Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

"Allah" Kelimesinin Kökeni

Yeni Sayfa 1

?Allah? Kelimesinin Kökeni

?Allah? kelimesinin kökeni ve hangi kelimeden türediği konusunda dil bilgin­leri
büyük bir ayrılığa düşmüşlerdir. Bu kelime türetilmiş midir? Türemiş ise
?elehe?den mi, ?ve-le-he?den mi yoksa ?lâ-he?den mi türetil­miştir?[1]

Dil bilginleri bu konuyu tartışa dursunlar, yeryüzünde bulunan herkes,
âlim-cahil, kelimelerin kökenini ve türevlerini bilen-bilmeyen, Arap
olan-ol­ma­yan herkes, ?Allah? adının âlemlerin Rabb'i, gökleri ve yeri yaratan,
yaşa­tan ve öldüren, her şeyin Rabb'i ve yöneticisi olan gerçek varlığın adı
oldu­ğunu bilmektedir. İnsanlar ?Allah? adı ile, yukarıda saydığımız bütün bu
an­lamla­rın kastedildiğini bilmekte ve bunda herhangi bir ayrılığa
düşmemekte­dir­ler. İnsanlar tarafından bu ad, diğer bütün adlardan daha fazla
tanınmak­ta­dır. Dil bilginleri de kelimenin kökeni konusunda ayrılığa düşmekte
ancak an­lamı konusunda herhangi bir ayrılığa düşmemektedirler. ?Allah? lafzının
aynı anlama delalet ettiği konusunda görüş birliği içindedirler. Tartışma,
ke­lime­nin nereden türediği ve lafzın manaya delaleti konusundadır. Bu
konu­daki tartışmanın, kelimenin anlamı üzerinde
herhangi bir etkisi
bulunmamakta­dır.[2]



[1]
İbn Kesir, ?Allah? kelimesinin kökeni konusunda tefsirinde (1/52-53)
der ki: ?Arap dilinde bu kelimenin türediği bir kök bilinmemektedir. Kurtubî
bunu, aralarında Şafiî, el-Hattâbî, İmam el-Haremeyn, Gazâlî ve başkalarının
da bulunduğu bir grup âlimden nakleder. el-Hattâbî der ki: ?Yâ Allah?
dediğini, ?Ya er-Rahmân? demediğini fark edip, düşünmez misin? Eğer ?Allah?
lafzının başında bulunan ?el? (Al?) belirlilik takısı kelimenin aslından
olsaydı, başına ünlem bildiren ?Yâ? sözcüğü gelmezdi. Tıpkı ?Ya er-Rahmân?
demeyip, ?Yâ Rahmân? dediğimiz gibi. Kimi dil bilginleri de ?Allah?
kelimesinin türediğini söylemektedir. Bunlara göre ?Allah? kelimesi şu
kelimelerden türetilmiş olabilir:

a- ?Elehe?
kelimesinden. İbn Abbas'tan böyle bir görüş rivayet edilmiştir.

b- ?İlâh?
kelimesinden. ?Fiâl? vezninde olduğu gibi. Başına gelen ?el? takısı
yüceltmek için getirilmiştir. Bu, el-Halil'in görüşüdür.

c- ?el-ilâh?
kelimesinden. Burada hemze hazfedildikten sonra birinci lâm ikincisine
eklenmiştir.

d- ?ve-le-he?
kelimesinden. Bu kelime aklın baştan gitmesi ve şaşkınlık anlamına gelir.
Yani Allah, sıfatlarının gerçek anlamları ile insanların akıllarını
başlarından almış ve onları şaşkına çevirmiştir.

e- ?elehtu ilâ
fülan / onda huzur buldum? kelimesinden. Bu da er-Râzî'nin görüşüdür.


[2]
İbn Kayyim, ?es-Savâiku'l-mürsele?, s.

749.

Esmau'l-Husna
İçindekiler
Önsöz
Kitap Hakkında
ALLAH
"Allah" Adının Bütün İsim ve Sıfatları Kapsaması
"Allah" Kelimesinin Kökeni
?Allah? Adı Türememiştir; Türediğini İddia Etmenin Amacı Nedir?
?Allahümme? Kelimesinin Anlamı
Basralı Dilbilimcilerin Cevabı
EKREM-KERİM
Ekrem'in Anlamı
Kerîm'in Anlamı
Ekrem Kerîm Arasındaki Fark
Yüce Allah'ın Kerem Sahibi Oluşunun Göstergeleri
EVVEL-AHİR-ZAHİR-BATIN
Evvel ve'l-Âhir'in Anlamı
Fahrüddin Râzî'nin Görüşü
İbn Kayyim'in görüşü
Bu İsimleri Bilmenin Sağladığı Yararlar
BARİ
Bu İsmi Bilmenin Faydası
BASİT-KABIZ
Bu İki İsmi Bilmenin Faydaları
BAİS
Bâ'is İsmini Bilmenin Faydası
BAKİ
Bâkî İsminin Anlamları
BEDİ'
BER
Ber İsminin Çeşitli Anlamları
Allah'ın İnsanlara Verdiği Özel Nimet Türleri
Ber İsmini Bilmenin Faydaları
BASİR
Basar (Gözle Görmek) İle Basîret (Kalple Görmek) Arasındaki Fark
Basîretin Dereceleri
1- İsim ve sıfatlarda basîret
2- Emir ve yasaklarda basîret
3- Sevap ve cezada basîret
Allah'ın Basîr Adını Bilmenin Faydaları
TEVVAB
Tevvâb İsmini Bilmenin Faydaları
Tevbeye Teşvik
CAMİ'
Bu İsmin Varlık Âlemindeki Delilleri
Câmi' Adını Bilmenin Faydaları
CEBBAR
Kulun Ceberutlukla Nitelendirilmemesi
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
CEMİL
Yüce Allah'ı En Güzel Bilmek
Allah Güzeldir, Güzelliği Sever
HAFIZ
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HASİB
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAFİ
Bu İsmi Bilmenin Faydası
HAFİZ
Hafîz İsminin Varlıklardaki Bazı Görünümleri
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAK
Allah'ın Kudretinin Görüntüleri Ve Hak İsmini Bilmenin Faydaları
HAKEM
Bu İsmin Birçok Yüce Anlama Gelmesi
Hükmün Türleri
1- Dinî hükümler
2- Varlık âlemiyle ilgili hükümler
3- Kaderî-kevnî hükümler
Hakem İsmini Bilmenin Faydaları
HAKİM
Kitap ve Sünnette Hikmet ve Bu Sıfatı Kabul Etmeyenlere Cevap
İnsanların Başına Gelen Belalar ve Bunlardaki Hikmetler
Bu İsmi Bilmenin Faydası
HALİM
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAMİD
Allah'ın Kendi Zatını Övmesi ve Kulların O'na Hamd Etmesi
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAYY-KAYYUM
Kulun, Allah'ın Kayyûm Oluşunu Bilmesinin Etkileri
HAYİ-SİTTİR
İbn Kayyim'in Allah'ın Hayâ Sıfatını Kabul Etmeyenlere Cevabı
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HAFID-RAFİ'
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
HALİK-HALLAK
Allah'ın Tek Yaratıcı ve Tek İlah Olduğunun İspatı
HABİR-ALİM
Alîm, Habîr ve Hakîm İsimlerinin Varlıklardaki Görünümleri
Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
ZÜ'L-CELALİ VE'L-İKRAM-CELİL
Bu İsmi Bilmenin Faydası
ZU'T-TAVL
ZÜ'L-İNTİKAM-MUNTAKİM
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
RAZİK-REZZAK
Allah'ın Kullara Verdiği Rızık
Bu İsmi Bilmenin Faydaları
RAŞİD-REŞİD-MÜRŞİD