Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Cemaat; Gayrı Meşrû İhtilâfların Olmadığı Topluluk.

Cemaat

Cemaat; Gayrı Meşrû İhtilâfların Olmadığı Topluluk

?Cemaat? kelimesinin aslı, toplamak,
bir araya getirmek anlamındaki cem' fiilidir. Cemaat, sözlükte, insan
topluluğu, bir araya gelen insan grubu demektir. Geniş anlamıyla cemaat; bir
fikir ve inanç etrafında bir araya toplanan insan topluluğuna verilen addır. Bir
fıkıh terimi olarak ?cemaat' ise; namazı bir imamla birlikte kılan mü'minler
topluluğudur. En geniş anlamıyla ?cemaat'; İslâm ümmeti topluluğunu ifade eden
bir kavramdır. Dünyadaki bütün müslümanlar bu anlamda bir bütün halinde
?cemaat?tirler. Bu cemaatin ana özelliği, aynı Din'e, yani Tevhidî esaslara
inanmaları, aynı kıbleye yönelmeleridir. Dünyanın neresinde yaşarlarsa
yaşasınlar, bütün müslümanlar İslâm cemaatinin birer üyesidirler.

Cemaat; rastgele, tesadüfen veya
şartların bir araya getirdiği insanlar değildir. Cemaatin üyeleri de
yaptıklarını bilmeyen, hangi şartlar altında bir araya geldiğinden habersiz ve
şuursuz kimseler değillerdir. Cemaat, şuurlu bir birlikteliktir. Kuru kalabalık,
yani kitle (cemâdât) değildir. Kitle, şartların bir araya topladığı
kalabalıktır. Yolu ve hedefi belli değildir. Asgarî müşterekleri bile ortada
yoktur. Belki bir çıkarın, belki etkili bir rüzgârın, belki gözü açık bir
propagandacının bir araya topladığı bir sürüdür. Sürüyü, akıllı ve gözü açık
çobanlar istediği gibi sürükleyip götürürler. Bir topluluğun cemaat adını
alabilmesi için, o topluluğun belli bir fikir etrafında, belli bir hedefe gitmek
üzere bir araya gelmesi, belli ilkelere bağlı olması ve başlarında cemaat ile
özdeşleşmiş, aynı amaca bağlı yetkin bir imamın (önderin) bulunması gerekir.