Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
Ağır Pislik-Hafif Pislik
Ağır Pislik
Ağır Pislik-Hafif
Pislik:
Buna galîza veya muğallaza
pislik de denir. Giysilerde, bedende veya namaz kılınacak yerde bu pislikten,
katı ise yaklaşık 3 gr. kadarı; sıvı ise avuç içinden fazla bir alanı kaplayacak
miktarı namazın sıhhatine engel olur. Bunların necisliği kesin delille sabittir.
Kan, sidik, dışkı... gibi. ?Elbiseni de temiz tut? (74/Müddessir, 4)
âyeti uyarınca bunları temizlemek farzdır.
Hafif pislik ise kesin delille
sabit olmayan pisliktir. Bunların bulaştığı elbise veya bedenin dörtte birinden
az miktarı namaza engel olmaz. Eti yenenin sidiği ve yenmeyen kuşun pisliği...
gibi.
Ağır olan necâsetler şunlardır:
1) İnsandan çıkan veya
ondan kopup ayrılan şeylerden kan, sidik, dışkı, menî; küçük su döktükten veya
ağır bir şey kaldırdıktan sonra cinsel organdan gelebilen beyaz renkli "vediy"
denilen sıvı; sevişme veya karşı cinsi düşünme sırasında yine cinsel organdan
gelebilen beyaz renkti yapışkan "meziy" denilen sıvı; ağız dolusu kusuntu;
bedenden kesilip ayrılan et, deri parçası ve kadınlardan gelen âdet veya
lohusalık kanı ağır pislik çeşidine girer.
2) Eti yenmeyen
hayvanların sidikleri, ağızlarının salyaları, kuşların dışındakilerin dışkıları
ve bütün hayvanların akan kanları.
3) Eti yenen
hayvanlardan tavuk, kaz ve ördeklerin dışkıları.
4) Boğazlanmadan kendi
kendine ölen hayvanın eti ve tabaklanmamış derisi pistir. Mâlikîlere göre murdar
ölmüş hayvanın eti gibi derisi, kemiği ve sinirleri de temiz değildir. Kıl, yün
ve tüyleri ise temizdir. Şâfiîlere göre, ölü hayvanın kıl, tüy, yün ve
tırnakları dâhil bütün cüzleri temiz sayılmaz.
5) Domuz eti! Usûlüne
göre kesilse de necistir. Eti, kılı, kemikleri, tabaklansa bile derisi necistir
(16/Nahl, 15).
6) İçki: Cenab-ı Hakkın;
İçki, kumar, dikili taşlar, şans okları Şeytan işi birer pisliktir" (5/Mâide,
90) âyeti uyarınca çoğunluk fakihlere göre necistir. Bu yüzden elbise veya
bedene şarap dökülürse yıkanmadıkça namaz kılınmaz. Tercih edilen görüşe göre,
diğer sarhoşluk veren içkiler de şarap hükmündedir. Şâfiîlere göre de bütün
sarhoşluk veren içki çeşitleri az olsun çok olsun temiz değildir.
Hafif sayılan ve temiz olmayan
şeyler şunlardır:
1) At, katır ve
eşeklerin sidikleri ile, eti yenen koyun, keçi, geyik ve karaca gibi evcil ya da
yabanî hayvanların sidikleri ve bunların tersleri, Ebû Yûsuf ve Muhammed'e göre
hafif pisliktir. Fetvaya esas olan bu görüştür. Ebû Hanîfe'ye göre ise bunlar
ağır pislik çeşidine girer.
2) Etleri yenmeyen
hayvanlardan, doğan, atmaca, şahin, çaylak, kartal gibi havada terleyen
hayvanların dışkıları.
3) Her hayvanın öd
kesesi, bu hayvanın dışkısı hükmündedir.
Hafif pisliğin namazda
bağışlanan miktarı, bulaştığı yer elbise ise, elbisenin tamamının dörtte biri;
kol ve ayak gibi bedenin bir organı ise bulaştığı organın dörtte biridir.
Bununla, kaçınılması güç olan, mesleği ve içinde bulunduğu kültür ortamı
bakımından temizliğe tam dikkat edemeyen veya hayvancılıkla uğraşanların
farkında olmadan karşılaştığı hafif pislikler için kolaylık getirilmiştir (İbnül-Hümâm,
Fethul-Kadîr, I,135 vd.; el-Meydânî, el-Lübâb, I, 55; İbn Rüşd, Bidâyetül-Müctehid,
I, 73; eş-Şîrâzi, el-Mühezzeb, I, 46; İbn Kudâme, el-Muğnî; I, .52; ez-Zühaylî,
el-Fıkhul-İslâmî ve Edilletüh, Dimaşk 1405/1985, I, 115 vd.).
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.