Çeçe sineklerinin yaydığı uyku hastalığından korunmak için öncelikle şu üç maddeyi söyleyebiliriz;

1-) Bulaşma kaynağı olan enfekte kişileri tarama muayeneleriyle ortaya çıkarıp karantina altına alarak tedavi etmek,

2-) Virüsleri yayan çeçe sineklerine karşı kalıcı insektisidler vasıtasıyla geniş ölçüde ve sürekli olarak savaşmak,

3-) İnsanlarda koruyucu olarak ilaç uygulamak (Kemoterapi)

Afrika’da son 10 yıldır görülen uyku hastalığı ölümcül bir hastalık ve bölge halkında korku saçmaya devam ediyor. Halk arasında uyku hastalığı olarak bilinen “Afrika tripanozomiyazı”, en fazla Çad ve Kongo’da görülüyor. Hastalığa sebep olan hayvan ise Çeçe Sineği.

Yılanlar , soğuk kanlılar grubuna dahildirler ve bu gruptaki birçok hayvan gibi kış aylarını uykuda geçirirler. Uyanma dönemleri ise Haziran ayında gerçekleşmektedir.

Yılanların, kış uykusundan uyanmaya başladığı haziran ayı aynı zamanda yılanların en aktif ve hareketli olduğu dönemdir.

Kış uykusuna yattığını bildiğimiz hayvanların başında ayılar geliyor. Ayı türleri kış uykusuna yatmadan önce, yani henüz dondurucu soğuklar başlamadan önce de bunun bilincindedirler. Ayıların şaşırtıcı davranışlarından biri, bütün yaz boyunca, sanki kış için bir hazırlık yaptıklarının bilincindeymiş gibi hareket etmeleridir. Hazırlık olarak, öncelikle kendi kilolarının iki katı kadar kilo alırlar. Kışın vücutlarının ne tip zorluklarla karşılaşacağını, uzun uyku dönemi boyunca hiçbir şey yemeden canlı kalmaları gerektiğini hesaplar gibi hareket ederler.

Kış uykusu, sonbaharın gelişi ile birlikte iklim değişikliğine paralel olarak ortaya çıkan bir fizyolojik mesaja uyum, memelilere, reptillere (sürüngenler) ve amfibilere (hem karada hem suda yaşayan canlılar) özgü bir korunma ve savunma mekanizmasıdır.

Yılanlar soğukkanlı hayvanlardır ve bu canlılar fazla soğukta yaşayamazlar bu bakımdan soğuk havalarda ve kış aylarında yuvalarına çekilip kış uykusuna yatarlar. Yılanların kış uykusuna yatma tarihleri sonbaharda, ekim ayına yoğunlaşabilecekken bu durumda bir kesinlik bulunmamaktadır. Önemli olan mevsimsel değişimlerdir. Sonuçta kış uykusu onların fiziksel ihtiyaçları üzerine başvurdukları bir yöntem. Bunun için öncelikle bu duruma ihtiyaç durmaları gerekir. Yani hava ne zaman soğuk şartları sunarsa o zaman diyebiliriz.

Ayılar yazın günde yaklaşık 20.000 kalori alırlar. Normal şartlarda günlük aldıkları kalorinin 4000 kaloriyi aşmadığı dikkate alındığında bu oranın ne kadar yüksek olduğu daha iyi anlaşılmaktadır. Özellikle kış uykusuna yatmadan önceki son günlerde reçineli bitkiler gibi hazmı oldukça zor besinleri yemeyi tercih ederler. Ayrıca ayılar kış uykuları boyunca kendi ısılarını ayarlamakta, bunun için de ısılarını belli bir seviyede tutabilmek ve rahat uyuyabilmek için kurumuş çimler ve yapraklardan kendilerine bir yatak yapmaktadırlar. Ayrıca yatış pozisyonları da bu ısıyı korumaya yöneliktir.

Kış ayları süresince çoğu bitki büyümeyi durdurur ve böcekler gibi soğuk kanlı (yani vücut ısısını düzenleyemeyen) canlılar hareketsiz hale geçerler. Sıcak kanlı canlılar olan kuşlar ve memeliler ise vücut sıcaklıklarını belli bir aralıkta tutmak zorundadırlar.

Birçok hayvan için vücut sıcaklığını korumak oldukça büyük bir meseledir. Bunun bir sebebi kuşların ve memelilerin ortam sıcaklığından daha yüksek vücut sıcaklığını sahip olmalarıdır. Bu yüksek sıcaklığı sağlamak sürekli enerji teminini gerektirir, ki bu enerji de yiyeceklerden sağlanır. Kış mevsimi ise bu canlılar için yiyeceğin en kıt olduğu mevsimdir.
Çoğu kuş sonbaharda güneye sıcak yerlere uçarak bu sorunu kendi olanaklarına göre halletmiş olur. Bazı büyük otçul memeliler de göç ederler. Ama bazı memeliler için bu tip yolculuklar imkansızdır.

Kış aylarına adaptasyon gösterebilmek, zor koşullarda yaşamlarına devam edebilmek için bazı hayvanlar kış uykusuna yatma ihtiyacı hissederler. İşte kış uykusuna yatan hayvan grupları:

Sürüngenlerin bir çoğu kış uykusuna yatarlar. Bilindiği gibi bunların başında da yılan gelmektedir. Soğuk kış aylarında yılan toprağın altında kendine bir yer ayarlayarak kış uykusuna yattığı bilinmektedir.

Sürüngenler familyasından kış uykusuna yatan en bilinen iki tür; yılanlar ve kertenkeleler.

Kertenkeleler kış mevsiminde deliklerinin içinde ilkbahara kadar kış uykusuna yatarlar. Kış uykusundan uyandıktan sonra ise soğukkanlı olduklarından taşlar üzerinde güneşlenmeyi severler. Kertenkeleler kışın toprağın içindeki oyuklara saklanırlar ancak havalar soğumadıkça uykuya dalmaz.

Soğuk iklimlerde yaşayan yılan türleri kışı atlatmak için kış uykusuna yatar. Oyuklara ya da mağaralara gizlenerek havalar yeterince ısınıncaya kadar uyurlar. Yılanlarda özellikle engerek yılanlarının yirmi otuz tanesi bir arada, toprağın altındaki çukurlarda, birbirlerine sarılarak uyurlar.

Vücutlarında kemik ya da kıkırdaktan yapılmış omurgası bulunan hayvanlara omurgalı hayvanlar denir. Omurgalı hayvanlar ; balıklar kurbağalar sürüngenler kuşlar ve memeliler olmak üzere beş guruba ayrılırlar. Bu grupların her birinden kış uykusuna yatan hayvan türleri bulunmaktadır.

Ayıların kış uykusu ayı türlerine göre değişkenlik göstermektedir. Kutup ayısı yedi ay boyunca yuvasında hareket etmeden, vücudundaki yağı proteine çevirerek beslenmesini sağlar. Sibirya ayısı da kutup ayısı gibidir, ancak kış uykusuna yatma süresi ona göre kısadır. Bazı yerlerde 5 aya kadar düşebilir. Diğer ayı türleri de kış uykusuna yatarlar kış uykusunda geçen süre 4 ay civarındadır.

Kış uykusunu gerektiren durumlar kuşlar için söz konusu olmamaktadır. Onları diğer hayvanlara göre daha farklı kılan ise elbette uçma ve koşullara göre yer değiştirebilme yetenekleri.

Kış Uykusu, ağır kış koşullarına dayanabilmek ve yiyecek bulma güçlüğünden kaçmak için bazı hayvanların başvurdukları bir uyarlanma yöntemidir. Kışı geçirmek üzere sıcak ülkelere göç etmeyen sıcakkanlı hayvanların bir bölümü havalar ısınıp yiyecek bollaşıncaya kadar çok derin bir uykuya yatar.

Toprak solucanları soğuk ayları kış uykusuna yatarak geçiren hayvanlar arasında yer alıyorlar. Toprağın üç metre altına kadar inebilir ve bu derinliklere neredeyse yatay tüneller açarak ulaşırlar. Bu tünellerde hareket ettikçe dışkıları (gübreleri) ile bu tüneller sertleşir, pürüzsüzleşir ve sağlamlaşır. Tünelin sonunda kış uykusuna yatarlar.

Yaz uykusu da çok fazla sıcaklardan korunmak için hayvanların uyku uyuşukluk arasında geçirdiği bir dönemdir.Bazı çöl salyangozları, aşırı sıcaklarda kabuklarına çekilip dinlenirler. Kabuklarıyla dışarısı arasında kalın bir zar tabakası örerek su kaybını önlerler.

Sıcak bölgelerde yaşayan her hayvan yaz uykusuna yatmaz. Yaz uykusuna yatanların vücut fonksiyonları çok azalmış bir tempoda devam eder işte bu zaten bazal metabolizma dediğimiz şey.