Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
Dinde Delil Kaynağı Olup Olmaması Bakımından İlham
Dinde Delil Kaynağı Olup Olmaması Bakımından İlham
Dinde Delil
Kaynağı Olup Olmaması Bakımından İlham:
Yusuf Şevki Yavuz, TDV İslam Ansiklopedisi: 22/99.
İslâm akâidinde, ilim elde etme yolları arasında
ilham kabul edilmemiştir. Kelâm âlimlerinin çoğu bu görüştedir. Ancak bu
meseleyi Taftazanî[1]
şöyle yorumlamıştır: İlham herkes için bilgi vasıtası değildir. Başkasına karşı
delil olarak kullanılmaya elverişli de değildir. Kişinin kendisi için ilham
delil olabilir. Çünkü ilhamla ilim hasıl olduğu konusunda şüphe yoktur. Bu
hususla ilgili hadisler mevcuttur. Bir çok seleften bununla ilgili haberler
nakledilmiştir.[2]
Gazzalî, Razî ve Âmidî gibi bazı kelâmcılar
nazar ve istidlal söz konusu olmaksızın ilhamla yakînî ve kat'î bilgilerin elde
edileceğini kabul ederler. Ancak ilham zannedilen şey vehim olabilir. Şeytan'ın
vesvesesi olabilir. Bunun için ilhamı vehim ve vesveseden ayırabilmek için onun
dine uygunluğunu âyetlerle ve hadislerle kontrol etmek gereklidir. Bu şekilde
kabul edilen ilham bile dinler ve mezhepler konusundaki tartışmalarda ölçü
değildir.[3]
Sûfiler ilham'ı bir bilgi edinme yolu olarak
kabul etmiştir.[4]
[1] ö.
797/1395.
[2]
Taftazani, Şerhu'l-Akâid, terc. Süleyman Uludağ. s. 121.
[3] bk.
İsmail Hakkı İzmirli, Yeni İlm-i Kelâm, 1/59; Şâmil İslam Ansiklopedisi:
3/132-133.
[4]
Cürcânî, Ta'rifât, s. 35; Şâmil İslam Ansiklopedisi: 3/133.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.