Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

İhtilâflara Yaklaşım..

İhtilâflara Yaklaşım

İhtilâflara
Yaklaşım

İnsanların olduğu her yerde, kesinlikle
ihtilâflar da olacaktır. İnsanları
doğru tanıyıp insanların farklı ve tartışmacı yaratıklar olduğunu dikkate
aldığımız zaman, bu durumu belli bir ölçüye kadar normal karşılamamız gerekir.
Birçok konuda birbirinden farklı yönelişlere, farklı değer ölçülerine sahip olan
insanlar, elbette ki ihtilâflara düşecekler ve bu ihtilâflar çerçevesinde
tartışacaklardır. Bu yüzden, insanlar yaşadığı sürece, yeryüzünde bu
ihtilâfların kökünü kazıyabilmek, bu ihtilâfları ortadan kaldırabilmek mümkün
olmayacaktır. İnsanları ortadan kaldırmadan ihtilâfları ortadan
kaldıramayacağımız gerçeğini dikkate aldığımız zaman, ihtilâfların kökünü
kazımak gibi ütopik bir hedefe değil; ihtilâflara bilinçli yaklaşmak gibi reel
bir hedefe yönelmemiz gerektiğini anlayabiliriz. Çünkü insanlar arasında
vuku bulan tüm ihtilâflar, başlangıç itibarıyla meyvesi belirsiz tohumlar
gibidir. Bu ihtilâf tohumlarının meyvesini belirleyen en önemli unsur ise,
ihtilâfların keyfiyetinden ziyade; insanların bu ihtilâflara yaklaşım ve
yorumlama biçimidir. İhtilâf ahlâkıdır, ihtilâflarla imtihan olunduğu bilincini
kuşanmaktır.

Meselâ maddî konulardaki bir ihtilâf, bazen
insanların cömertliğine, sadakada bulunmalarına ve bazı haklarından vazgeçerek
daha olgun bir kimliğe ulaşmalarına sebep olurken; bu insanların birbirlerini
dinlemelerine, birbirlerini daha iyi anlamalarına, fikirlerinin olumlu yönde
değişmesine ve gelişmesine katkıda bulunurken; bazen de insanların mücâdelesine,
birbirlerini tahkir ve hatta tekfir etmelerine neden olmaktadır. Oysa
birbirlerinden farklı neticelere sebep olan bu ihtilâflar, çoğu zaman birbirine
benzer olan aynı ihtilâflardır. İhtilâflar aynıdır ama, bu ihtilâflara
insanların yaklaşımları farklıdır ve bu farklı yaklaşımlar, farklı neticelere
sebebiyet vermektedir. Dolayısıyla ihtilâf konusunda en önemli mesele,
ihtilâflara yaklaşımdır. Çünkü herhangi bir ihtilâfın müsbet veya menfî
sonuçlara sebep olması, genellikle bu gibi ihtilâflara yaklaşımla ilgili bir
meseledir.

Hepimizin bildiği gibi, müslümanların
ayrılmasına, dağınık ve birbirinden kopuk yaşayışına, birbirlerine düşmesine
neden olan birçok fitne ve fesadın kökeninde, küçük veya büyük bazı ihtilâflar
bulunmaktadır. Dolayısıyla bu fitne ve fesadın ortadan kalkabilmesi, sözkonusu
ihtilâflara Kur'anî bir bilinç ve rahmete dayanan ahlâkla yaklaşabilmemize
bağlıdır.

Tüm ihtilâflarımızın yegâne çözüm kaynağı olan
Kur'ân-ı Kerim, ihtilâf meselesiyle ilgili olarak müslümanlara üç genel
yaklaşım vermektedir. Bunlardan birisi makul karşılamak, diğeri ısrar ve azimle
çözümlemeye çalışmak, bir diğeri de Allah'a bırakmaktır. Şimdi bu üç
yaklaşımda esas alınan ihtilâfları kısaca değerlendirelim: