bir köle olsa bile, sizin aranızda Allah'ın kitabını uyguladığı
müddetçe dinleyin ve itaat edin.?[5]

?Müslüman
bir kimseye, kendisine ma'siyet (Allah'a isyan, günah hususlar) emredilmediği
müddetçe, hoşlandığı ve hoşlanmadığı (her) hususta (İslâm devleti yöneticisini)
dinleyip ona itaat etmesi gerekir. Eğer ma'siyet emredilirse, ne dinlemek
vardır, ne de itaat!?[6]

"Allah'a isyan konusunda
yaratılmışlara itaat edilmez."[7]

?Üç kişi
vardır ki, kıyâmet gününde Allah onlarla konuşmaz, onlara bakmaz, onları tezkiye
etmez/temize çıkarmaz. Hem onlara elîm bir azap vardır. Bunlar: 1- Kırda fazla
suyu olup da onu yolcuya vermeyen, 2- İkindiden sonra bir kimseye bir mal satan
ve o malı ?(kendim) şu kadara aldım' diye Allah'a yemin ederek, gerçek bunun
aksine olduğu halde müşteriyi kendisine inandıran, 3- Bir imama, yalnız dünyalık
için bey'at eden, dünyalık verirse sözünde duran, vermezse durmayan
kimselerdir.?[8]

?Bir kimse
imama bey'at eder de ona şaklayan elini ve kalbinin semeresini verirse, elinden
geldiği takdirde hemen ona itaat etsin! Başka biri gelir de onunla çekişirse
sonradan çıkana itaat etmeyin!?[9]

?Benden
sonra sizin (yönetim) işinizi birtakım insanlar üzerine alacaklar, sünneti
söndürecekler, bid'atı ihdâs edecekler (uyduracaklar), namazı vakitlerinden
geciktirecekler.? Bunun üzerine İbn Mes'ud
Rasûlullah'a sordu:
?Ben onlara
yetişirsem ne yapmalıyım?? Rasûlullah şöyle buyurdu:
?Ey Ümmü
Abd'in oğlu! Allah'a isyan edene itaat olmaz!?[10]

?Sizden kim
yaşarsa çok ihtilâf görecektir. Size vâcip (gerekli) olan Benim sünnetim ve
hidâyette olan râşid halîfelerimin sünnetine uymanızdır. Bu sünnetlere tutunun
ve azı dişlerinizle ısırırcasına bunlara sıkı sıkı sarılın. Dinde sonradan
uydurulan işlerden (bid'atlerden) sakının. (Din ve ibâdet olarak) Sonradan
çıkarılan şey bid'attir. Ve her bid'at dalâlettir/sapıklıktır.?[11]

?Nübüvet
hilâfeti otuz senedir. Sonra krallık olur.?[12]

?Sizin
aranızda Allah'ın, olmasını dilediği kadar nübüvvet olacak, sonra peygamberliği
kalkmasını dilediği zaman kaldıracak. Sonra nübüvvet metodu üzerine hilâfet
olacak; o da Allah'ın olmasını istediği kadar olacak. Sonra hilâfeti, kalkmasını
dileyince kaldıracak. Sonra ısırıcı krallık olacak. O da Allah'ın olmasını
dilediği kadar olacak. Sonra ısırıcı melikliği, kalkmasını dilediği zaman
kaldıracak. Sonra zorba/zâlim krallık olacak. O da Allah'ın, olmasını dilediği
kadar olacak. Onu da kalkmasını dilediği zaman kaldıracak. Sonra nübüvvet metodu
üzere hilâfet olacak.?[13]

?Benî
İsrâili peygamberler yönetirdi. Bir peygamber vefat ettiği zaman yerine (başka)
bir peygamber geçerdi. Şu muhakkaktır ki, Benden sonra peygamber yoktur. Ama
halîfeler gelecek, hem de çok olacaklardır.? Ashâb:

?O durumda bize
ne emredersin?? diye sordular.
?Birinciye
ve ondan sonra gelene yaptığınız bey'atı tutun! Onlara haklarını verin. Çünkü
Allah halka, gözetmelerini istediği şeyden soracaktır.?[14]

Câbir bin
Semûre (r.a.)'nin rivâyetine göre Rasûlullah şöyle buyurdu:
?On iki
halîfe olacak.? Râvi Câbir diyor ki; Sonra, bir
kelime dedi ki, ben onu işitemedim. Babama:
?Ne söyledi??
diye sordum. O da;
?Hepsi
Kureyş'den? dedi.?[15]

?Müslüman
bir halka, Allah'ın görüp gözetmek üzere idâreci kıldığı hiçbir kul yoktur ki,
onları aldatıp (zulmetmiş) olduğu halde ölürse muhakkak Allah ona cenneti haram
etmiş olmasın.?[16]

?Müslümanların idare işini üzerine alıp da onlar için çalışmayan ve hayır
istemeyen hiçbir âmir yoktur ki, onlarla (müslümanlarla) birlikte cennete
girebilsin.?[17]

?İslâm'ın
tutunulması gereken kulpları (yapılması gereken emirleri) tek tek çözülecek; her
bir kulp koptukça insanlar önlerindekilere benzeyecekler. O kulpların ilki hüküm
(hâkimiyetin Allah'ın olması, Kur'an'la hükmedilmesi), sonuncusu da namazdır.?[18]

Hz. Peygamber'e

?cihadın
hangisi efdaldir?? diye sorulunca şöyle buyurdu:
?Zâlim
sultana karşı hakkı söylemektir.?[19]

Hz. Ebû Bekir
(r.a.)'e Ahmes'li bir kadın şöyle bir soru sormuştur:
?Câhiliyyeden
sonra Allah'ın getirdiği bu iyi ve uygun işin (İslâm'ın) bekası ne kadar sürer??
Hz. Ebû Bekir (r.a.):
?İmamlarınız
sizi (İslâmî) istikamet üzere doğru tuttuğu müddetçe? diye cevap vermiştir.[20]

Hz. Ömer bin
Hattab (r.a.) şöyle diyor: ?İmamları (yöneticileri) ve rehberleri istikamet
üzere oldukları müddetçe, insanlar istikamet üzere olmaya devam edecektir.?[21]

Selman (r.a.)'dan rivâyet
edilmiştir ki, Halîfe Ömer İbn Hattab (r.a.), Selman (r.a.)'a, ?halîfe ile
melik/kral arasındaki farktan sorduğunda Selman (r.a.) şu cevabı vermiştir:
?Müslümanların arazisinden bir
dirhem veya daha az veya daha çok toplarsan, sonra da onu lâyık olmayan yere
koyarsan (sarfedersen) işte sen bu halinle kralsın demektir. Halîfe ise, halka
adâletle davranandır, aralarında adâletli ve düzgün bir şekilde taksimat
yapandır, erkeğin ev halkına ve ananın çocuğuna olan şefkati gibi halkına şefkat
ve merhamet eden ve Allah'ın kitabıyla hükmedendir?. Kâ'b, bu cevap üzerine
şöyle dedi:
?Bu mecliste halîfe ile melikin
arasını ayırt edecek kimseyi zannetmiyordum. Fakat Allah Selman'a cevabı ilham
etti.?[22]



[1]
Buhârî, Ahkâm: 1; Müslim,
İmâre, hadis no: 1705; Ebû Dâvud, İmâre: 1; Tirmizî, Cihad: 7, hadis no:
1705; Ahmed bin Hanbel: 2/54.

[2]
Müslim, İmâre: 58, hadis no:
1851.

[3]
Ebû Dâvud, Cihad: 87; Ahmed
bin Hanbel: 2/177.

[4]
Buhârî, Ahkâm: 1; Müslim,
İmâre: 33; Nesâî, Bey'at: 26.

[5]
Buhârî, Ahkâm: 4; Müslim,
İmâre: 37; Nesâî, Bey'at: 27.

[6]
Buhârî, Ahkâm: 4; Müslim,
İmâre: 38, hadis no: 1839; Tirmizî, Cihad: 29, hadis no: 707; Ebû Dâvud,
Cihad: 96; Nesâî, Bey'at: 34; İbn Mâce, Cihad: 40, hadis no: 2864; Ahmed bin
Hanbel: 6/111

[7]
Müslim, İmâre: 38, hadis no: 1839.

[8]
Buhârî, Ahkâm: 48; Müslim,
İman: 173; Tirmizî, Siyer: 35, hadis no: 1595; İbn Mâce, Ticâret: 30, hadis
no: 2207.

[9]
Müslim, İmâre: 46; Ebû
Dâvud, Bey'at: 25; İbn Mâce, Fiten: 9; Nesâî, Bey'at: 25; Ahmed bin Hanbel:
2/161.

[10]
Ahmed bin Hanbel: 5/301,
hadis no: 3790; İbn Mâce, Cihad: 40, hadis no: 2865.

[11]
Tirmizî, İlim: 16, hadis no:
2676; Ebû Dâvud, Sünnet: 5; İbn Mâce, Mukaddime: 6, hadis no: 42; Dârimî,
Mukaddime: 6.

[12]
Ebû Dâvud, Sünnet: 8;
Tirmizî, Fiten: 48, hadis no: 2226.

[13]
Ahmed bin Hanbel: 4/273.

[14]
Buhârî, Enbiyâ: 5; Müslim,
İmâre: 44, hadis no: 1842; İbn Mâce, Cihad: 42, hadis no: 2871; Ahmed bin
Hanbel: 2/97.

[15]
Buhârî, Ahkâm; Müslim,
İmâre: 9, hadis no: 1821

[16]
Buhârî, Ahkâm: 8.

[17]
Müslim, İman: 229, hadis no:
142.

[18]
Ahmed bin Hanbel: 5/251; İbn
Hibban, Sahih, hadis no: 257; Hâkim, el-Müstedrek: 4/92.

[19]
Ahmed bin Hanbel: 5/251; İbn
Mâce, Fiten: 20, hadis no: 4011-4012; Tirmizî, Fiten: 13, hadis no: 2175;
Ebû Dâvud, Melâhim: 17.

[20]
Buhârî, Menâkıbu'l-Ensâr:
25; Dârimî, Mukaddime: 23.

[21]
et-Tabakatu'l-Kübrâ, İbn
Sa'd, 3/292; Beyhakî, Sünen.

[22]
et-Tabakatu'l-Kübrâ, İbn
Sa'd, 3/306; Târihu'l-Hulefâ, es-Süyûtî, s. 140.
Ahmet Kalkan,
Kur'an Kavram Tefsiri.

İMAM... İmam; Anlam ve Mâhiyeti
Kur'ân-ı Kerim'de İmam Kavramı
Hadis-i Şeriflerde İmam Kavramı
İmam-ı Muntazar
İmâmet-i Kübrâ.
İmamet-i Kübra'da Aranan Şartlar
1- İlim
2- Adâlet
3- İktidar ve Ehliyet
4- Bünyesinin Sağlam ve Ârızasız Olması
5- Kureyşli Olması
İmâmet Sisteminin Temel Özellikleri
İmâmetin Önemi
İzinden Gidilen Önderler;  Takvâ İmamları ve Küfür İmamları
İmam ve Ümmet Münâsebeti
Zâlim ve Fâsığın İmâmeti
Zâlim ve Fâsık İmama Karşı Kıyam Hakkı
Cemaat/Teşkilât İmamlığı
1- Sağlam Bir İman ve İstikamet
2- Zihnî Yetenek ve Kültür
3- Sosyal Kabiliyet
4- İstişâre ve Adâlet
5- Kararlılık, Cesâret ve Metânet
6- Problem Çözmede Mârifet
7- İletişim ve Hitâbet
8- İktisat, Kanaat
9- Hürmet ve Muhabbet
Namaz İmamlığı
İmam Olmanın Şartları
Kimler İmam Olabilir?.
Halkın Yaptığı Camilerin Durumu
Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar
İMAMET VE İTAAT MESELESİ
Dinimizde İtaate Verilen Ehemmiyet
İtaat Edilecek Üç makam
Ululemr
Ululemr Etrafında Birlik
Biat Şartı İtaat
Hoşa Gitmese de İtaat
Allah İçin Beyat
İmametle Alakalı Hükümler
İmametin Târifi
Akidedeki Yeri
İmamın Varlığı Dinen Zarurîdir
İmamın Varlığı Hikmeten (Aklen) Zarurîdir
İmam Tayini Farz-ı Kifâyedir
İmamda Aranan Şartlar
A- Mutlaka Bulunması Gereken Şartlar
B- Bulunması Temenni Edilen Ve Fakat Fiiliyatta Her Zaman Bulunmayan İdeal Şartlar
C- İhtilaflı Olan Ve Bâtıl Olan Şartlar
Kureyşî Olması Meselesi
İmamete En Liyakatli Olan Kim?.
Liyakatsızın İmamlığı
Zorba İmam
Fasık, Zalim İmam
İyi İmam
Selefin Hassasiyeti
Fasık Emîre İtaatle Alakalı Bir Hâdise
Fasık Ve Zalim İmama İtaati Emreden Hadisin Tam Metni
Asi İmama İsyan Eden
Dikkat
Facirin Dine Hizmeti
Münkeri Takbih
Hürmetsizlik Etmemek
İmama İtaatin Hududu
Körü Körüne İtaat Yok
İmama Ne Zaman İsyan?.
Makam Hususunda Nizâ
Azli Gerektiren Tabiî Haller
Azledilen Tekrar Seçilemez
Sebepsiz Azl Mümkün Mü?
İstifa
Neden İtaatte Israr Ediliyor?.
İmamın Tayin Ve Tesbiti
Biat Akdi Alenî Olmalıdır
İmam Tektir
Asker De Sultana İtaat Etmelidir
Ümerâya Karşı Dikkatli Olunmalı