Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

?Icl?in/Buzağının Putlaştırılması

Yeni Sayfa 1

?Icl?in/Buzağının
Putlaştırılması:


Kur'an, İsrâiloğullarının ?ıcl?e/buzağıya, daha
doğrusu buzağı/dana şeklinde temsil edilen heykele taptıkları bir zamanın
olduğunu bildirir. Buzağıya tapınma, eski dünyada geniş bir alana yayılmıştı.
Hindistan'da İndra, Mısır'da Ammon, Sümerlerde ve Filistin'de Baal ismi verilen
tanrı heykelleri boğa şeklindeydi. Babil'in ay tanrısı Sin ?güçlü Enlîl
buzağısı?, Ur'un ay tanrısı, Nannar ise ?göğün güçlü genç boğası, Enlîl'in en
üstün oğlu? diye nitelenirdi. Yunanistan'da Zeus da boğa şeklinde temsil
edilmiştir. Kısaca, tanrıyı boğa şeklinde temsil etmek, Hindistan, İran, Sümer,
Babil, Filistin, Fenike, Mısır ve dünyanın birçok yerinde görülür.

Allah, İsrâiloğullarını Hz. Mûsâ vasıtasıyla
tevhide eriştirdiği halde, onlar civarın/çevrenin tesiriyle putçuluğa özenip
meyletmişlerdi. ?İsrîloğullarını denizden geçirdik, orada kendilerine mahsus
birtakım putlara tapan bir kavme rastladılar. Bunun üzerine: ?Ey Mûsâ! Onlara
ait tanrılar gibi bizim için de bir tanrı yap!' dediler. Mûsâ, ?Gerçekten siz
câhil bir toplumsunuz' dedi. Şüphesiz bunların (Amalika kavminin) içinde
bulundukları (din) yıkılmıştır ve yapmakta oldukları da bâtıldır. Mûsâ dedi ki:
?Allah sizi âlemlere üstün kılmışken ben size Allah'tan başka bir tanrı mı
arayayım?? (7/A'râf, 138). İsrâiloğulları, bu âyette belirtildiği gibi
Firavun'un zulmünden apaçık bir mûcize ile kurtulup denizi geçtikten sonra,
buzağıya tapan Amalika kavmine rastladılar, kendi peygamberlerinden, onların
tanrıları gibi, buzağı şeklinde bir tanrı yapmasını istediler. Hz. Mûsâ onların
teklifini reddetti ve onları cehâletle suçladı.

Henüz Hz. Mûsâ aralarında iken, altın buzağı
heykeli yaparak ona tapmaya başlayıp tevhidden dönmüşlerdi. ?(Tûr'a giden)
Mûsâ'nın arkasından kavmi, zînet takımlarından, böğürmesi olan bir buzağı
heykelini (yapıp tanrı) edindiler. Görmediler mi ki o, onlarla ne konuşuyor, ne
de onlara yol gösteriyor? Onu (tanrı olarak) benimsediler ve zâlimler oldular.?
(7/A'râf, 148) (Benzer âyetler için bkz. 20/Tâhâ, 85-98) Hz. Mûsâ'nın Tûr'da
Rabbi ile mülâkatı esnasında İsrâiloğullarından Sâmirî adında bir sanatkâr,
zînet takımlarını toplayarak bir buzağı heykeli yaptı ve ?sizin de Mûsâ'nın da
tanrısı budur. Fakat Mûsâ tanrısını unuttu' dedi. Sâmirî, buzağıyı öyle bir
ustalıkla yapmıştı ki, İbn Abbas'ın rivâyetine göre, heykelin arkasından giren
rüzgâr, ağzından ses çıkarıyor; rüzgâr estikçe böğürmeye benzer bir ses
duyuluyordu. ?Buzağıyı (tanrı) edinenlere, mutlaka Rablerinden bir gazap ve
dünya hayatında bir alçaklık erişecektir. İşte Biz iftiracıları böyle
cezalandırırız.? (7/A'râf, 152)

Şimdiki muharref Tevrat, buzağıyı yapmayı Hz.
Hârun'a nisbet eder (Kitab-ı Mukaddes, Çıkış 32. bap). Kur'an, bu işin doğrusunu
söyleyerek bu peygamber hakkındaki iftirayı düzeltir. Allah'ın emriyle Hz.
Mûsâ'nın İsrâiloğullarından bir sığır (buzağı, boğa vs.ye şâmildir)
boğazlamalarını istemesi üzerine, onların gösterdiği mukavemet meşhurdur
(2/Bakara, 67-71). Bu emir, şu hikmete mebnî olmalıdır: Allah Hz. Mûsâ ümmetini
çevrenin şirkinden temizlemek istiyordu. Fakat, her şeye rağmen, yahûdilerin
bundan kurtulamadıklarını, Kur'an belîğ bir şekilde ifade eder: ?Küfürleri
yüzünden buzağı (sevgisi) kalplerine sindirildi.? (2/Bakara, 93). Apaçık
âyetlerden, delillerden sonra, onların buzağıyı benimsemelerini takbih eder,
kınar: ?Eh-i Kitap senden, kendilerine gökten bir Kitap indirmeni istiyor.
Onlar Mûsâ'dan, bunun daha büyüğünü istemişler: ?Bize Allah'ı apaçık göster'
demişlerdi. Zulümleri sebebiyle hemen onları yıldırım çarptı. Bilâhare
kendilerine açık deliller geldikten sonra buzağıyı (tanrı) edindiler. Sonra da
onları affettik. Ve Mûsâ'ya apaçık delil (ve yetki) verdik.? (4/Nisâ, 153)

İsrâiloğullarının, zaman zaman buzağıya
tapınmaya döndüklerini, Kitab-ı Mukaddes'te de görüyoruz. Peygamber Hoşea,
buzağıya tapan yahûdilerle mücâdele eder (K. Mukaddes, Hoşea, 8/5-6). Sâmiriye
bölgesinde 7. İsrâil kralı Ahab (M.Ö. 874-853) devrine ait bir kitâbe üzerinde,
tanrı adı için çok mânidar bir isim bulunmuştur: Egelyo (Boğa); yani yahûdilerin
tanrısı Yahova, bir boğadır. Kur'an'ın buzağıyı yapma işini Sâmirî'ye nisbet
etmesiyle egel (icl) kelimesine, bu münasebetle dikkat çekmek gerekiyor.
Yahova'nın bir boğa şeklinde temsil edilmesine de çok rastlandığı belirtilir.

Kur'an, bu sapmadaki mânâsızlığa ve
mantıksızlığa temas etmektedir: ?...O buzağının kendilerine söz söylemediğini
ve yol da göstermediğini görmediler mi? Onu tanrı olarak benimseyip kendilerine
yazık ettiler.? (7/A'râf, 148). Bir başka yerde, bu tanrının ?fayda da zarar da
vermediği? (20/Tâhâ, 89) bildirilir. Hz. Mûsâ'nın dilinden şöyle denilir: ?Durup
üzerinde titrediğin tanrına bak! Onu yakacağız, sonra da onu parça parça edip
denize atacağız. Sizin tanrınız ancak kendisinden başka tanrı olmayan Allah'tır;
ilmi her şeyi kuşatmıştır.? (20/Tâhâ, 97-98)

[1]

Deylemî'nin Müsned'inde Hz. Peygamber'in şöyle
buyurduğu rivâyet edilir: ?Her ümmetin bir ıcl'i vardır; bu ümmetin ıcl'i de
dînâr ve dirhemdir (küçük ve büyük paradır).? (Hayâtu'l Hayevân, 2/16;
naklen, S. Ateş, Kur'an Ans. 8/92)



[1] Suat
Yıldırım, Kur'an'da Ulûhiyet, s. 363-364

PUT VE PUTA TAPMA..
Put; Anlam ve Mâhiyeti
Putlara Tapınmanın Sebepleri
Putperestlik
Tarihten Günümüze Put ve Putlaştırma
İlâh Nedir; Putlaştırıp İlâhlaştırma Nasıl Olmaktadır?.
İlâh'ın Kur'an'daki Iki Mânâsı
İlâh Düşüncesi
Putlaştırılıp İlâh Haline Getirilen Bâtıl Ta ı Anlayışları
Kur'ân-ı Kerim'de Put Kavramı ve Puta Tapma.
Kur'ân-ı Kerim'de Her Çeşit Puta Tapma ve Şirk, Şu Şekillerde Tanımlanır
Hadis-i Şeriflerde Put Kavramı ve Puta Tapma.
Tevhid Penceresinden Günümüz ve İnsanımız.
Tevhidin ve Putçuluğun Amelle İlişkisi
Muvahhid; Tüm Putları Her Şekilde Reddeden Mü'min.
Endâd; Bir Şeyi Allah'a Denk Tutma ve Putlaştırılan Sevgi
Endâd Edinmenin İki Yansıması a- Endâdı (Bir Şeyi) Allah'ı Sever Gibi Sevmek
b- Endâda Tâbi Olup Allah'a İtaat Eder Gibi İtaat Etmek
Şirk; Putlaştırmanın Genel Adı
Şirk ve Küfür İlişkisi
Şirk En Büyük Zulümdür
Şirk İnancının Bir Temeli Yoktur
Allah (c.c.) şirk günahını affetmez
Şirk koşmadan ölenlerin affedileceği umulur
Şirkin ve Putperestliğin Çağdaş Yansımaları
Güncel Câhilî Eğitimde Şirk
Şirkin Sebepleri
1-) İnsanın Kendisini/Hevâsını (Basit Arzu ve Şehvetlerini) Ta ılaştırması
2-) Ataların Yolunu Körü Körüne Tâkip Etmek, Gelenekleri, Örf ve Âdetleri Yüceltmek, Irkçılık
3-) Aşırı Hürmet ve Saygı; Diğer Varlıkları Allah ve Rasûlünden Çok Sevmek
4- Kibir, Büyüklenme (İstikbar)
5- Haddi Aşmak (Taşkınlık)
6- Utuv ve Tuğyan (Çılgınlık, Azgınlık)
7- İstiğnâ (Kendisini Yeterli Görmek), Zenginlik ve Refahla Şımarma, Dünyevî Endişeler
8- Cebbarlık
9- Çoğunluğa, Sürüye Uymak; Zanna Tâbi Olmak
Şirkin Çeşitleri
1-) Şirk-i İstiklâl
2-) Şirk-i Teb'iz
3-) Şirk-i Takrib
4-) Şirk-i Taklid
5-) Şirk-i Esbâb
6) Şirk-i Ağrâz
Şirk ve Putlaştırma İçin Bazı Örnekler
Allah'ın Sıfatları Konusunda Şirke Düşmek.
Hâkimiyet Şirki;
Allah'tan Başka İlâh Kabul Etmek
Allah'tan Başka Rabler Edinmek
Yakınlaştırma ve Vâsıta Anlayışıyla; Şefaatçi Kabulü ile Düşülen Şirk
Allah ile insanlar arasında, İbâdetleri Allah'a çıkaran ve aracılık/arabuluculuk yapan varlıklar olduğuna inanmak
Velî/Dost Edinme Şekliyle Şirk; Mü'minleri Bırakıp Kâfir ve Münâfıkları Velî/Dost Edinmek
Herhangi Bir İbâdet Şekliyle, Özellikle Duâ Hususunda Şirke Girmek, İbâdeti Allah'tan başkasına yapmak.
Allah ve Rasûlü'nden Geldiği Kesinlikle Sâbit Olan Nasslara, Hükümlere Bir Bütün Olarak Tümüne İnanmamak
Kur'an'la, Sünnetle, Dinle, Peygamberle Alay Etmek, Onlara Hakaret Etmek
Allah'tan Başkasına Tevekkül Etmek, Mutlak İtimad ve Güven Duymak
Sevgi, Hürmet ve Bağlılık Yönüyle Şirk. Bir İnsanı veya Nesneyi, İdeolojiyi Aşırı Şekilde Severek Putlaştırmak
Allah'tan Başkasının da Gaybî Yollarla Fayda ve Zarar Verebileceğine İnanmak
Allah'ın Âyetlerinden Yüz Çevirmek
İtaat ve İttibâ Yoluyla Şirk. Tâğutların Hükmünü Allah'ın Hükmüne Tercih Etmek, İslâm'ın Yaşanıp Kur'an'ın Hâkim Olmasını İstememek, Rasûlullah'ın Örnek ve Önder Oldu
Kötülüğü Hoş Karşılayıp Yayılmasına Seyirci Kalmak, Kötülüğü Emretmek
Korku Yönüyle Şirk
Cibt ve Tâğuta da İnanmak
Tasarruf ve Hulûl Yoluyla Şirk.
İttibâ Şirki
Ef'âl-i Küfür; İnsanı Küfre Düşüren, Puta Tapma Sayılan Davranışlar a- Puta tapmak
b- Mushafı pisliğe atmak gibi saygısızca davranmak
c- Gayr-i müslimlerin tapınaklarına İbâdet kasdıyla gitmek
d- İbâdet kasdıyla herhangi bir şahsa secde etmek
e- Ölülerden duâ ederek bir şey istemek, kabirleri tapınak yapmak
f- Haç takınmak
g- Ğıyar ve zünnâr
h- Mecûsî ve yahûdi şapkası
i- Sihir
Her Çeşit Putperestliğin ve Şirkin Zararları
Şirk, Allah'ın asla affetmediği bir günahtır.
Tasvîr (Putlaştırılan Heykel ve Resim); Putçuluğun Genel Görüntüsü.
Haram Kılınışının Hikmetleri
Çocuk Oyuncakları
Boyutsuz resimleri mubah görenlerin dayandıkları deliller
Ulemânın Görüşleri
Resmin mekrûh olduğunu ileri sürenlerin delilleri
Haram olduğunu söyleyenlerin delilleri
Heykelcilik, Ressamlık, Fotoğrafçılık
Tasvirin Kazancı
Varlıklara 'Sûret' Veren Allah'tır
Heykel
Heykelin yasaklanma nedeni
Resim..
Tasvîrin (Resim ve Heykelin) İtikad, Fıkıh ve Sanat Açısından Hükmü.
Atalar Kültü; Sosyal Çevre ve Geleneğin Putlaştırılması Sosyal Çevre
Atalar Kültü
Taklit ve Taklitçilik.
Yozlaştırılan Din; Halkın Dini ve Hakkın Dini
Çağdaş Bir Putlaştırma Örneği; Atatürk'e Ta ı veya Peygamber Diyenler
Hevânın Putlaştırılması
Hevânın İlâh Haline Getirilmesi
Hevâsına Uyanların Özellikleri
Allah'tan Başkasına İbâdet
Allah'tan Başka Tapılan Varlıklar
Allah'tan Başkasına İbâdetin Anlamı